DSÚ-gha ÓZ TILINDE EMES, RESEY TILINDE SÓILEYTIN MEMLEKET KIRDI…
Elbasy memlekettik tilde sóilese, Syrtqy ister ministrinen bastap, qazaqstandyq delegasiya týsinbey qalady ma eken?..
Shveysariyanyng Jeneva qalasynda 27 shilde kýni ótken Dýniyejýzilik Sauda Úiymy bas kenesining otyrysynda Qazaqstan Preziydentining Qazaqstannyng memlekettik tilinde emes… shet tilde – Reseyding memlekettik tilinde sóileuine qarap osylay oiladyq.
Biz ghana emes, osy jiyngha qatysqan barlyq adam (Qazaqstan delegasiyasynan basqa), telearnadan kórgen barlyq el dәl osylay oilaghany anyq. IYә, ótkende de, Italiyanyng Milan qalasynda ótken EKSPO-da Qazaqstan basshysy Resey tilinde sóilegen bolatyn. Sonda býkil elding preziydentteri jinalghan Milangha “Reseyden eki preziydent barghan ba? Putinnen basqa taghy bir preziydent oryssha sóiledi ghoy”-degen syny jazbalar Feysbuk jelisin keulep ketken edi. Elimizding birtuar ziyalylary, әlemge әigili jazushylar da búghan qatty narazy bolghanyn esitken edik… Endi,mine, taghy da… Elbasymyz ózi aitqanday, 20 jyl kýtken quanyshymyzda el basshysy eng bolmasa elining tilinde amandasyp, eki-ýsh auyz sóz de sóilemedi de ghoy, yrymgha bolsa da… DSÚ bas diyrektory Roberto Azevedomen qorytyndy kezdesuinde de Resey tilinde sóiledi. Halyqaralyq qatynasta qalyptasqan dәstýr boyynsha әr el óz tilinde, nemese halyqaralyq til – aghylshyn tilinde sóileydi. Sol sekildi Tәuelsiz Qazaqstannyng memlekettik tilinde, ne aghylshyn tilinde sóilese, búlay jaysyzdyq bolmas edi. Memlekettik arnalar elimiz 20 jyl kýtken osy quanyshty sәtimizdi saghat sayyn qaytalap kórsetken sayyn men bir jaghy quanyp túryp, bir jaghy Qazaqstan memleketining jiynyndaghy Resey tilin esitip, ózimnen ózim qysylyp, qorlanyp otyrdym. Jalghyz men ghana emes, tittey de últtyq namysy bar, memlekettik mýddeni oilaytyn kez kelgen qazaq, tipti qazaqstandyq ózin osylay jaysyz sezindi dep oilaymyn.. R.Azevedo Qazaqstan Preziydentine tabys etken Dýniyejýzilik sauda úiymyna mýshelikke ótkendigin resmy quattaytyn arnayy taqtayshadaghy «KAZAKHSTAN» degen jazu da Qazaqstannyng memlekettik tilinen emes, tikeley Resey tilinen “KAZAHSTAN” degen sózden aghylshynshagha audarma ekenin Syrtqy Ister ministri Erlan Ydyrysovtan bastap, eshqaysysy oilanbaydy?!. (Birikken Últtar Úiymynda da, tólqújattarymyzda da, bar qújattarymyzda da el aty solay jazylghan!?)
DSÚ-gha mýshe 161 elding bizden basqalarynyng barlyghy da óz memlekettik tilinde sóileytinin nege oilamaydy bizding basshylar? Yaghni, bizding memleket basshylary memlekettik tilde sóilemeu arqyly qazaqshadan tikeley aghylshynshagha audaratyn jýzdegen mamandardy júmyssyz qaldyryp otyr… Bәribir ol Resey tili aghylshynshagha audaryldy ghoy. Sonyng ornyna Qazaq tili aghylshynshagha audarylsa, qanday keremet jenis te, óris te bolar edi… Taghy da “júmyssyzdyqpen kýresemiz” dep úrandaymyz! Nemese, Tәuelsizdik alghan 25 jyl boyy әlem boyynsha “elulikke kirgen” memleketimiz eki-ýsh audarmashy dayynday almasa, nemenege aidarymyzdan jel esip, mәz bolamyz?.. Kez kelgen ózin-ózi syilaytyn el ýshin jerge kirerdey namys, úyat emes pe búl jaghday… Álde, elbasy memlekettik tilde sóilese, ministri Erlan Ydyrysovtan bastap, qazaqstandyq delegasiya týsinbey qalady dep oilady ma eken?
Jalpy, biz osy 25 jyl búryn Reseyden (KSRO-dan) Tәuelsizdik alyp pa edik… Búrynghy qojayyn tilinde sóileuge qúmar qúldyq sanamyz joyyludyng ornyna, asqynyp bara jatqanyna qaraghanda mening búghan kýmәnim zor…
Qúlajan Seyhún,
qazaquni.kz