Songhy kezderi últtyq bolmys jayly biraz oilar aityp jýrsiz. Ángimemizdi de osydan bastasaq, jalpy últtyq bolmysymyzgha jahandanudyng әseri boldy ma?

Áriyne, boldy. Jahandanu ýrdisi býgin ghana bastalghan joq qoy. Qazaqtyng últtyq bolmysynyng әlsireui, býgingi  qoghamdyq sanasynyng keseli,  ýsh  ghasyrgha  juyq  Orys-Kenes  Imperiyasynyn  otarynda  boludyn  nәtiyjesinde  payda  boldy.  Osy  kezen  ishinde  qazaq  halqy  ózinin  erkin  oily, kemenger, eldin  ertenin  oilaytyn  asyldarynan  aiyryldy. Al últtyq bolmysymyzgha orasan opat keltirgen kenestik genosid ekenin, tәuelsizdik alghaly, endi bilip otyrmyz ghoy. Álemdik basym kýshterding oiymen, imperiyanyng qolymen istelingen otarshyldyq qúityrqy sayasat óz degenine jetti.  Qazaq halqynyng biraz bóligining oilau jýiesine qúldyq psihologiya "virusyn" egip ketti. Halqymyzdyng últtyq oilau qabileti, yaky últtyq bolmysy ózgermey túrghan kezde Qazaq últy kóp nәrsege IE bolghan:

- asty-ýsti baylyqqa toly úlan-baytaq JERGE ;

- biregey bay  TILGE ;

- damyghan últtyq óner men mәdeniyetke;

- tabighatpen jәne qoghammen ýilesimdi ómir sýruge baghyttaytyn qazaqtyng ejelgi

SALT-DÁSTÝR, ÁDET-GhÚRYPTARYmen ýilesken jәne ýndesken islam  DININE.

Songhy kezderi últtyq bolmys jayly biraz oilar aityp jýrsiz. Ángimemizdi de osydan bastasaq, jalpy últtyq bolmysymyzgha jahandanudyng әseri boldy ma?

Áriyne, boldy. Jahandanu ýrdisi býgin ghana bastalghan joq qoy. Qazaqtyng últtyq bolmysynyng әlsireui, býgingi  qoghamdyq sanasynyng keseli,  ýsh  ghasyrgha  juyq  Orys-Kenes  Imperiyasynyn  otarynda  boludyn  nәtiyjesinde  payda  boldy.  Osy  kezen  ishinde  qazaq  halqy  ózinin  erkin  oily, kemenger, eldin  ertenin  oilaytyn  asyldarynan  aiyryldy. Al últtyq bolmysymyzgha orasan opat keltirgen kenestik genosid ekenin, tәuelsizdik alghaly, endi bilip otyrmyz ghoy. Álemdik basym kýshterding oiymen, imperiyanyng qolymen istelingen otarshyldyq qúityrqy sayasat óz degenine jetti.  Qazaq halqynyng biraz bóligining oilau jýiesine qúldyq psihologiya "virusyn" egip ketti. Halqymyzdyng últtyq oilau qabileti, yaky últtyq bolmysy ózgermey túrghan kezde Qazaq últy kóp nәrsege IE bolghan:

- asty-ýsti baylyqqa toly úlan-baytaq JERGE ;

- biregey bay  TILGE ;

- damyghan últtyq óner men mәdeniyetke;

- tabighatpen jәne qoghammen ýilesimdi ómir sýruge baghyttaytyn qazaqtyng ejelgi

SALT-DÁSTÝR, ÁDET-GhÚRYPTARYmen ýilesken jәne ýndesken islam  DININE.

Osyghan mýmkindik tughyzghan jәne últymyzdy halyqtyq dengeyge jetkizip, bolmysymyzdy qalyptastyrghan - Allanyn  Qazaq halqyna bergen  ÝNI arqyly  atagha, AUYLGhA, rugha toptasu negizinde qúrylghan, qazaq azamattyq qoghamyna, dala demokratiyasyna tәn - tól El basqaru JÝIESI.

