Seysenbi, 26 Qarasha 2024
Biylik 4150 0 pikir 11 Qarasha, 2015 saghat 03:00

P.TASTANOV: «Ónimdi mejelegen mólsherden artyq jinadyq»

Ónirde 70 mynday agroqúrylym bar desek, olardyng әrqaysysy auyl sharuashylyghyn damytugha óz ýlesin qosyp keledi. Dihan qauym jerden tapqan nesibesin ysyrap etpey, jinap-terip jatyr. Nauqannyng ayaqtaluyna da jaqyn qaldy. Audan-auyldardaghy diqandardyng osy enbekterin baghamdaytyn oblystyq «Altyn kýz-2015» merekelik sharasy aptanyng sәrsenbisinde Shymkent qalasynda ótti. Biyl aimaqtaghy auyl sharuashylyghy tónireginde atqarylghan júmystardyng barysymen oblystyq auyl sharuashylyghy basqarmasy basshysynyng mindetin atqarushy Polatbek Tastanovpen súhbattasqan edik.

Oblystyq auyl sharuashylyghy basqarmasy basshysynyng mindetin atqarushy Polatbek Tastanov

– Polatbay Júmatayúly, kýzgi jiyn-terim uaqyty bituge jaqyn. Biyl ónim kórsetkishi qanday?

– Biyl dihan qauym ýshin kóktemgi aua rayy qolaysyz bastalyp, biraz jemis-jiydekterdi ýsik shaldy. Degenmen, jiyn-terim uaqytynda maqtadan basqasyna kýn rayy qarasty. Egisti mejelegen mólsherden ótken jylmen salystyrghanda artyq jinap aldyq, tek maqta jinau nauqany tolyq ayaqtalghan joq.

Ónirde «Agrobiznes – 2020» baghdarlamasynyng nәtiyjeli iske asyryluynyng arqasynda 2015 jyldyng 9 aiyna auyl sharuashylyghy jalpy ónim kólemi 247,3 mlrd tengeni qúrap, ótken jyldyng tiyisti kezenimen salystyrghanda 20,2 mlrd tengege artty. Al, jyl sonynda jalpy ónim kólemi 350 mlrd tengege jetip, naqty kólem indeksi 105 % jetedi dep otyrmyz.

Qazir maqtaly ónirler maqta egude jana tehnologiyalardy qoldanudy qolgha aldy. Bau-baqsha ónimderin eguge de basymdylyq berilip otyr.

Nәtiyjesinde jaz boyghy ter tókken diqandar óndirgen ónimderin Astana, Almaty qalalaryna jәne TMD elderine, Evropa elderine jóneltude.

– Mal sharuashylyghyn damytugha arnalghan baghdarlamalardy sharualar tiyimdi paydalanyp jatyr ma?

– Qazirgi tanda iri qara maldyng sany 859 myn, qoy men eshki 4 mln 111 myng basty, jylqy –224 myn, týie 23,4 myng jәne qús basy 2 mln 460 myng basty qúraydy. Et óndiru – 5 %-gha, sýt – 2 %-gha, júmyrtqa óndiru 6,2%-gha artty. Múnyng barlyghy sharulardyng tynymsyz enbegining arqasy deuge bolady. Jogharydaghy baghdarlamadan bólek, «OQO mal sharuashylyghyn damytudyng 2014-2016 jyldargha arnalghan is-sharalar jospary» tikeley әserin tiygizude. Yaghni, kýni býginge deyin 3397 joba iske asyryldy.

«Iri qara mal eksportynyng әleuetin damytu» jobasy shenberinde «Sybagha» baghdarlamasymen aghymdaghy jyly 18 172 bas analyq iri qara satyp alyndy. Býgingi kýnge túqymdyq týrlendiruge 50,9 myng bas analyq iri qara mal qatysuda. «Qúlan» baghdarlamasy boyynsha 3763 bas analyq jylqy, «Altyn asyq» baghdarlamasy boyynsha 38823 bas túsaq qoy әkelindi.

– Subsidiya biyl qay salalargha kóbirek berildi?

– «Agrobiznes-2020» baghdarlamasynyng investisiyalyq subsidiya baghyty osy salagha jeke investiisiyalardy kóptep tartugha jol ashuda. Osy baghdarlama shenberinde jayylymdardy sulandyru, fermerlik qojalyqtardy jana tehnikalarmen qamtamasyz etu, jylyjay salu, tamshylatyp sugharu әdisin engizu jәne qayta óndeu kәsiporyndaryn salugha basymdylyq berilip otyr.

Búdan bólek, qarjy institutary arqyly auyl sharuashylyghy tauar óndiruishilerine 20 mlrd tengege juyq jenildetilgen nesie qarjylar berip, jana jobalar iske asyryluda.

– Kelesi jyly sharualargha beriletin subsidiya kólemi arta ma?

– 2016 jyldan bastap egin sharuashylyghynda basym daqyldardyng gektaryna tólenetin jәne jylyjaylargha beriletin subsidiyany Ýkimet tarapynan toqtatugha úsynys týsip jatyr. Búl jerde subsidiyany mýldem bermey qoyady, degen pikir qalyptaspauy tiyis. Memleket qarjylay kómekti zaman talabyna say jer mәdeniyetin tolyq saqtaghan sharualargha ghana berudi kózdeydi. Jer mәdeniyeti degenimiz – jerding ylghaldylyghyn, agrotehnikany saqtau, aramshópterdi joigha arnalghan preparattardy qoldanu, yaghni, jalpy zaman talabyna say ghylym men tehnikany dúrys qoldansa, subsidiya kerisinshe eselenip beriledi.

Kelesi jyly subsidiyadan bólek, Ýkimetke sharualargha tómen payyzdaghy jenildetilgen nesiyeler beru jóninde úsynys tastadyq. Búl ong qoldaugha ie boldy. Onyng qanday joldarmen jýzege asatyndyghyn uaqyt kórsetedi. Qarasha, jeltoqsan aiynda audandargha baryp, iri sharua qojalyqtardyng basyn qosyp, mәn-jaydy týsindiretin bolamyz.

– Ángimenizge rahmet!

Aygýl KERIMBAYQYZY

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1539
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3329
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 6076