Beysenbi, 6 Qarasha 2025
Kórshining kólenkesi 463 0 pikir 6 Qarasha, 2025 saghat 14:14

Geosayasy mýddeler qaqtyghysyndaghy Qazaqstan

Suret: grand-tour.kz saytynan alyndy.

Býgin AQSh preziydenti Donalid Tramp Ortalyq Aziyanyng bes memleketining kóshbasshylarymen kezdesedi.  

Al osy habardyng aldynda Uashingtonnan «Mәskeuding Qazaqstangha qatysty qúpiya jospary» atty  habarlamasy jariya boldy: «Resey Ukrainamen soghysqa qaramastan, taghy bir intrigagha túmsyq tyghyp jatyr».

Búl habarlamada Qazaqstangha erekshe ekpin berilgen eken. Resey agressiyasynyng qauip-qaterin taldaghan Washington Post: «Mәskeu jaqyn uaqytta irgedegi kórshilerin týrtpektey bastaydy. Áriyne, qazir Kremliding basqa elge soghys ashugha dәrmeni joq. Sol sebepti arandatudyng astyrtyn amaldaryna kóshedi. Olar dezinformasiya, ishten iritu, barlau qyzmeti arqyly birqatar elde túraqsyzdyq tughyzudy kózdeydi. Resey osyghan deyin Shyghys Europa elderinde synalghan algoritmdi endi Qazaqstan men Ármeniyada tekserip kórmek», — deydi Washington Post.

IYә, songhy jyldary Astana men Erevan Mәskeuden alshaqtay bastaghan. 2024 jyly premier Mishustin qúpiya bayandamasynda Reseyding Qavkaz ben Orta Aziyadan aiyrylyp jatqanyna nazar audarghan. Naqty shara qoldanudy aitqan eken... Biraq búl aimaq qazir AQSh ýshin de strategiyalyq manyzgha ie – óitkeni, «biznesmen» Tramptyng «izdep jýrgen» siyrek metaldar qory Orta Aziyada óte mol eken: Siyrek metaldyng qory boyynsha Qazaqstan әlemde ýshinshi orynda túr.

Onymen qosa, ejelden Orta Aziya Qytay men Europany jalghaytyn «dәlizdin» negizgi buyny ekenin, bql sauda joly Resey men Irandy ainalyp ótetini de osy әngimege tamyzyq pa deymiz.

Sondyqtan, Mәskeuding songhy uaqytta Qazaqstan men Ármeniyagha shýiligui beker emes. Resey sayasatkerleri Qazaqstannyng teriskey oblystarynda «orystildilerding qúqyghy búzylyp jatyr» degen propagandany kýsheyte týsti. Olar tura osynday ssenariydi Ukrainagha qarsy paydalanghan edi», — deydi AQSh basylymy.

Washington Post: «Qazaqstan Mәskeu ýshin óte-móte ynghayly nysana. Kremli óz propagandisterine Astanagha qarsy aqparattar beruge qarsylyq bildirmeydi. Al, olardyng «jasyl adamdary» qazir qazaqstandyq elita ishinen jaqtastar izdep, qoghamdyq pikirge yqpal etuge kýsh salyp jatqangha úqsaydy», ‑ dep qorytyndylaydy.

Áriyne, maqalada Aqorda teriskeyden tónetin qauip-qaterge tóte bere almasyn týsinedi. Sol sebepti, Qazaqstan  AQSh‑pen, Batys  elderimen, Qytay jәne Týrkiyamen sayasy әriptestikti kýsheytuge úmtyluda degen pikir de aitylghan.

Osy jaghdayda «Qazaqstanda AQSh kompaniyalarynyng ekonomikalyq ýlesi bolsa, Mәskeu agressiyasy qiyndaydy. AQSh siyrek metal men energetika salasyndaghy kelisim arqyly Astananyng aimaqtaghy yqpalyn arttyryp, soltýstiktegi túraqtylyqty kýsheyte alady», – dep jazady sarapshylar.

Qazir Resey soghyssyz‑aq kórshi elderde túraqsyzdyq tudyra alady. Endeshe, Qazaqstan da, Armeniya da AQSh-pen әriptestikti nyghaytpasa, kýni erteng Resey degenine jetedi», – deydi olar.

Búl saraptamany AQSh әskeriy-teniz kýshteri ministrining eks-orynbasary Set Kropsy men Turan zertteu ortalyghynyng diyrektory Jozef Epshteyn әzirlepti.

Týiin: Qazaqstan men Ortalyq Aziya qazir syrtqy geosayasy kýshterding nazaryna erekshe «ilige» bastady: Qytaydyng búl aimaqpen ekonomikalyq integrasiyasy joghary dengeyde bolsa, Reseyde ózining búrynnan qalyptasqan «bir ortalyqqa, yaghny – Mәskeuge baghynu» neoimperialistik sayasy iynersiyamen әreket etude. Mine, endi, osy topqa AQSh kelip endi, óitkeni, Qazaqstanda da, Armeniyada da AQSh‑tyng sayasi‑ekonomikalyq mýddesi bar.

Onyng ýstine, múnday «habarlamanyn» QR preziydenti Q.K.Toqaevtyng qarasha aiynda Mәskeuge resmy sapary aldynda aityla bastauyn «Imperiyalyq mýddelerding astyrtyn aqparattyq qaqtyghysy» dep te baghalaugha bolady...

Abai.kz

0 pikir