Búl jýie  óz quatynda bolghan kezde Qazaq  Eli azamattyq qoghamy berik birtútastyqta bolyp, qazaqqa tәn últtyq qúndylyqtar  sol kezende qalyptasty. Biz býgin qalyng júrtqa jayly memleket pen azamattyq qoghamdy qalyptastyramyz desek, óz memlekettiligin últ mýddesine istete alatyn halyq bolamyz desek, ata-babalarymyz azat ómir sýrgen kezdegi azamattyq qoghamdy býgingi zaman talabyna say janghyrtudyng jolyn izdeyik.

Ókinishke qaray biz qazir últtyq bolmysymyzgha ýilespeytin batystyq dýniyelerge qyzyghamyz. Ózimizshe «dýniyejýzilik tәjiriybe

-standart», «bәlenbay memleket osy jýie arqyly damyp otyr» dep әspetteymiz. Al ol jat júrttyq nәrse bizding elimizdi jersinbeydi. Ásirese, últtyq bolmysymyzgha jat, batystyq azamattyq qogham ýlgisinen bas tartsaq biz kóp nәrseden útar edik. Biz әspettep jýrgen damyghan elderding ózi «... halyq qalasa, han týiesin soyady» degen qaghidagha negizdelgen qazaq azamattyq qoghamynyng dengeyine әli jetken joq.

Al sheteldikter, kerisinshe, qazaqtyng úrpaq tәrbiyesine sonshalyqty kónil bólgenine, әri onyng nәtiyjeliligine qyzyghyp qaraydy. Mәselen qaymaghy búzylmaghan, jauapkershilik ortasy bar qazaqy auyldar balalaryna tәrbie beru jaghynan әli alda. Inabattylyq, әdeptilik, ýlkendi syilau sekildi qasiyetterdi ol balalardyng boyynan tabugha bolady. Qalada soraqylyqty kóre túra ýndemeymiz, jalghan mәdeniyettilikke úrynghamyz. Mysaly kóshede bir qyz temeki shegip túrsa ýndemey qasynan ótip ketuge ýirengenbiz. Ózimizshe oilaymyz «búl qala mәdeniyeti, ózi bilsin» dep. Búryn «qyzgha qyryq ýiden tyiym» degen qazaq edik, qalagha kelip óz bolmysyn joghaltyp alghan qazaq boldyq.

«Eger biz últtyq bolmysymyzdy saqtap qalghanda damyghan elderding qataryna erterek enip keter edik» demekshisiz be?

Áriyne, japon halqyn mysalgha alar bolsaq. Olar myng jyldyq últtyq qúndylyqtaryn saqtap qalu arqyly býginde últtyng ruhany jetilui jaghynan da, ekonomikalyq damuy jaghynan da algha týsip ketti. Shyghys pen Batysty salystyrar bolsaq, shyghystyq bolmys-shyghystyq oilau qabilet myndaghan jyldar boyy ekshelip qalyptasqan. Mysaly, songhy eki ghasyrda, Orys-Kenes imperiyasynyng aumaghynda TILI-de, JERI-de, DINI-de, ÓZI-de joq bolyp ketken últtardyng sany 100-ge juyq bolyp, al aman qalghan qazaq últynyng sany- 100 jyl búrynghy dengeyge endi jetip otyrsa, qytaydaghy 50-ge juyq etnos ózderining últtyq qalybyn saqtap ósip keledi. Mәselen Qytaydaghy qazaqtar osy uaqyt ishinde  20 ese ósip, últtyq bolmysyn saqtap otyr. 40-qa juyq qazaq qytay jazushylar odaghyna mýshe eken. Mәdeniyeti, shygharmashylyghy damyp jatyr. Al Kenes imperiyasy aumaghyndaghy ózge tilde bilim alghan qazaqtar bet-әlpeti ózgermegenimen til men últtyq oilau qabiletten maqúrym. Eger osynyng bәri kerisinshe bolghanyn, bir sәt kóz aldynyzgha elestetip kórinizshi, 150 million qazaq halqy qay dengeyde bolar edi...

