Reseymen kórshi elder shekarany minalaudy shekteytin "Ottava konvensiyasynan" irkes-tirkes shygha bastady. Mausymnyng 27-kýni Baltyq elderi Estoniya, Litva, Lativiya bastamashy bolyp BÚÚ-na joghardaghy kelisimnen shyghatynyn jariyalap, resmy qújat tapsyrghan. Mausymnyng 29-kýni Ukraina preziydenti Zelenskiy de atalmysh kelisimnen shyghatynyn mәlimdedi. Ukraina Radasy qauipsizdik kenesining mýshesi Roman Kostenka "búl soghysta orys әskerining joyqyn minalardy jappay qoldanuyna jauap" dep týsindirdi.

Polsha men Finlandiyada "Ottava konvensiyasynan" shyghugha qatysty qújattardy dayyndap jatyr eken. Osylaysha Belarustan basqa Reseymen kórshiles alty el soltýstik kórshimizben shekarasyna mina kóme bastaydy degen sóz. Temir tor - qalypty qatynastyng kórinisi bolsa, mina kómu - qauipten aldyn-ala saqtanudyng sharasy bolmaq.

Sóitip el aman, júrt tynyshta Ukrainagha basyp kirip Europany shyrt úiqydan oyatqan Orys biyligi ózine jaudy kóbeytip jatyr.

Gollandiada ótken kezdesude NATO elderi Tramptyng aitqanyna kónip, IJÓ -degi qorghanys qarjysynyng ýlesin 5 payyzgha jetkizuge bәri derlik kelisti. Jappay qarulanugha kóshti. Kremli taraby ekonomikasyn әskery maqsatqa búramyn dep, Europany da sonday jolgha týsuge iytermeledi.

Sarapshylar Putindi Brejnevpen salystyryp, Brejnevtyng kezinde memlekettik týsimning bәri derlik әskery maqsatqa júmsalyp, sonyng әserinen Brejnev 1979-jyly Aughanstangha soghys ashqanyn, 10 jyldan keyin kýirey jenilip, 2 jyldan keyin kenes odaghynyng da taraghanyn algha tartuda. Putin de qazyr sonday qeterli joldy tandady, Putin biyligin basqa emes, әskery bәseke qúrdymgha ketirui mýmkin deydi.

NATO-gha kiretin Reseymen kórshiles elderding songhy qadamy sonyng aiqyn nyshany siyaqty.

"Ottava konvensiyasy" 1997-jyly dayyndalyp, 1999-jyly kýshine engen. 164 el qol qoyghan. Kelisim-shart talaby boyynsha joyqyn minalardy óndiruge, tasymaldaugha, satugha tyiym salynady. Ayta keterligi atalmysh kelisimge AQSh, Qytay, Resey bastaghan yadrolyq derjavalar qol qoymaghan. Mian qory jaghynan Resey aldynghy orynda delinedi. Shamamen 26 million danasy bar bolghan eken. Ukraina soghysynda kóbin derlik qoldanghan.

Aldyn-ala qamdanyp Reseymen shekarasyn minalapgha jappay kirisetin jogharydaghy 6 el óz maqsattaryna jetu ýshin birshama jyldar kerek eken. Oryndy qorghanu bolghanymen ekologiyalyq ortagha, beybit túrghyndardyng ómirinie yqtimal qauipter tudyruy mýmkin.

Abai.kz