Mәjilis tóraghasy bastaghan delegasiya Jeneva qalasynda ótip jatqan Parlament spiykerlerining VI Dýniyejýzilik konferensiyasyna qatysty. Erlan Qoshanov jalpy debatta  sóz sóilep, ekijaqty kezdesuler ótkizdi.

Suretti týsirgen: T.Tanybaev

Biyl spiykerler konferensiyasy «Almaghayyp әlem: barshagha ortaq beybitshilik, әdilet jәne órkendeu jolyndaghy parlamenttik yntymaqtastyq pen kópqyrlylyq» taqyrybyna arnaldy. Otyrysqa 115 elding ókili qatysty, sonyng ishinde 80-nen astam Parlament spiykeri bas qosyp otyr.

Taraptar kópjaqty qarym-qatynasty nyghaytu, beybitshilik pen túraqtylyqty damytu ýshin parlamentaralyq is-әreketti kýsheytu mәselesin jan-jaqty talqylady.

Alqaly jiynda Mәjilis tóraghasy sóz sóilep, qazirgi kezeng ózara syilastyqty, senimdilikti, әdilettilikti, dialog pen ortaq sheshimder qabyldaudy qajet etetin uaqyt ekenin atap ótti.

Suretti týsirgen: T.Tanybaev

Sonday-aq biylghy konferensiyanyn Birikken Últtar Úiymynyng 80 jyldyghy qarsanynda ótip jatqanynyng simvoldyq mәni zor ekenine nazar audardy.

– Osy aituly kýnge oray Qazaqstan Birikken Últtar Úiymynyng Jarghysy men jahandyq basqarudyng kópjaqty jýiesin berik ústanatynyn erekshe atap ótemin. Elimiz daulardy diplomatiyalyq jolmen sheshu, kýsh qoldanbau, egemendik pen aumaqtyq tútastyqty qúrmetteu baghytyn basshylyqqa alady. Búl – bizding Preziydentimiz Qasym-Jomart Kemelúly Toqaevtyng berik ústanymy, – dedi Erlan Qoshanov.

Mәjilis spiykeri býginde jahandyq qarusyzdanu rejiymin nyghaytu jәne jappay qyryp-joy qaruyn taratpau ózekti mәselege ainalyp otyrghanyna mәn berdi. Osy rette, yadrolyq memleketter arasyndaghy órship kele jatqan shiyelenisti eskere otyryp, «Parlamentariyler – yadrolyq qarudy taratpau jәne qarusyzdandyru ýshin» alanyn belsendi týrde paydalanugha shaqyrdy.

Taghy bir jahandyq mәsele – klimattyng ózgerui. Búl taqyryptyng tónireginde de qyzu pikirtalas órbidi. Erlan Qoshanov klimatqa qatysty әreketterdi jedeldetip, Ornyqty damu maqsattaryna jetu jolynda kýsh-jigerdi júmyldyru manyzdy ekenin aitty.

Kelesi jyly Qazaqstan Birikken Últtar Úiymymen birlesip, Ónirlik ekologiyalyq sammiytin ótkizedi. BÚÚ Bas Assambleyasy Qazaqstanda Ortalyq Aziya men Aughanstan ýshin Ornyqty damu maqsattary jónindegi ónirlik ortalyq ashty. Múnyng bәri – ortaq múrattargha qol jetkizuge baghyttalghan ýlken qadamdar.

Sonymen qatar Mәjilis tóraghasy parlamentariylerge әdilettilik, tendik jәne inkluzivtilik prinsipterin ilgeriletu isinde erekshe jauapkershilik jýktelgenin atap ótti. Osyghan baylanysty BÚÚ-nyn«Bolashaq ýshin paktisin» qoldaudyn manyzyn aytty. Sonday-aq halyqaralyq mindettemelerdi últtyq is-әreketke ainaldyrudaghy birikken kýsh-jigerdin mәni zor ekenine nazar audardy.