Biz kez kelgen jyltyraqqa qúmartamyz dep nemese basqanyng tiline, dinine, tipti kiyimine, zatyna bylaysha aitqanda basqanyng «qansyghyn tansyq kóremiz»  dep shyn mәnisindegi ózimizding últymyzgha tәn biraz qúndylyqtardan airylyp qaldyq.  Qarapayym mysal, doktorlyq, kandidattyq enbekterin shetelden qorghap kelgen bilimdi azamattardyng basyna taqiya kiygizseng shorshyp týsedi. Olardyng sanasynda «men taqiya kiysem doktor bolmay qalam» degen týsinik qalyptasqan. Últtyq bolmystyng boyynda joqtyghyn osydan-aq bayqaugha bolady. Shyndyghynda sol doktorlaryng shorshyp týsetin últtyq kiyimderimiz talay sheteldi tanqaldyryp jýr.  Sonyng aighaghy qazirgi tanda «Erkenúr» sәn ýii últtyq kiyimderimizding ereksheligining arqasynda shetelden aldynghy oryndargha ie bolyp qaytyp jýr. Osy orayda aita keter jayt, últtyq bolmysymyzdy joghaltyp alu saldarynan, songhy 70 jyldaghy úrpaq qazaq órkeniyetine eshtene qosqan joq. Shetel bizdi әli kýnge sol ata babalardan qalghan múralar arqyly tanyp jatyr. Osyny týsinetin uaqyt jetti. «Bolashaq» baghdarlamasy  qazaq mәdeniyetin-ýnin-tilin sýietin, últtyq oilau qabileti qalyptasqan jastardy ghana shetelge oqugha jiberui kerek.

Qazaq tili demekshi, qazaq tilining múnyn múndaumen 20 jyldyghyn da «toylap» óttik qoy...

Jaqynda Ózbekstannan Baltabay esimdi aqsaqal «...inim, «Últtyq bolmys jәne urbanizasiya» atty súhbatyndy «Qazaq әdebiyetinen» oqyp, oy bóliseyin dep edim» dep habarlasyp, Almatygha izdep keldi. Ózi ómirden oqyp-toqyghany mol, ghúlama, naghyz auyl aqsaqaly eken. Tamyrymyz bir ózbek halqy últtyq bolmysyna qayau týsirtkizbey, memlekettiligin óz mýddesine tolyq jegip otyr. Óz jerinde ózbekting ýni zor, sondyqtan úrpaghymyz ózbektenip barady. Qazaqstangha baryp-kelip, enbektenip jýrgen biraz jekjattarymyzdyng kónil-kýii tómen. Olardyng aituynsha Qazaqstan memleketi bar, biraq últtyq ýni pәs eken, Parlamenti bar, biraq onyng últtyq ýni joq eken, Ýkimeti bar, biraq onda últtyq ýnge shorqaq eken, Ekonomikasy bar, biraq onda ózgening ýni basym eken, Dini bar, biraq olda 40 ýnge bólingen-100 tarmaqty eken degen әngimelerin estip, ózbek aghayyndardyng «orys bolam desen, aldymen qazaq bolyp al» degen qaghytpalarynyng jany bar ma dep, kóshuge jýreksinip otyrmyz dep t.b. kóp әngimeler aitty.

