بۇگىن اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ ورتالىق ازيانىڭ بەس مەملەكەتىنىڭ كوشباسشىلارىمەن كەزدەسەدى.  

ال وسى حاباردىڭ الدىندا ۋاشينگتوننان «ماسكەۋدىڭ قازاقستانعا قاتىستى قۇپيا جوسپارى» اتتى  حابارلاماسى جاريا بولدى: «رەسەي ۋكراينامەن سوعىسقا قاراماستان، تاعى ءبىر ينتريگاعا تۇمسىق تىعىپ جاتىر».

بۇل حابارلامادا قازاقستانعا ەرەكشە ەكپىن بەرىلگەن ەكەن. رەسەي اگرەسسياسىنىڭ قاۋىپ-قاتەرىن تالداعان Washington Post: «ماسكەۋ جاقىن ۋاقىتتا ىرگەدەگى كورشىلەرىن تۇرتپەكتەي باستايدى. ارينە، قازىر كرەملدىڭ باسقا ەلگە سوعىس اشۋعا دارمەنى جوق. سول سەبەپتى ارانداتۋدىڭ استىرتىن امالدارىنا كوشەدى. ولار دەزينفورماتسيا، ىشتەن ءىرىتۋ، بارلاۋ قىزمەتى ارقىلى بىرقاتار ەلدە تۇراقسىزدىق تۋعىزۋدى كوزدەيدى. رەسەي وسىعان دەيىن شىعىس ەۋروپا ەلدەرىندە سىنالعان الگوريتمدى ەندى قازاقستان مەن ارمەنيادا تەكسەرىپ كورمەك», — دەيدى Washington Post.

ءيا، سوڭعى جىلدارى استانا مەن ەرەۆان ماسكەۋدەن الشاقتاي باستاعان. 2024 جىلى پرەمەر ميشۋستين قۇپيا بايانداماسىندا رەسەيدىڭ قاۆكاز بەن ورتا ازيادان ايىرىلىپ جاتقانىنا نازار اۋدارعان. ناقتى شارا قولدانۋدى ايتقان ەكەن... بىراق بۇل ايماق قازىر اقش ءۇشىن دە ستراتەگيالىق ماڭىزعا يە – ويتكەنى، «بيزنەسمەن» ترامپتىڭ «ىزدەپ جۇرگەن» سيرەك مەتالدار قورى ورتا ازيادا وتە مول ەكەن: سيرەك مەتالدىڭ قورى بويىنشا قازاقستان الەمدە ءۇشىنشى ورىندا تۇر.

ونىمەن قوسا، ەجەلدەن ورتا ازيا قىتاي مەن ەۋروپانى جالعايتىن «ءدالىزدىڭ» نەگىزگى بۋىنى ەكەنىن، بقل ساۋدا جولى رەسەي مەن يراندى اينالىپ وتەتىنى دە وسى اڭگىمەگە تامىزىق پا دەيمىز.

سوندىقتان، ماسكەۋدىڭ سوڭعى ۋاقىتتا قازاقستان مەن ارمەنياعا شۇيلىگۋى بەكەر ەمەس. رەسەي ساياساتكەرلەرى قازاقستاننىڭ تەرىسكەي وبلىستارىندا «ورىستىلدىلەردىڭ قۇقىعى بۇزىلىپ جاتىر» دەگەن پروپاگاندانى كۇشەيتە ءتۇستى. ولار تۋرا وسىنداي ستسەناريدى ۋكرايناعا قارسى پايدالانعان ەدى»، — دەيدى اقش باسىلىمى.

Washington Post: «قازاقستان ماسكەۋ ءۇشىن وتە-موتە ىڭعايلى نىسانا. كرەمل ءوز پروپاگانديستەرىنە استاناعا قارسى اقپاراتتار بەرۋگە قارسىلىق بىلدىرمەيدى. ال، ولاردىڭ «جاسىل ادامدارى» قازىر قازاقستاندىق ەليتا ىشىنەن جاقتاستار ىزدەپ، قوعامدىق پىكىرگە ىقپال ەتۋگە كۇش سالىپ جاتقانعا ۇقسايدى»، ‑ دەپ قورىتىندىلايدى.

ارينە، ماقالادا اقوردا تەرىسكەيدەن تونەتىن قاۋىپ-قاتەرگە توتە بەرە الماسىن تۇسىنەدى. سول سەبەپتى، قازاقستان  اقش‑پەن، باتىس  ەلدەرىمەن، قىتاي جانە تۇركيامەن ساياسي ارىپتەستىكتى كۇشەيتۋگە ۇمتىلۋدا دەگەن پىكىر دە ايتىلعان.

وسى جاعدايدا «قازاقستاندا اقش كومپانيالارىنىڭ ەكونوميكالىق ۇلەسى بولسا، ماسكەۋ اگرەسسياسى قيىندايدى. اقش سيرەك مەتال مەن ەنەرگەتيكا سالاسىنداعى كەلىسىم ارقىلى استانانىڭ ايماقتاعى ىقپالىن ارتتىرىپ، سولتۇستىكتەگى تۇراقتىلىقتى كۇشەيتە الادى»، – دەپ جازادى ساراپشىلار.

قازىر رەسەي سوعىسسىز‑اق كورشى ەلدەردە تۇراقسىزدىق تۋدىرا الادى. ەندەشە، قازاقستان دا، ارمەنيا دا اقش-پەن ارىپتەستىكتى نىعايتپاسا، كۇنى ەرتەڭ رەسەي دەگەنىنە جەتەدى»، – دەيدى ولار.

بۇل ساراپتامانى اقش اسكەري-تەڭىز كۇشتەرى ءمينيسترىنىڭ ەكس-ورىنباسارى سەت كروپسي مەن Turan زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى جوزەف ەپشتەين ازىرلەپتى.

ءتۇيىن: قازاقستان مەن ورتالىق ازيا قازىر سىرتقى گەوساياسي كۇشتەردىڭ نازارىنا ەرەكشە «ىلىگە» باستادى: قىتايدىڭ بۇل ايماقپەن ەكونوميكالىق ينتەگراتسياسى جوعارى دەڭگەيدە بولسا، رەسەيدە ءوزىنىڭ بۇرىننان قالىپتاسقان «ءبىر ورتالىققا، ياعني – ماسكەۋگە باعىنۋ» نەويمپەرياليستىك ساياسي ينەرتسيامەن ارەكەت ەتۋدە. مىنە، ەندى، وسى توپقا اقش كەلىپ ەندى، ويتكەنى، قازاقستاندا دا، ارمەنيادا دا اقش‑تىڭ ساياسي‑ەكونوميكالىق مۇددەسى بار.

ونىڭ ۇستىنە، مۇنداي «حابارلامانىڭ» قر پرەزيدەنتى ق.ك.توقاەۆتىڭ قاراشا ايىندا ماسكەۋگە رەسمي ساپارى الدىندا ايتىلا باستاۋىن «يمپەريالىق مۇددەلەردىڭ استىرتىن اقپاراتتىق قاقتىعىسى» دەپ تە باعالاۋعا بولادى...

Abai.kz