– Búl rette, Qazaqstan Parlamenti el Preziydenti Qasym-Jomart Toqaevtyng Ádiletti Qazaqstan – zang ýstemdigi negizinde barlyghy jәne әrkim ýshin teng mýmkindikter memleketin qúru bastamasyn iske asyrugha belsendi qatysuda. Áleumettik әdilettilik qaghidatyn iske asyratyn birqatar zang qabyldandy. Auqymdy sayasy janghyru jýrip jatyr, ekonomikalyq reformalar jýzege asyryluda. Ol jay ghana nauqan nemese sayasy diskurstyng bóligi emes. Búl – adamnyng sayasy jәne ekonomikalyq qúqyqtaryn qamtamasyz etu, onyng qadir-qasiyetining qúrmettelui ýshin myzghymas jaghday qalyptastyru. Búl – tәuelsiz Qazaqstannyng ósip-órkendeuining kepili. Sonday-aq ol bizding jalpygha ortaq beybitshilik pen qauipsizdikti qamtamasyz etu isine qosqan ýlesimiz, – dedi Erlan Qoshanov.

Konferensiya qorytyndysy boyynsha arnayy deklarasiya qabyldandy.

Suretti týsirgen: T.Tanybaev

Sonymen birge Mәjilis spiykeri sammit alandarynda birqatar ekijaqty kezdesu ótkizip, parlamentaralyq baylanysty terendetu mәselesin talqylady. Erlan Qoshanov әriptesterine Preziydent Qasym-Jomart Toqaevtyng syrtqy sayasattaghy basymdyqtaryna toqtalyp, Qazaqstanda jýrgizilip jatqan auqymdy sayasi-ekonomikalyq reformalarmen irgeli ózgeristerding mәn-manyzyn týsindirdi.

Býkilqytaylyq halyq ókilderi jinalysy Túraqty komiytetining tóraghasy Chjao Lesziymen eki el arasyndaghy sauda-ekonomika, investisiya men turizm salasynda әriptestikti terendetu mәselesi sóz bolyp, mәdeniy-gumanitarlyq yqpaldastyqty arttyrugha erekshe mәn berildi.

Vietnam Últtyq jinalysynyng tóraghasy Chan Thani Manmen kelissózder barysynda taraptar eki elding qarym-qatynasy strategiyalyq dengeyge jetkenin atap ótti. Mәjilis tóraghasy aldaghy uaqytta da eki elding yntymaqtastyghy qarqyndy damy beretinine senim bildirdi.

Shvesiya Parlamentining spiykeri Andreas Norlenmen jýzdesude taraptar parlamentaralyq yntymaqtastyqty jandandyrugha mýddeli ekenin aitty. Qazaqstan men Shvesiya arasyndaghy ekijaqty qatynastardy keneytu ýshin eki el Parlamentterining әleueti zor. Spiykerler osy baghytta júmysty kýsheytuge uaghdalasty.

Mongholiyanyng Úly Memlekettik Huralynyng Tóraghasy Dashzegviyn Amarbayasgalanmen kezdesude ekonomika, mәdeniyet salasyndaghy yntymaqtastyq pen zang shygharushy organdardyng yqpaldastyghy qozghaldy.

Suretti týsirgen: T.Tanybaev

Sonymen qatar Singapur Parlamentining tóraghasy Sea Kiani Penmen de mazmúndy әngime boldy. Taraptar eki elding dostyghy men yntymaqtastyghyna erekshe toqtalyp, parlamentaralyq baylanysty nyghaytu jayyna erekshe nazar audardy.

Búdan bólek, Erlan Qoshanov Resey, Ózbekstan, Ázerbayjan, Tәjikstan, Moldova, Gruziya jәne Pәkistan Parlamentterining basshylarymen de pikir almasyp, parlamentaralyq yntymaqtastyq jayyn sóz etti.

Anyqtama: Parlament spiykerlerining Dýniyejýzilik konferensiyasy– әlem elderi Parlamentterining tóraghalary bas qosatyn irgeli alan. Alqaly jiyn 5 jylda bir ret ótip túrady. Konferensiya BÚÚ-mentyghyz yntymaqtastyqta úiymdastyrylady jәne atalghan úiymjúmysynyng parlamenttik aspektisin nyghaytugha baghyttalghan.

Mәjilisting Baspasóz qyzmeti

Abai.kz