Biz, osynyng bәrin kýnde kórip jýrsek te, «bas synsa bórik ishinde, qol synsa jeng ishinde» dep ishten tynyp jýrgende, sheteldikter qazaqtyng tamyryn basyp, bayaghyda-aq bilip alghan eken-au. Sondyqtan mereytoydy qay betimizben toylaymyz. «Memlekettik tildi damytugha qosqan ýlesi ýshin» dep kimdi marapattaymyz? Ózge tildi Qazaqstan azamattaryn 3 jyl memlekettik bala-baqshada, 11 jyl memlekettik mektepte oqytyp, memlekettik tilge ýirete almaytyn bilim jýiesin be? Álde jyl sayyn mektepterden memlekettik tildi mengere almay shyghatyn 100 mynday azamatty, 20 jyl boyy qyruar qarjy shyghyndap, memlekettik tilge ýirete almay kele jatqan memlekettik sheneunikterdi me? Álde 16 million birtútas halyqtyng ishinen memlekettik tildi biletin, últtyq oilau qabileti joghary, Elimizding tarihyn, salt-dәstýrin,әdet-ghúrpyn, mәdeniyetin jaqsy biletin tәrbiyeli-bilimdi myng azamatty, Parlament pen Ýkimette júmys isteuge, iriktep ala almaytyn azamattyq qoghamymyzdy ma? Meninshe, mektep bitirgennen keyin azamattargha tildi ýiretuge aqsha shyghyndau mýlde teris jol. Eng dúrysy senator Gharifolla Esim kótergen, bastauysh mektepte tek qana memlekettik tilde bilim berip, 5-shi synyptan bastap ózge tilderdi qosa oqytu jobasyn ertenge qaldyrmay býginnen bastau abzal.

Erte kezde jastargha, jalpy qazaqqa tolyqqandy, jan-jaqty tәrbiyeni ata-auyl-ru qauymynyng tәrbiyelik әri jauapkershilik ortasy  ghana bergen. Ol kezdegi ata-auyl-ru qauymy naghyz ziyaly, adamnyng jan-dýniyesin ashatyn orta bolghan, sondyqtan ata-әjelerinen taza últtyq tәrbie alyp, QAZAQ ÝNINE uyzynda qanghan Abay, Shәkәrim, Múqtar, Iliyas, Maghjan, Beyimbet, A.Baytúrsynúly syndy ziyalylar úrpaghyna úzaq jyldar ruhany azyq bolar tuyndylaryn berip ketti. Al Kenes mektebi bizdi sauattandyryp, bilim bergenimen qatar, últtyq bolmysymyzgha jat  teris tәrbie berip keldi. Sondyqtan sanalary Orys-Kenes mektebining diyirmeninen ótken býgingi ata-әjeler óz úrpaghyn, QAZAQ ÝNINE qandyra almay, sorlatyp otyr. Jaghdaydy týzeu ýshin, Elining bolashaghyna senetin әr bir azamat balalary men nemerelerin últtyq qúndylyqtar negizinde janghyrghan qazaq bala-baqshalary men mektepterine berui kerek. Biz әli kýnge deyin til-til dep ýn degen sózge mәn bermey kele jatyrmyz. Ertede «ýning óshsin» degen qarghysty joyylyp ket, qúryp ket degen maghynada qoldanghan. Baltabay aqsaqal aitqanday, Elimizde qazaqtyng ýni bәsen, tipti qoghamymyzdyng kóp salalarynda joq dese de bolady. Keyde men osy ýnimiz shyqpay, ózimiz de joyylyp ketip bara jatqanday sezinemin.

Batysqa eliktegen bauyrlarymyz ózge tilde oilap, ózge dybysqa tolghanyp, ózgening syryn týisigine týiip, últtyq bolmysy ózgerip barady. Tipti keyde maghan parasatty batyr babalarymyzdyn ruhy ózgelerding ýninen shoshyp, qazaq topyraghyna qona almay jýrgendey kórinedi. Ýnning tabighaty terbelis-tolqyn, endeshe ol energiya-kýsh. Osyny bilgen Qorqyt ata babamyz:

Qúlaq astym sybysqa,

Oy tolghadym dybysqa.

Syryn týiip týisikke,

Ýn jinadym tynysqa - degen ósiyet sózder qaldyrypty.

