.png)
Bektenov komissiya otyrysynda ne tapsyrdy?
Premier-ministr Oljas Bektenov QR Ýkimeti janyndaghy Qúqyq búzushylyqtardyng aldyn alu jónindegi vedomstvoaralyq komissiyanyng otyrysyn ótkizdi.
Jiyngha ishki ister ministri Erjan Sәdenov, densaulyq saqtau ministri Aqmaral Álnazarova, oqu-aghartu ministri Ghany Beysembaev, mәdeniyet jәne aqparat ministri Aida Balaeva, sonday-aq oblystar men Astana, Almaty, Shymkent qalalarynyng әkimderi, Bas prokuratura, ÚQK jәne Qarjy monitoringi agenttigi ókilderi qatysty.
Otyrysta esirtki qylmysyna, maskýnemdikke qarsy kýres jónindegi sharalar jәne otbasylyq-túrmystyq qatynastar salasyndaghy qúqyq búzushylyqtardyng aldyn alu boyynsha jýrgizilip jatqan júmystardyng tiyimdiligi jóninde mәseleler qaraldy.
Ishki ister ministri Erjan Sәdenov jarty jyl ishinde 6,4 tonna esirtki tәrkilengenin, 17 mynnan astam esirtki sayty búghattalghanyn, 474 esirtki qylmyskeri, onyng ishinde 28 Telegram-kanal әkimshileri ústalghanyn bayandady. Úiymdasqan qylmystyq toptargha qatysty 21 qylmystyq is qozghaldy, olardyng ýsheui transúlttyq dengeydegi toptar. Esirtkige qarsy 11 mynnan astam is-shara ótkizildi. Sonymen qatar esepti kezende qoghamdyq oryndarda ishimdik ishuding 107 myng faktisi jәne alkogoli ainalymy salasyndaghy 7 myng zang búzushylyqtyng joly kesildi. 11 myng adamgha spirttik ishimdikterdi paydalanugha tyiym salyndy.
Densaulyq saqtau ministri Aqmaral Álnazarova aitqan mәlimetterge sәikes, býginde dispanserlik esepte esirtkige tәueldiligi bar 17 mynnan astam adam túr. Songhy bes jylda opioiydqa tәueldiler sany 1,5 ese azayghan, kerisinshe sintetikalyq stimulyatorlargha jәne esirtkini aralas qoldanugha tәueldi bop qalghan pasiyentter sany artqan. 2024 jyldyng sonynan bastap tәueldilik sindromy joq, biraq esirtkini ózine ziyandy týrde tútynatyn adamdargha konsulitasiyalyq baqylau engizildi. Onymen býginde 3 myngha juyq adam qamtyldy. Narkologiyalyq kómek 20 ónirlik psihikalyq densaulyq ortalyqtarynda, 79 qalalyq jәne 205 audandyq kabiynetterde kórsetiledi, sonday-aq Respublikalyq ghylymiy-praktikalyq psihikalyq densaulyq ortalyghy júmys istep túr. Medisinalyq-sanitarlyq alghashqy kómek dengeyinde 94 jastardyng densaulyq ortalyghy bar, oghan 2024 jyly 700 mynnan astam adam jýgindi. 2025 jyly emdeuding tiyimdiligin arttyru boyynsha jana әdistemelik úsynymdar bekitildi. Auruhanagha jatqyzugha qarsy kórsetilimder tizbesin qayta qarau jalghasuda.
Premier-ministr qúqyq qorghau organdarynyng qansha kýsh salyp jatqanyna qaramastan, nashaqorlyq mәselesi, әsirese jastar arasynda saqtalyp otyrghanyn atap ótti.
El Preziydenti Qasym-Jomart Toqaev “Zang men tәrtip” qaghidatyn memleket pen qogham qyzmetining negizgi postulattarynyng biri retinde aiqyndap berdi. Sondyqtan da memlekettik organdar, sonyng ishinde qúqyq qorghau organdary Memleket basshysynyng osy núsqauy sózsiz oryndaluyn birinshi kezekte qamtamasyz etui mindetti. Býkil qoghamdy alandatyp otyrghan qauipti tendensiya – jastar arasynda nashaqorlyqtyng taraluy. Ókinishke qaray, ol kýnnen kýnge beleng alyp barady. Jaghday ony taratudyng jana әdisterimen shiyelenise týsude, olar – internet arqyly, poshta arqyly, “jasyryp ketu”, iyesi belgisiz elektrondy tólemder. Múnyng barlyghy “narkodiller-ótkizushi-tútynushy” ýshtiginde fizikalyq baylanystyng bolmauyna әkelip otyr. Sol sebepti de qazir taratushylardy ústau әldeqayda qiyn, - dep atap ótti Oljas Bektenov.
Premier-ministr esirtki sayttary men soghan úqsas habarlandyrulardy anyqtau jәne búghattau tetikterin jetildire týsu jóninde sharalar qabyldaudy, esirtki ainalymyna baylanysty aqsha audarymdaryn búghattau mәselelerin pysyqtaudy tapsyrdy.
Nashaqorlyqty tudyratyn preparattardyng dәrihanalyq qozghalysyn baqylaudy kýsheytuge, onaltu infraqúrylymyn qúrugha, onyng ishinde kәmeletke tolmaghandar ýshin nashaqorlyqty anyqtau jәne emdeu jónindegi júmysty jandandyrugha nazar audaryldy.
