Ana jyldary Astana avtobustaryna kәdimgidey marqayyp otyratynbyz. E, tәube, ayaldamalar qazaqsha habarlanady eken, bir, konduktorlar kileng qarakóz balalarymyz eken, eki dep.  Songhy kezderde bayqalghan jaysyzdyq – kólikting ishki radio toraby týgel derlik orys tiline auysty da ketti.  Jarnama bar,  basqa aqparattar legi bar damyl tappay súnqyldaghanda midy shaghyp, qúlaqtyng etin jep qoyady týge. Jeter jerine tynysh qúlaqpen jetkisi keletin jýrginshining qúqyghy eskerilse kәne. Jaraydy, jarnama jayy óz aldyna әngime. Ol eki tilde bolsa birsәri, tek bógde tilde shýldirlegeni jangha batady. Keshe ghana júmystan qaytqan 20-30 minut ishinde (óz basym kóbine №50 baghytty avtobusqa otyramyn) ýiding tabaldyryghyna óz ózimnen boldyryp, jýikem júqaryp jettim. «Ne bolyp qaldy?» dep oilansam, janaghy jarty saghat boyy sala qúlash bir qara «qúl boldyn, qúl bolyp ólesin» dep alqymnan syghymdap, iyqtan basyp, ezgilgendey sezinippin. Osy da sózim be, tәiiri, týimedeydi týiedey qylyp ne kórindi deuge asyqpanyz, qadirli oqyrman.  

        Gәp terende, qalalyq kenistikte, sonyng bir bólshegi - avtobustarda tildik ahualdyng teris ózgerisi kýsheyip barady. Últymyzdyng orystildi bóligi tipti erkinsy týsti. Ásirese, «biz kedendik odaqqa kirdik» degen sóz shyqqaly jýgen ústatpay barady. Osydan birer ay búryn bir et-jendi jasamys әielding elpektegen jas jigit - konduktorgha «A, nu-ka, obiyavlyay po-russkiy!» dep jalyn kýdireyte zekip qalghanynyng kuәsi bolghanym bar. Boldy, bitti. Kólenkesinen qorqatyn biylikke (avtopark basshylyghyn aitam da) bayaghy orysshagha qayta kóshuding «halyq súrap jatyr» degen myqty syltauy tabyla ketken be, qalay. Jýrginshilerding 90-95 payyzy qazaq ekeni esepke alynbasy ekibastan belgili («Qayran til, qayran sóz! Nadangha qadirsiz» (Abay) demekshi, qazaq tilin qorlau, ayaqasty etuden tyiylar kýn qayda. Bile bilsek, últqa tóngen qaterding búdan zory, búdan soraqysy bola ma?!).

        Sonymen, el ordamyz – Astananyng qalalyq kóliginde songhy ailarda memlekettik til ógeyshilik kóre bastady. Onyng kýndelikti kuәsimiz.  Apyr-ay, qayda bettep baramyz, sebep qaysy? Tym qúryghanda avtopark basshylyghy men qalalyq «Qazaq tili» qoghamy selt eter me eken osy súraqqa. Qalalyq avtobustar ghoy, kýnine jýz myndaghan adamdardy tasymaldaydy. Endeshe olarda qay tilde sóilenetini - úsaq-týiek emes, eldigimiz ben memlekettigimizding atoylap kýresuge túrarlyq bildey mýddesi. Qolyma qalam alghyzghan da osy jәit.  

Asan Omarov,

ardager jurnalist

Abai.kz