Qasiyetti qúranda da ÝN turaly mәlimet bar eken. Aqyn Áubәkir Dastanúlynyng Baqara sýresinen erkin audarmasynyn  ýzindisi:

...Qiyndyq basqa týskende, kómekke kelsin tózimin,

Adamda tózim úly kýsh jәne úly kýsh óz ýnin.

Týisikke týiilgen últtyq syrlar ýn arqyly halyqty úiytatyn kýsh bolsa, onda  Qazaq ýni - bizding ruhymyzdyng ólshemi boldy ghoy.

Endi últtyq bolmysymyzgha negizdelgen damu jolyna týse alamyz ba?

«Ekonomikalyq, ruhany damudyng tóte joly ótkennen sabaq alyp kemshilikti týzetu» dep týigen, japondyqtar ekinshi dýniyejýzilik soghystan son  damudy qalay qolgha alamyz degende, ótkenge kóz jýgirtip barlyq artqa tartar kemshilikti, últtyng jaman qasiyetterin tizgen. Sosyn tikeley sol kemshilikterdi týzetumen ghana ainalysyp, sonynda bәsekelestikke qabiletti elderding qataryna qosylghan. Sóitip damyghan býgingi Japoniyanyng ómir sýru daghdysy bizding babalarymyzdyng rulyq jýiesine óte úqsas eken. Japon firmalarynyng júmysy eden juushydan bastap, preziydentine deyin ózderining bar әleuetin óndiriske tiyimdi júmsaudy qamtamasyz etetin jauapkershilik orta qalyptastyrugha negizdelgen. Ata-babalarymyz orys-sovet imperiyasy ornaghangha deyin óz aqyl-oyymen, úlan-baytaq qazaq  jerinde әrbir qazaq otbasyn derbes, túraqty óndirushi kýsh retinde qalyptastyryp, tabighatpen ýilesimdi ómir sýrip, sharuashylyqty jerge ornalastyrudyng jәne újymdyq enbekti úiymdastyrudyng eng tiyimdi - rulyq (firmalyq) jýiesin qoldanudyng arqasynda ekonomikalyq túraqtylyqqa jetip, ertengi kýnine senimdi bolghan son, azamattyq  qoghamy men mәdeniyetin damytqan. Halqymyz osynyng bәrine - JER men SU resurstary әr Auyl, Rudyng ortaq baylyghy bolghandyqtan, ony býkil Auyl, Rudyng jauapkershilik ortasy kózding qarashyghynday qorghap, dúrys, tiyimdi paydalanu arqasynda ghana - qol jetkizgen.

Al tәuelsizdik alghaly ekonomikamyzdyng ósuine baghyt-baghdar beretin mekemelerding basqaru tútqasyn ústaghan keybir maman-ghalymdar men sheneunikterding últtyq-oylau qabileti óte tómengi dengeyde bolghandyqtan óreskel qatelikter jiberildi:

-Álem elderi JER jәne SU resurstary tapshylyghyn sezinip, qyruar qarjy bólip, muhitty-mәngi múzdyqty-kosmosty-basqa planetalardy zerttep, olardy óz iygilikterine paydalanudyng bar mýmkindikterin qarastyryp әlekke týsip jatqanda, bizding ózge tilde oqyp, sheteldiktershe «oylaytyn» keybir bauyrlarymyz - keshe ghana ata-babalarymyz mynghyrtyp tórt týlik malyn óristetken-úrpaghyn ósirgen-әli izderi suymaghan auyldyq ónirlerdi - «bolashaghy joq (depressivnyi) auyl-audan dep shatasty;

-Jerding jekemenshikke satyluy, әlemdik basym kýshterdi basqa planetalardan resurs izdeu mashaqatynan qútqaryp, onay oljagha keneltti;

-Ózin-ózi baghugha JER jәne SU resurstary jetkilikti, mol tabighy baylyghy bar 15-aq million halyqqa dәl býgin qajetsiz salalargha - jýzdegen milliard dollarlyq sheteldik investisiyalar tartu arqyly, halyqty últtyq baylyghynan aiyrdy;

Biz últymyzgha kereksiz halyqaralyq forumdardy jii ótkizemiz. Al jigit aghalaryn, auyl aghalaryn, el aghalaryn jinap auylymyz ne bolyp jatyr, alda ne isteymiz dep bir ret jiyn ótkizip kórdik pe? Auyldaghy damu men qúldyraudyng sebep saldarlaryn kózimen kórgen aghalarymyz auylda eleusiz jýr. Qazir auyldaghylar «maldy jayatyn jer joq» dep daghdaryp jatyr. Al sol jer qayda ketti dep bas qatyrghan jan joq.

Elimizdegi 200  asa audan ortalyqtaryn, sol tónirektegi eldi-meken túrghyndarynyng mәdeniy-ruhaniy-ghylymiy-tehnokrattyq múqtajdyqtaryn óteytin jәne  olardyng óndirgen auyl sharuashylyq shiykizattaryn keshendi týrde úqsatyp, ekologiyalyq taza ónimderdi birden eksportqa shyghara alatyn últtyq tehnoparkterge ainaldyru ýshin,  ÝKIMET әr audannyn  DAMU  QORY-nyng qúryluyna yqpal etip, oghan tәjiriybeli-bilimdi El aghalarynan qoghamdyq baqylau jasap, Qorgha jyl sayyn eng bolmasa1(bir) mln.evro bólip túrsa, birer jyldan song audandyq  DAMU  QORY-nyng baqylauymen júmsalghan qarjy birneshe ese bolyp qaytyp, Halyqty júmyspen qamtamasyz etu, immigrasiya, demografiya t.b. mәseleler keshendi týrde sheshiler edi.

Osy orayda toqtala keter jayt urbanizasiya arqyly neden útyldyq, neden úttyq?

Urbanizasiya degenimiz auyldyqtardyng qalagha jappay ýdere kóshui emes. Ol ekonomikalyq kategoriya.  «Urbanizasiya» sózining keng maghynasy - jalpy qoghamnyng damuyndaghy qalalardyng rólin kóteru, qala mәdeniyetin-túrmys jaghdayyn barsha eldi-mekenderge engizu arqyly el resurstaryn tiyimdi paydalanu bolyp tabylady. Mysaly shetelding auyldary qala sekildi, búl olardyng urbanizasiyany dúrys paydalanuynan. Álem elderi jer jәne su resurstary tapshylyghyn sezinip, kóp qabatty ýiler salyp әlekke týsip jatqanda, biz el men jerdi iyesiz tastap urbanizasiya dep jappay qalagha kóship jatyrmyz. Ghylymda jalghan urbanizasiya degen úghym bar. Biz soghan úrynyp kettik. Qazaq Eli  1964-1986 jyldary D.A.Qonaevtyng basshylyghymen, sol kezdegi kenestik «ónerkәsiptik jәne agrarlyq sayasatty» útymdy paydalanyp, kishi qalalar men kolhoz-sovhozdardyng ekonomikalyq jaghdayyn kóteru arqyly, eldi-mekenderde shyn mәninde urbanizasiya ýrdisterin jýrgizip, eki ghasyrgha sozylghan bodandyq kezende kýizeliske týsken túrmysy men qúldyraghan mәdeniyetin kóterip, ósip-ónip, bir serpilip qalyp edi. 1985 jylghy sanaq boyynsha elimizdegi tek qana qoy sany 40 000 000-nan asyp týsken. Búl jyldar qazaq auylsharuashylyghynyng gýldengen jyldary boldy. Qazaq elinde artta qalghan sharuashylyq neken sayaq boldy. Sol kezdegi memlekettik sayasatty halyq mýddesi ýshin dúrys qoldanyp, bayyghan myndaghan auyl sharuashylyqtaryn mysalgha keltiruge bolady. Búghan, býgingi qúlazyghan auyl sharuashylyghyndaghy kelensizdikterdi kýnde kórip, sharasyzdyqtan ózegi kýigen milliondaghan búrynghy kolhoz-sovhoz enbekkerleri kuә. Negizi ol sayasat qazaqty jarylqaymyn degen niyetten tughan joq. Kenes ýkimetine halqyn baghu ýshin qazaqtyng keng baytaq dalasyn iygeru kerek boldy. Osydan kelip, auyldar damydy, ashylghan ónerkәsipterding ainalasyna kishkentay qalalar payda boldy. Ádildigin aitsaq, 1964-1986 jyldary Qazaq respublikasy sharuashylyghynyng ghylymgha negizdelip damuy arqasynda halqymyzdyng әleumettik jaghdayy jaqsaryp edi.

