Astanada «Digital Bridge» halyqaralyq tehnologiyalyq forumy qarsanynda Qazaqstan Parlamentinde jasandy intellektini damytugha arnalghan parlamenttik tyndalym ótti. Mәjilis tóraghasy Erlan Qoshanov óz bayandamasynda búl baghyttyng el damuy ýshin strategiyalyq mәni bar ekenin atap ótti.

Jahandyq jarys jәne Qazaqstannyng orny

Qazirgi tanda әlemde jasandy intellekt tehnologiyalary boyynsha naghyz bәseke jýrip jatyr. AQSh, Qytay jәne Úlybritaniya kósh bastap keledi. ChatGPT siyaqty jýieler nebәri eki jyldyng ishinde 800 millionnan astam adamdy qamtyp, internetting ózi engizilgen kezdegiden de jyldam taraluda. Sarapshylardyng boljamyna sәikes, 2025 jylgha qaray jasandy intellekt naryghynyng kólemi 740 mlrd dollargha jetpek.

Qazaqstan da búl ýderisten shet qalmaydy. Mәjilis tóraghasynyng aituynsha, elde arnayy zang qabyldanyp, superkompiuter men últtyq JY platformasy iske qosyldy. «Smart Data Ukimet» jobasy nәtiyjesin berip, elektrondyq ýkimet dengeyinde Qazaqstan býginde 193 memleketting ishinde 24-shi orynda túr. Sonymen qatar, bank qyzmetterining onlayn kórsetkishi boyynsha elimiz ýzdik ondyqqa endi.

Jeti basym baghyt

Erlan Qoshanov tyndalymda jasandy intellektini damytudyng jeti negizgi baghytyn atap ótti:
1. Etika jәne qauipsizdik – JIY-dy teris maqsatta qoldanugha jol bermeu ýshin zannamany ýnemi jetildiru qajet.
2. Enbek naryghy – jana tehnologiyalar kóptegen mamandyqtargha qauip tóndiredi, sondyqtan kәsiby mashyqtardy janartu manyzdy.
3. Bilim beru – JY múghalimning ornyn almastyrmay, bilim sapasyn arttyrugha kómekshi boluy tiyis.
4. Kiyberqauipsizdik – dipfeykter men sifrlyq alayaqtyqqa qarsy halyqaralyq yntymaqtastyq qajet.
5. Auyl sharuashylyghy – JY fermerler men agronomdar ýshin kýndelikti kómekshi qúralgha ainaluy tiyis.
6. Su resurstary – tabighy apattardyng aldyn alu ýshin jana tehnologiyalardy qoldanu qajet.
7. Halyqaralyq yntymaqtastyq – Qazaqstan BÚÚ ayasynda «Globaldy dialogty» qoldaydy jәne AlemAI ortalyghyn, JY etikasy jónindegi diny komissiya qúru bastamasyn ilgeriletude.

Últtyq modeli qajettiligi

Mәjilis tóraghasy Qazaqstangha jasandy intellektining últtyq modeli qajet ekenin aitty. Ol qauipsiz, ekonomikagha tiyimdi jәne últtyq mýddege say boluy tiyis. «Búl – jay ghana jarys emes, aqyl-oy men bilimning bәsekesi. Sol bәigede bizding de ozyq elder qatarynda bolugha mýmkindigimiz jetkilikti», – dedi Erlan Qoshanov.

Parlamenttik tyndalym jasandy intellektini elding barlyq salasyna engizu isine jana serpin berdi. Mәjilis tóraghasy basty maqsat – halyqqa naqty payda әkeletin jobalardy jýzege asyru ekenin atap ótti. Sifrlandyru men jasandy intellekt Qazaqstannyng progressivti damuynyng negizgi drayverine ainalmaq.

Abai.kz