«Ong jaqta otyrghan qyzym bala tuyp qoydy» dep kýnәsiz nәresteni qoqys sekildi terezeden ytqyta salatyn zaman tudy. Elimizde myndaghan otbasy ingәlәghan bir sәbiyding ýnine zar bolyp jýrgende deni sau balany laqtyra salatyn, yaky dәrethanagha tastap ketetin qanipezer bolyp alyppyz. Býkil eldi dýrliktirgen osy oqighalardan keyin bizding kýshtik qúrylymdar kinәlilerdi izdey bastady.

Eng qyzyghy sol, kinәli adamdar onay tabylyp jatyr. Olar kimder? Talas audany әkimining orynbasary, audandyq bilim bólimining basshysy, audandyq auruhananyng bas dәrigeri jәne onyng orynbasary, Ýsharal auyldyq aimaghynyng әkimi... Bәri, bәri jyly kreslodan bir-aq kýnde airyldy. Búlarmen birge mektep diyrektory men jýkti bolyp qalghan oqushy qyzdyng synyp jetekshisi de júmystan ketken. 

Mektepting diyrektory men synyp jetekshisin bylay qoya túralyq.

Men audan әkimining orynbasary men auyl әkimining ne ýshin kinәli bolyp otyrghanyn týsine almay otyrmyn. «Jazalau kerek» degen úranmen tómpeshtep jatqan joqpyz ba, osy?. Áytpese, әkimderding qúziretine qyz tәrbiyeleu mindeti kirmeydi ghoy. Joq, әlde ýidegi qylyqty, sylqym súlularynyzdy әkimderiniz «jónge salyp» jýr me? Ekinshi kinәli adam, audandyq bilim bólimining basshysy eken. Bir audanda bәlenbay mektep bar. Bilim bólimining basshysy sol býkil mekteptegi qyzdardyng etegin kýzetip jýre almaydy emes pe?. «Jasóspirim qyzdardyng «shalys baspauyn» audandyq emhananyng basshy qadaghalauy kerek» degen zandy kórip pe ediniz?... Joq. Onday zang da, mindetteme de – joq. Endeshe, bireulerdi qyzmetinen quyp, ólgen sәbiydi tiriltip alarday alashapqyn bolyp jatuymyzdyng sebebi nede?

Ras, jantýrshigerlik búl oqighagha audandaghy iydeologiyany aqsatyp alghany ýshin – әkimder, qyzdyng jaghdayyn dúrys tekserip, jogharghy jaqqa der kezinde jetkizbegeni ýshin – dәrigerler, múghalimder kinәli sekildi kóriner (12 shendi qyzmetten ketti)... Biraq, negizgi kinәli myna – bizbiz...

Telearnany ashynyz... Jalanash júldyzdar men azghyn serialdar...

Internet qosynyz... Bir-birimen aiqasqan júp... Ólip-óshken ghashyqtar...

Bala bayqús kórgenin jasaydy. Aqyry mine, jetken jerimiz túiyq boldy.

Elding bәri terezeden jiyenin laqtyrghan anany kinәlap, tepkining astyna alyp jatyr. Ol ananyng da «kinәsi joq»... Joq, bar... Dese de, keng auqymda, sol ananyng kózqarasymen, sol ananyng ornyna ózinizdi qoyyp oilanyp kórinizshi.  Qazaqy tәrbie boyynsha ong jaqta otyryp qyzyng bala tapsa – ólim (sanada osy salt myqtap ornaghan). Ana elding tabasynan qorqyp, nәresteni terezeden laqtyrghan shyghar. Sóitip, ólimge para-par tabadan qútylmaq bolghan shyghar. Biraq, Alla onan da ýlken «tabagha» jolyqtyrdy. Óitkeni, sәbiyding esh kinәsi joq edi, esesine qyzyna dúrys tәrbie bere almaghan ózining kýnәsi myng batpan bolatyn (sәbiydi emes, ózin-ózi jazalauy kerek-túghyn).

Múnyng bәri sanadaghy salttyn, kýndelikti qoldanystan alshaqtap ketuinen tuyndap otyr. «Qyzgha qyryq ýiden tyiym» dep qoyyp, sol tyiymdy jasay almay otyrmyz. Búl ol anagha ghana emes, bәrimizge qatysty jaghday. Árkim óz qyzyn, óz qaryndasyn kóldeneng súq kózderden qorghay almasa, kórer kýnimiz osy bolmaq. Kýieuge shyqpaghan qyzdyng jýkti boluyn ar sanaytyn adam, sol qyzdyng әr qadamyn andyp otyrmaghy, tәrbiyesine myghym bolmaghy kerek.

Sanadaghy saltty jýrekke qondyryp, kýndelikti tirshilikke aralastyrghanda ghana iman degenning ne ekenin biletin bolamyz...

Áytpese, «sheneunikter qyzmetten ketipti» dep qamyghyp, qyzdarymyz etegin jabady degenge óz basym senbeymin. Sebeppen emes, saldarmen kýressekshi, shirkin!

Shәriphan Qaysar

Abai.kz