Resey nege beybit kelisimge, soghysty toqtatugha mýddeli emes? Birneshe sebebin tizbelep aitayyq:

Birinshiden, soghystyng toqtauy Reseyding әleumettik ahualyn ushyqtyrady. Maydannan oralghan jýzdegen myng sarbaz ben týrmeden bosatylghan jauyngerler júmyssyz qalyp, el ishinde qylmys pen tәrtipsizdik órshiydi. Memleket olardy beybit ómirge beyimdep, әleumettik tólemder tóleuge mәjbýr bolady. Búl ekonomikany túralatady.

Ekinshiden, soghys – Mәskeuding artta qalghan ekonomikasyn «jandandyrudyn» jalghyz jolyna ainalghan. Sanksiyalar arqyly Reseydi oqshaulau Kremlige «Made in Russia» ónimderin kýshtep nasihattap, últtyq burjuaziyany ózine baghynyshty ústap otyrugha mýmkindik berdi. Eger beybitshilik ornasa, batystyq kapital men brendter qayta oralyp, búl jýiening irgesi shayqalady. Sonymen birge Mәskeuding Ortalyq Aziyany ekonomikalyq túrghyda tәueldi etudegi amaly da әlsireydi.

Ýshinshiden, sayasy túrghydan alghanda, Resey men Qytay halyqaralyq qatynasta ejelgi «bólip al da, biyley ber» qaghidasyna sýienip keledi. Búl tәsil Europa Odaghynyng «birigu jәne gýldenu» ústanymyna mýlde qarsy. Eger soghys toqtasa, búl strategiyanyng qúny kók tiyn bolyp, NATO men EO Reseyding әlsireuin paydalanyp, Ortalyq Aziyagha erkin kirip alady.

Tórtinshiden, iydeologiyalyq sebep bar. Resey, Qytay jәne Iran demokratiya men әmbebap qúndylyqtardyng óz elderine jayyluynan ólerdey qorqady. Erkin qoghamdarmen kórshi bolu olardyng avtoritarlyq biyligine qater tóndiredi. Sondyqtan Kremli «Batystyng Ukraina mәselesine aralasuy – Reseyding ishki isine qol súghu» degen ústanymdy әdeyi halyq sanasyna sinirip otyr. Eger búl iydeologiyalyq qúralynan aiyrylsa, rejimning tiregi shayqalady.

Besinshiden, Resey ýshin soghystyng jalghasuy – tek geosayasy mýdde emes, biylikti saqtap qaludyng basty tetigi. Kremli ózin tek qaqtyghys arqyly «úly derjava» retinde kórsetkisi keledi. Al soghys toqtasa, Reseyding әlemdik arenadaghy bedeli de, ishki túraqtylyghy da kýrt qúldyraydy.

Taqyrypqa túzdyq: 

The Telegraph: «Reseyding jana elitasy soghystyng jalghasqanyn qalaydy», - dep jazady.

Basylymnyng jazuynsha, Reseyde «jana orta klass» qalyptasty — qorghanys zauyttaryndaghy júmysshylar men әskeriylerding otbasylary.

• Kontrakt boyynsha qyzmet etetinder joghary jalaqy, syiaqy men jenildikter alady, al olardyng balalaryna uniyversiytetke týsu kezinde basymdyq beriledi.
• Áskery óndiriste isteytin júmysshylar soghysqa deyingi kezenmen salystyrghanda birneshe ese kóp tabys tabuda.

Sarapshylardyng aituynsha, búl әleumettik toptar tikeley soghysqa tәueldi jәne soghystan búrynghy ómirge qaytudy qalamaydy.

Soghys ayaqtalghannan keyin әleumettik apat boluy mýmkin, óitkeni artyq tabys kózderi joghalady.

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz