Beysenbi, 31 Qazan 2024
Bizding sheneunik 6597 0 pikir 6 Sәuir, 2016 saghat 13:59

JURNALIST-DEPUTATTARDAN NE KÝTEMIZ? JAP-JANA MÁJILISTING ALGhAShQY JÚMYS KÝNI BASTALDY

  Býgin eski әm jana mәjilisting óz júmystaryn bastaghanyna túp-tura 10 kýn boldy.


 Keshe ghana óz erkimen tarap, keyin qayta saylanghan eski de jana parlament tolyq júmysqa kiristi degenimizben, әzirge auyz toltyryp aitar janalyq joq. Qos palatanyng birlesken otyrysyna  preziydent Núrsúltan Nazarbaevtyng ózi qatysyp, sessiyany ashyp berdi. Keudelerine deputat tósbelgisin taqqandar Elbasy aldyna shyghyp, «qoydan qonyr bolugha» ant berdi. Atyraudyng eks-әkimi  Baqtyqoja Izmúhambetovti spiyker etip saylap, Mәsimov Ýkimetine senim bildirgen Mәjilis turaly BAQ az jazyp jýrgen joq.

Endigi mәsele mynaday. Qaysy shaqyrylym bolmasyn, Mәjilistegi deputattar sapynda jurnalister boldy. Biyl da búl dәstýr búzyla qoyghan joq. Artur Platonov, Sauytbek Ábdrahmanov, Gýlnәr Iksanova, Fahriddin Karataev, Irina Unjakova, Baqytgýl Hamenova, Mihail Chirikov deytin eks-jurnalister endi deputat boldy. Bir kezderi siz ben biz sekildi BAQ-ta qyzmet etip, Jogharghy biylikti ótkir syngha alyp, reti kelse, qamshylap alatyn jogharydaghy myrzalar men hanymdardyng әr sózi endigi rette bizding jiti baqylauymyzda bolatyny sózsiz.

Elimiz tolyq demokratiyaly memleket emes ekendigin Elbasynyng ózi birneshe mәrte qaytalady. Halyqaralyq sóz bostandyghyn qorghau úiymdary bizding elimizdi sóz bostandyghyn shekteu faktileri basym elder sapyna jatqyzyp, aiyptaghan kezder de joq emes.

Jogharydaghy jurnalist-deputattar biyl enshi búiyryp, Parlamentke attandy. Endigi súraq: Mәjiliske attanghan BAQ ókilderi Qazaqstandaghy sóz bostandyghy әm BAQ-tyng senzuralyq sayasatyn sәl de bolsa jibituge yqpal ete ala ma?  

Bayqap qarasaq, Paralamenttegi jurnalistterding deni orys tildi azamattar eken. El senimin jýktegen búl qalaulylar últtyq mýdde mәselesende ýn shyghara ala ma? Mysaly, kezinde Parlament qabyrghasynda deputat bolghan Sherhan Múrtaza aqsaqal da jurnalist-deputat bolghan edi. Qazaq jurnalistikasy tarihynda sony iz qaldyryp, talay órimdey jastyng baghyn ashqan Sheraghang deputat bolyp jýrgende qazaq jurnalistikasynyng damuyna aitarlyqtay ýles qosty. Mәjilisite búl kýnde kýndey kýrkiregen Sherhan Múrtaza bolmasa da, "Egemennin" eki tizgin bir shylbyryn qolyna úzaq ústaghan Sauytbek Abdyrahmanov bar. Al Sauytbek Sherhanday bola ala ma, ol uaqyttyng enshisinde.

Ayta keteyik, 4-5 shaqyrylymdarda deputat bolghan jurnalisterding eshbiri bas kóterip, ýn shygharghan emes. Júmghan auzy júmuly kýiinde kelip, sol kýiinde ketken edi.  

Biz Parlmentting tómengi palatasynyng altynshy shaqyrylymdaghy jana deputattarynyng alghashqy sessiyasynyng júmysyn bilmek bolyp, Mәjilisting baspasózine habarlastyq. Ókinishke oray, resmy anyqtamada kórsetilgen ýsh birdey telefonnan jauap bolmady. Alghashqy júmys kýni. Biliuimizshe, Palata ókilettikterin iske asyrudyng birinshi sessiyagha arnalghan negizgi is-sharalar josparyn qabyldapty. Osyghan oray Mәjilis Spiykeri Baqtyqoja Izmúhambetov jalpy otyrysta Elbasy jýktegen mindetterdi algha tarta kelip, osy shaqyrylym deputattaryna Últ josparyn odan әri zannamalyq túrghydan  qamtamasyz etu jauapkershiligi jýktelip otyrghanyn aitty.

Býgin birinshi kýn sessiyagha kelgen deputattar eki birdey Zang jobasyn qarastyrghan. Biri – Halyqaralyq Qayta Qúru jәne Damu Bankimen Qazaqstanda ofister qúru jәne olardyng júmys isteui turaly, sonymen qatar, Makedoniyamen investisiyalardy kótermeleu jәne ózara qorghau turaly ýkimetaralyq kelisimderdi ratifikasiyalau.

Ayta ketetin taghy bir mәsele, qazir qoghamdyq orta men BAQ-ta qyzu talqygha týsip otyrghan mәsele – qazaq jerin auksion arqyly satylymgha shygharu turaly Zang jobasy.

Osyghan oray Paralemntting tómengi palatasy jer qoynauy men jer qoynauyn paydalanu kodeksin qabyldaydy eken.  Ýkimetting 2016 jylghy josparyna sәikes, búl zang jobalary Mәjilisting qarauyna kýzde kelui tiyis. Odan basqa qazir Mәjilis qorjynynda 20 zang jobasy bar eken.  

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz

 

0 pikir