Kremlidegi kelissóz: Putin beybitshilikke kelispedi!
Keshe AQSh preziydenti Tramptyng arnayy ókili Uitkoff pen kýieubalasy Kushner Mәskeuge úshyp bardy. Reseybasy Putinmen AQSh әzirlegen «beybitshilik kelisimin» talqylady.
Búl dauly kelisim júrtqa jariya bolysymen-aq, әlemning esti júrty sony: «Búl kelisim emes, Reseyding degenin oryndau sharttary», - dep qatal synady. Osydan son, AQSh pen Ukraina delegasiyalary kezek-kezek kezdesip, týzetuler jasasty. Kóp mәsele boyynsha maqúldasty.
Kelisilmegen, sheshilmegen 2 mәsele bar. Ol – jer mәselesi jәne qauipsizdik kepildigi degen mәsele. Ukraina búl eki mәseleni Tramp pen Zelenskiy jýzbe-jýz kezdesip, sheshui kerek deydi.
Jalpy búl bitim josparynyng aighay-shuy kóp boldy. Bir arada Tramp Ukrainagha ulitimatum qoydy. Onan song Uitkofftyng әngimeleri әshkere boldy. Taraptar aitysty, tartysty, aqyry kóp mәsele boyynsha til tabysty. Sóitip, Uitkofftyng avtorlyghyndaghy 28 tarmaq qazir joq. 19-22 tarmaqqa deyin qysqartylghan.
Keshe Kremlide 5 saghat tapjylmay otyryp kelissóz ótkizgen Uitkoff pen Putin kelisimge kele alghan joq. Resey preziydentining kenesshi-kómekshisi Yuriy Ushakovtyng aituynsha:
«Putin men Uitkofftyng kelissózderi paydaly, konstruntivti jәne mazmúndy ótken. Ázirge taraptar kelisimge kelmedi, al preziydentterding kezdesui josparlanghan joq. Putin Trampqa dúghay-dúghay sәlem joldady», - dedi.
Onan әri:
«AQSh úsynghan bitim josparymen Reseyding kelisetin tústary da bar, mýlde kelispeytin tústary da bar. Talqy paydaly boldy. Kremlide Ukrainadaghy soghysty beybit sheshuding birneshe núsqasy talqylandy. 5 saghattyng ishinde birsypyra mәseleni qarap ýlgerdik. Onyng mazmúnyn jariyalamaugha uaghdalastyq», - dedi.
Qazir Ukraina taraby kelisimge keluge ketәri emes. Onysyn Uashingtongha da estirtti. Gәp – Reseyde!
Reseyding beybitshilikke kelmeuining birneshe sebebi bar. Olar:
BIRINShI: Putinning pozisiyasy ózgergen joq. Putin osyghan deyin eshqanday kompromisske kelmeytinin ashyq aitty. Ótken aptada Resey okkupasiyalap alghan jerlerden Ukrainanyng tolyq shyghuyn talap etti. Zelenskiymen kelissóz jýrgizuding esh mәni joq ekenin, onyng legitimdiligin moyyndamaytynyn aitty. Kremli maydan dalasynda Resey әskeri algha jyljyp kele jatqanyn tilge tiyek etip, Mәskeuding әuelgi talaptary ózgermegenin, Kiyev oghan kelispese әri qaray soghysatynyn mәlimdedi.
EKINShI: Soghysu arqyly qarjy iygeru. Kremli beybitshilik turaly oilamaq týgili, tipti agressivti jolgha týsip barady. Putin qol qoyghan jana budjet elding qayda bara jatqanyn anyq kórsetedi: 2026 jyly Resey shyghynynyng 38%-y — armiya men kýshtik qúrylymdargha bólingen. Búl kórsetkish KSRO kezinen bergi eng joghary kórsetkish. 12,93 trln rubli әskery maqsatqa, 3,91 trln – qauipsizdik qúrylymdaryna júmsalady. Al әleumettik shyghyndar soghysqa deyingi 38%-dan 25%-gha azayghan. Ekonomikany qoldaugha bólinetin qarajat 17%-dan 10%-gha deyin qysqardy. Búl songhy jiyrma jyldaghy eng tómengi dengey. Bir sózben aitqanda: Europa — qarulanu arqyly kýsheige, Resey — soghys arqyly әlsireuge baghyt alghan.
ÝShINShI: Eldi soghyspen basqaru mehanizmi. Búl Kremli biyligining kepildigi bop túr. Putin qaqtyghys ayaqtalghannan keyin elge oralatyn milliondaghan sarbazdan qauiptenip otyr. Soghysqa shamamen 1,5 million reseylik qatysqan boluy mýmkin, olardyng ishinde búryn sottalghandar da bar. Qaqtyghys bitken song búl әskeriyler psihologiyalyq jaraqattarymen orys qoghamyna qayta aralasady, al búl Kremli ýshin ýlken synaqqa ainaluy yqtimal.
TÓRTINShI: Prigojin býligining janghyryghy әli kýnge úmytylmaghanyn eskersek, Putin әskery toptardyng yqpaly artyp ketuinen qorqady. Sondyqtan biylik soghysqa qatysushylardy baqylauda ústaudyng týrli amaldaryn qarastyruda.
Týiin: Ukrainadaghy auyr shyghyndargha qaramastan, Putin «beybit kezenning preziydenti» bola almaydy. Sondyqtan, Resey beybitshilike josparyna kelispeydi!
Abai.kz