استانادا «Digital Bridge» حالىقارالىق تەحنولوگيالىق فورۋمى قارساڭىندا قازاقستان پارلامەنتىندە جاساندى ينتەللەكتىنى دامىتۋعا ارنالعان پارلامەنتتىك تىڭدالىم ءوتتى. ءماجىلىس توراعاسى ەرلان قوشانوۆ ءوز بايانداماسىندا بۇل باعىتتىڭ ەل دامۋى ءۇشىن ستراتەگيالىق ءمانى بار ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

جاھاندىق جارىس جانە قازاقستاننىڭ ورنى

قازىرگى تاڭدا الەمدە جاساندى ينتەللەكت تەحنولوگيالارى بويىنشا ناعىز باسەكە ءجۇرىپ جاتىر. اقش، قىتاي جانە ۇلىبريتانيا كوش باستاپ كەلەدى. ChatGPT سياقتى جۇيەلەر نەبارى ەكى جىلدىڭ ىشىندە 800 ميلليوننان استام ادامدى قامتىپ، ينتەرنەتتىڭ ءوزى ەنگىزىلگەن كەزدەگىدەن دە جىلدام تارالۋدا. ساراپشىلاردىڭ بولجامىنا سايكەس، 2025 جىلعا قاراي جاساندى ينتەللەكت نارىعىنىڭ كولەمى 740 ملرد دوللارعا جەتپەك.

قازاقستان دا بۇل ۇدەرىستەن شەت قالمايدى. ءماجىلىس توراعاسىنىڭ ايتۋىنشا، ەلدە ارنايى زاڭ قابىلدانىپ، سۋپەركومپيۋتەر مەن ۇلتتىق جي پلاتفورماسى ىسكە قوسىلدى. «Smart Data Ukimet» جوباسى ناتيجەسىن بەرىپ، ەلەكتروندىق ۇكىمەت دەڭگەيىندە قازاقستان بۇگىندە 193 مەملەكەتتىڭ ىشىندە 24-ءشى ورىندا تۇر. سونىمەن قاتار، بانك قىزمەتتەرىنىڭ ونلاين كورسەتكىشى بويىنشا ەلىمىز ۇزدىك وندىققا ەندى.

جەتى باسىم باعىت

ەرلان قوشانوۆ تىڭدالىمدا جاساندى ينتەللەكتىنى دامىتۋدىڭ جەتى نەگىزگى باعىتىن اتاپ ءوتتى:
1. ەتيكا جانە قاۋىپسىزدىك – جي-دى تەرىس ماقساتتا قولدانۋعا جول بەرمەۋ ءۇشىن زاڭنامانى ۇنەمى جەتىلدىرۋ قاجەت.
2. ەڭبەك نارىعى – جاڭا تەحنولوگيالار كوپتەگەن ماماندىقتارعا قاۋىپ توندىرەدى، سوندىقتان كاسىبي ماشىقتاردى جاڭارتۋ ماڭىزدى.
3. ءبىلىم بەرۋ – جي مۇعالىمنىڭ ورنىن الماستىرماي، ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋعا كومەكشى بولۋى ءتيىس.
4. كيبەرقاۋىپسىزدىك – ديپفەيكتەر مەن تسيفرلىق الاياقتىققا قارسى حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق قاجەت.
5. اۋىل شارۋاشىلىعى – جي فەرمەرلەر مەن اگرونومدار ءۇشىن كۇندەلىكتى كومەكشى قۇرالعا اينالۋى ءتيىس.
6. سۋ رەسۋرستارى – تابيعي اپاتتاردىڭ الدىن الۋ ءۇشىن جاڭا تەحنولوگيالاردى قولدانۋ قاجەت.
7. حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق – قازاقستان بۇۇ اياسىندا «گلوبالدى ديالوگتى» قولدايدى جانە AlemAI ورتالىعىن، جي ەتيكاسى جونىندەگى ءدىني كوميسسيا قۇرۋ باستاماسىن ىلگەرىلەتۋدە.

ۇلتتىق مودەل قاجەتتىلىگى

ءماجىلىس توراعاسى قازاقستانعا جاساندى ينتەللەكتىنىڭ ۇلتتىق مودەلى قاجەت ەكەنىن ايتتى. ول قاۋىپسىز، ەكونوميكاعا ءتيىمدى جانە ۇلتتىق مۇددەگە ساي بولۋى ءتيىس. «بۇل – جاي عانا جارىس ەمەس، اقىل-وي مەن ءبىلىمنىڭ باسەكەسى. سول بايگەدە ءبىزدىڭ دە وزىق ەلدەر قاتارىندا بولۋعا مۇمكىندىگىمىز جەتكىلىكتى»، – دەدى ەرلان قوشانوۆ.

پارلامەنتتىك تىڭدالىم جاساندى ينتەللەكتىنى ەلدىڭ بارلىق سالاسىنا ەنگىزۋ ىسىنە جاڭا سەرپىن بەردى. ءماجىلىس توراعاسى باستى ماقسات – حالىققا ناقتى پايدا اكەلەتىن جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋ ەكەنىن اتاپ ءوتتى. تسيفرلاندىرۋ مەن جاساندى ينتەللەكت قازاقستاننىڭ پروگرەسسيۆتى دامۋىنىڭ نەگىزگى درايۆەرىنە اينالماق.

Abai.kz