Astanada siyr jýr! Dә-ә-әu siyr! Bóksesinde «budjet» degen tanbasy bar! Tezek jabysqan, jalpa-aq jambasy bar... Mýiizi terektey, emshekteri... «dutyi» shelektey... Emshek demekshi, sanap shyqtym, arghy-bergi jaghyna shyghyp, qarap shyqtym, jelini jeteu, jeti jelinde jetpis «soskasy» bar» ólә, qúlaghyna ilingen myqty sotkasy bar...

 Ýkimet ýiining aldynda kýiis qayyryp túr edi, polisiya inspektorlary aidap shyqqysy kelip, dubinkamen úra bastaghan. Siyr oqyranyp, pysqyrynyp, qayqy kirpikterin qaghyp-qaghyp jiberip, túra úmtylghanda, poliyseyler mayda tary siyaqty shashylyp ketip, jan-jaqqa qashty.

 Sol eken, bilekterine shelekterin ilip, oblys, audan әkimderi, tipti ministrler, departament basshylary, aralarynda bas dәrigerler de bar, bәri jiylyp, ýkimet siyryn saua bastady. Bayghús siyrdyng jelini syzdap ketken song ashulanghan eken, jan-jaghynan jappay bas salghandargha sýzile qarap qoyyp, tipti tonqandap sauyp jatqan bir sheneunikting qúiryghynan jalap qoyyp, kýiis qayyryp túra berdi.

–Bylay túrynyzdar, aldymnan qúrynyzdar! Auylgha, auyldy órkendetu ýshin sýt– qarjy, qaymaq– dollar kerek! –degen bir oblys әkimi jelinge jabysa ketip, eki emshekti qatarynan auzyna salyp, soryp jatyr, soryp jatyr...

–Mening de emgim kelip ketti... –dep tamsandy anaday jerde qarap túrghan, ernin sylp-sylp etkizip jalap túrghan túrghyn ýy qúrylysynyng merdigeri Jútqanbay Toymasúly.

–Eme ghoy, –dedi tenderlik komissiyanyng tóraghasy da tamsanyp. Sol eken, ekeui de túra úmtylyp, emshek jetpegen son, siyrdyng jambasyna jabysa ketti. Toymasúly tanyrqap qaldy, bireu pys-pys etedi. Jalt qarasa, shekera genaraldary da siyrdyng tobyghynan tistelep soryp jatyr eken.

–Siyrdyng tobyghynda emshek bolmaydy, –dep qaldy Toymasúly yrjalaqtap.

–Sen ne, siyrdyng jambasynan sýt aghady dep oiladyng ba?

–Oybay ishim...–degen bireu jerge jalp ete qaldy. Bir ministrding oryn­ba­sary eken, sauyn siyrdyng qúiryghyn kóterip, altyn tezegin jalap jatqanda, bir teuipti! Ministrding orynbasary úyalghansyp, tómen qarady. Óitkeni, kóshe toly kedeyler edi. Halyq sauyn siyrdy syrttay tamashalaugha jina­lyp­ty, bәrining de tegin sýtten ishkisi keledi-aq, biraq ar-úyattarynyng jiber­mey túrghany... Al, úyatsyzdar... Ýkimet siyryn soryp jatyr, soryp jatyr... Bayghús siyrdyng ishi qabysyp, jelinderi jabysyp, rezina bolyp qalsa da shaynap soryp jatyr. Sýt ornyna qan shyqsa da, býlkildetedi deysiz! Qú­day­ym­au, qazaq atqa minerleri osynsha ashqaraq, osynsha dýnie qúmar, osynsha jaghympaz bolar ma edi? Jaghympaz demekshi, bir kezde qymbat shetel­dik kólikten shirengen bireu týsti. Ekinshi bireu jaghympazdanyp, astyna oryndyq qoydy. Anau otyrdy. Sol eken, әlgi jaghympaz sheneunik siyrdyng jelinine jabysqandardy iyterip, birin qytyqtap, birining túmsyghynan bir perip jýrip, bir emshekke jetti de, shlangi tyghyp, ony baylap, baylanghan jerine mór basyp jatty. Anau otyrghan jerinde býlkildetip soryp jatyr edi, bir kezde aiqay saldy:

–Shlangimdi bireu basyp túr!

–Menen aulaq qashyp túr! –dep gýjildedi shlangini basyp túrghan ýlken bastyq. Endi tanysa kerek, anau ornynan úshyp túryp, basyn tómen iyip, kózderi jypylyqtap, birtýrli yqylyqtap, keyde ótirik syqylyqtap, shlangining úshyn bet oramalymen sýrtti de, lauazymy ózinen ýlken sheneunikting auzyna tosa qoydy.

Siyr... siyr mónirep jiberdi...

Abay.kz