Qazaqstanda óndeushi ónerkәsip pen otandyq kәsiporyndardy qoldau memlekettik ekonomikalyq sayasattyng basty basymdyqtarynyng biri bolyp otyr. Búl baghyttaghy negizgi qúraldardyng biri – retteletin satyp alulargha qatysuda otandyq tauar óndirushilerge basym qúqyq beru..

Óndeushi ónerkәsip kәsiporyndaryn qoldaudyng pәrmendi tetikterining biri – retteletin satyp alulargha qatysuda otandyq óndirushilerge basym qúqyq beru. Osyghan baylanysty memlekettik satyp alu shenberinde últtyq rejimnen 4 834 tauar pozisiyasy alynyp tastaldy. Búl shara jergilikti óndiristing damuyna jәne qazaqstandyq qamtu ýlesin arttyrugha baghyttalghan.

Aghymdaghy jyldyng 9 aiynyng qorytyndysy boyynsha memlekettik organdar 399,9 mlrd tengege 140,7 mynnan astam shart jasasty. Búl ótken jylghy kórsetkishten eki esege juyq joghary.

«Samúryq-Qazyna» últtyq әl-auqat qory da otandyq tauar óndirushilermen júmysty jana dengeyge kóterude. Qor kәsiporyndardy úzaq merzimdi tapsyrystarmen qamtamasyz etu ýshin ofteyk-kelisimsharttar men úzaq merzimdi sharttar jýiesin jetildirip keledi.

2024 jyldyng qantar-qyrkýiek ailarynda qor men onyng enshiles úiymdary 141,6 mlrd tengege 266 ofteyk-kelisimshart jәne 340,1 mlrd tengege 320 úzaq merzimdi shart jasasty.

Jyl qorytyndysy boyynsha búl kórsetkish 537,4 mlrd tengege jetip, ótken jylmen salystyrghanda ýsh esege artty.

Ónerkәsiptik әleuetti arttyrudyng taghy bir manyzdy baghyty – jer qoynauyn paydalanu salasy. 2024 jyldyng 9 aiynda jer qoynauyn paydalanushylar 227,4 mlrd tengege 775 úzaqmerzimdi shart, sonday-aq 767,6 mlrd tengege 12 ofteyk-kelisimshart bekitti.

Búl kórsetkish 2023 jylmen salystyrghanda 2,6 esege kóp.

Memleket endi iri tapsyrys berushilerge – memlekettik organdar men jer qoynauyn paydalanushylargha – otandyq tauarlar, júmystar men qyzmetterding el ishindegi ýlesin úlghaytugha baghyttalghan arnayy baghdarlamalar әzirleudi tapsyrdy. Búl baghdarlamalar jergilikti óndiristerdi «túraqty» negizde damytugha jәne súranysqa ie ónim týrlerin el ishinde óndiruge mýmkindik beredi.

Biylghy taghy bir manyzdy janalyq – qazaqstandyq tauar óndirushilerding birynghay tizilimin qúru. Búl – óndirushiler men olardyng ónimderi turaly aqparatty qamtityn memlekettik sifrlyq jýie.

Tizilimning kómegimen jalghan óndirushilerdi anyqtap, ashyqtyqty arttyrugha jәne sybaylas jemqorlyq tәuekelderin tómendetuge bolady.

Memleket otandyq kәsiporyndardy qarjylay qoldau ýshin de naqty sharalar qabyldap otyr. «Bәiterek» holdingi naqty sektordy nesiyeleu kólemin úlghaytu maqsatynda 1 trln tengege deyin kapitaldandyryldy. Búl onyng kәsipkerlikti, túrghyn ýy qúrylysyn jәne negizgi jobalardy qoldau mýmkindigin 8 trln tengege deyin arttyrdy.

Býgingi tanda qarajattyng 50%-y nemese 4 trln tengeden astamy iygerildi. 8 mynnan astam biznes subektisi qoldaugha ie boldy, onyng ishinde 96%-y shaghyn jәne orta kәsiporyndar.

Aldaghy jyldary búl kórsetkish 2027 jylgha qaray 10 trln tengege deyin ósui mýmkin.

Iri investorlar ýshin jobanyng qúnynyng 80%-yna deyin qarjylandyru jәne 30%-gha deyin kepildik beru mýmkindigin úsynatyn kepildik qory qúryldy.

Jana óndiristerdi qarjylandyruda jeke jәne sheteldik investisiyalar erekshe ról atqarady. Arnayy ekonomikalyq jәne industriyalyq aimaqtar tәjiriybesi kórsetkendey, 1 tenge memlekettik investisiyagha 8 tengeden astam jeke kapital tartyluda. Búl olardyng tiyimdiligin jәne tartymdylyghyn aighaqtaydy.

Ekonomikalyq patriotizm sayasaty naqty nәtiyje berude. Óndeu ónerkәsibining ýlesi artyp, joghary tehnologiyalyq óndirister iske qosylyp, jana júmys oryndary ashyluda.

Biylghy 9 aidyng qorytyndysy boyynsha sektordaghy ósim 6,5%, óndiris kólemi 18,7 trln tengege jetip, búl býkil ónerkәsip kólemining 47%-yn qúrady.

Mashina jasau, tamaq ónerkәsibi, múnay óndeu jәne himiya salalary belsendi damuda.

2024 jyly 63 jana joba iske qosylyp, 7,6 myng júmys orny ashyldy.

Jalpy somasy 1,5 trln tengege 190 joba jýzege asyrylmaq.

Memleketting basty maqsaty – otandyq óndirushilerding әleuetin arttyru arqyly ekonomikalyq egemendikti nyghaytu.

Qolgha alynghan bastamalar men qarjylyq qoldau qúraldary jergilikti óndiristi damytugha, júmys oryndaryn kóbeytuge jәne qazaqstandyq ónimning bәsekege qabilettiligin arttyrugha baghyttalghan.

Osylaysha, otandyq tauar óndirushilerdi qoldau – elding túraqty ekonomikalyq damuynyng jәne әleumettik túraqtylyghynyng negizgi kepili bolyp tabylady.

Abai.kz