دسۇ-عا ءوز تىلىندە ەمەس، رەسەي تىلىندە سويلەيتىن مەملەكەت كىردى…
ەلباسى مەملەكەتتىك تىلدە سويلەسە، سىرتقى ىستەر مينيسترىنەن باستاپ، قازاقستاندىق دەلەگاتسيا تۇسىنبەي قالادى ما ەكەن؟..
شۆەيتساريانىڭ جەنەۆا قالاسىندا 27 شىلدە كۇنى وتكەن دۇنيەجۇزىلىك ساۋدا ۇيىمى باس كەڭەسىنىڭ وتىرىسىندا قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك تىلىندە ەمەس… شەت تىلدە – رەسەيدىڭ مەملەكەتتىك تىلىندە سويلەۋىنە قاراپ وسىلاي ويلادىق.
ءبىز عانا ەمەس، وسى جيىنعا قاتىسقان بارلىق ادام (قازاقستان دەلەگاتسياسىنان باسقا), تەلەارنادان كورگەن بارلىق ەل ءدال وسىلاي ويلاعانى انىق. ءيا، وتكەندە دە، يتاليانىڭ ميلان قالاسىندا وتكەن ەكسپو-دا قازاقستان باسشىسى رەسەي تىلىندە سويلەگەن بولاتىن. سوندا بۇكىل ەلدىڭ پرەزيدەنتتەرى جينالعان ميلانعا “رەسەيدەن ەكى پرەزيدەنت بارعان با؟ پۋتيننەن باسقا تاعى ءبىر پرەزيدەنت ورىسشا سويلەدى عوي”-دەگەن سىني جازبالار فەيسبۋك جەلىسىن كەۋلەپ كەتكەن ەدى. ەلىمىزدىڭ ءبىرتۋار زيالىلارى، الەمگە ايگىلى جازۋشىلار دا بۇعان قاتتى نارازى بولعانىن ەسىتكەن ەدىك… ەندى،مىنە، تاعى دا… ەلباسىمىز ءوزى ايتقانداي، 20 جىل كۇتكەن قۋانىشىمىزدا ەل باسشىسى ەڭ بولماسا ەلىنىڭ تىلىندە امانداسىپ، ەكى-ءۇش اۋىز ءسوز دە سويلەمەدى دە عوي، ىرىمعا بولسا دا… دسۇ باس ديرەكتورى روبەرتو ازەۆەدومەن قورىتىندى كەزدەسۋىندە دە رەسەي تىلىندە سويلەدى. حالىقارالىق قاتىناستا قالىپتاسقان ءداستۇر بويىنشا ءار ەل ءوز تىلىندە، نەمەسە حالىقارالىق ءتىل – اعىلشىن تىلىندە سويلەيدى. سول سەكىلدى تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك تىلىندە، نە اعىلشىن تىلىندە سويلەسە، بۇلاي جايسىزدىق بولماس ەدى. مەملەكەتتىك ارنالار ەلىمىز 20 جىل كۇتكەن وسى قۋانىشتى ءساتىمىزدى ساعات سايىن قايتالاپ كورسەتكەن سايىن مەن ءبىر جاعى قۋانىپ تۇرىپ، ءبىر جاعى قازاقستان مەملەكەتىنىڭ جيىنىنداعى رەسەي ءتىلىن ەسىتىپ، وزىمنەن ءوزىم قىسىلىپ، قورلانىپ وتىردىم. جالعىز مەن عانا ەمەس، تيتتەي دە ۇلتتىق نامىسى بار، مەملەكەتتىك مۇددەنى ويلايتىن كەز كەلگەن قازاق، ءتىپتى قازاقستاندىق ءوزىن وسىلاي جايسىز سەزىندى دەپ ويلايمىن.. ر.ازەۆەدو قازاقستان پرەزيدەنتىنە تابىس ەتكەن دۇنيەجۇزىلىك ساۋدا ۇيىمىنا مۇشەلىككە وتكەندىگىن رەسمي قۋاتتايتىن ارنايى تاقتايشاداعى «KAZAKHSTAN» دەگەن جازۋ دا قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك تىلىنەن ەمەس، تىكەلەي رەسەي تىلىنەن “كازاحستان” دەگەن سوزدەن اعىلشىنشاعا اۋدارما ەكەنىن سىرتقى ىستەر ءمينيسترى ەرلان ىدىرىسوۆتان باستاپ، ەشقايسىسى ويلانبايدى؟!. (بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىندا دا، تولقۇجاتتارىمىزدا دا، بار قۇجاتتارىمىزدا دا ەل اتى سولاي جازىلعان!؟)
دسۇ-عا مۇشە 161 ەلدىڭ بىزدەن باسقالارىنىڭ بارلىعى دا ءوز مەملەكەتتىك تىلىندە سويلەيتىنىن نەگە ويلامايدى ءبىزدىڭ باسشىلار؟ ياعني، ءبىزدىڭ مەملەكەت باسشىلارى مەملەكەتتىك تىلدە سويلەمەۋ ارقىلى قازاقشادان تىكەلەي اعىلشىنشاعا اۋداراتىن جۇزدەگەن مامانداردى جۇمىسسىز قالدىرىپ وتىر… ء بارىبىر ول رەسەي ءتىلى اعىلشىنشاعا اۋدارىلدى عوي. سونىڭ ورنىنا قازاق ءتىلى اعىلشىنشاعا اۋدارىلسا، قانداي كەرەمەت جەڭىس تە، ءورىس تە بولار ەدى… تاعى دا “جۇمىسسىزدىقپەن كۇرەسەمىز” دەپ ۇراندايمىز! نەمەسە، تاۋەلسىزدىك العان 25 جىل بويى الەم بويىنشا “ەلۋلىككە كىرگەن” مەملەكەتىمىز ەكى-ءۇش اۋدارماشى دايىنداي الماسا، نەمەنەگە ايدارىمىزدان جەل ەسىپ، ءماز بولامىز؟.. كەز كەلگەن ءوزىن-ءوزى سىيلايتىن ەل ءۇشىن جەرگە كىرەردەي نامىس، ۇيات ەمەس پە بۇل جاعداي… الدە، ەلباسى مەملەكەتتىك تىلدە سويلەسە، ءمينيسترى ەرلان ىدىرىسوۆتان باستاپ، قازاقستاندىق دەلەگاتسيا تۇسىنبەي قالادى دەپ ويلادى ما ەكەن؟
جالپى، ءبىز وسى 25 جىل بۇرىن رەسەيدەن (كسرو-دان) تاۋەلسىزدىك الىپ پا ەدىك… بۇرىنعى قوجايىن تىلىندە سويلەۋگە قۇمار قۇلدىق سانامىز جويىلۋدىڭ ورنىنا، اسقىنىپ بارا جاتقانىنا قاراعاندا مەنىڭ بۇعان كۇمانىم زور…
قۇلاجان سەيحۇن،
qazaquni.kz