Bizdegi jalghan urbanizasiya deysiz ghoy sonda...

Jalghan urbanizasiya degenimiz ekonomikalyq sayasattyng qateliginen, auyl sharuashylyghynyng qúldyrauy saldarynan halyqtyng jappay qalagha kóshui. Nәtiyjesinde qala manynda shaghyn auyldar payda bolady. Onda qalalyqtargha arnalghanday dúrys jaghday da jasalmaghan, infraqúrylymdar qarastyrylmaghan. Ómirleri ne taza qalalyq emes, ne taza auyldyq emes. Qazir ýlken qalalardyng ainalasynda osynday auyldar kóbeyip ketti. Osynday jalghan urbanizasiya ýrdisinen ýlken qalalar úlghayyp bara jatyr. Sondyqtan Qazaq Elining tarihiy-geografiyalyq erekshelikterine say keletin urbanizasiya ýrdisterin jýrgize otyryp, últtyq ekonomikamyzdyng tabighy damu mýmkindikterin әli tolyq iygeru ýshin:

birinshi kezekte, halqymyzdyng býgingi-ertengi nesibesin opyra jep jatqan, kóp shyghyndy-ýlken qalalardy úlghaytudy toqtatyp, Elding bar qarajaty men mýmkindikterin - barlyq audan ortalyqtaryn tikeley Ýkimetke baghynyshty industrialdy kishi-qalalargha ainaldyrugha baghyttaytyn Zandar qabyldau kerek;

ekinshi kezekte, túrghyndar sany 5 mynnan asatyn eldi-mekenderge qala statusyn, túrghyndar sany 1 mynnan asatyn eldi-mekenderge qala tipti auyl statusyn berudi jәne olarda osy zamangha say infrastrukturalar men úqsatushy kәsiporyndar saludy kózdegen bas josparlary bekitilgen, ghylymy negizi bar naghyz urbanizasiyalyq jobalardy oryndau ýshin arnayy memlekettik baghdarlama qabyldanuy tiyis.

Alashqa aitar datym

Azat, erkin ómir sýrgen, qúldyq qamytyn kiymegen, bóten elderding tepkisi men ezgisine týspegen, qazaqtyng ýni óshpegen zamandarda Qazaq Elining jergilikti ózin-ózi basqaru jýiesinde negizgi róldi - Jigit aghasy, Auyl aghasy, Auyl aqsaqaly, El aghasy, By ataghyna ózderining parasattylyghymen ie bolghan - naghyz azamattar atqarghan.

Babalary siyaqty naghyz azamattar bolugha úmtylghan, býgingi tәuelsiz Elimizding sanaly jastary ýshin Jigit aghasy, Auyl aghasy, Auyl aqsaqaly, El aghasy, By degen ataqtardyng osy zamangha say standarttaryn barshamyz birge jasap-qalyptastyryp, últymyzdyng ózin-ózi saqtau tetikterin qalpyna keltirip, halqymyzdyng últtyq oilau qabiletin, yaky bolmysyn janghyrtugha úmtylayyq!

Bolat Bóteev, «ALASh ÝNI» qoghamdyq birlestikter Odaghy ýilestiru qyzmetining jetekshisi:

Súhbat "Alash ainasy" gazetine berilgen