بۇگىن ەسكى ءام جاڭا ءماجىلىستىڭ ءوز جۇمىستارىن باستاعانىنا تۇپ-تۋرا 10 كۇن بولدى.

 كەشە عانا ءوز ەركىمەن تاراپ، كەيىن قايتا سايلانعان ەسكى دە جاڭا پارلامەنت تولىق جۇمىسقا كىرىستى دەگەنىمىزبەن، ازىرگە اۋىز تولتىرىپ ايتار جاڭالىق جوق. قوس پالاتانىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىنا  پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ءوزى قاتىسىپ، سەسسيانى اشىپ بەردى. كەۋدەلەرىنە دەپۋتات توسبەلگىسىن تاققاندار ەلباسى الدىنا شىعىپ، «قويدان قوڭىر بولۋعا» انت بەردى. اتىراۋدىڭ ەكس-اكىمى  باقتىقوجا ىزمۇحامبەتوۆتى سپيكەر ەتىپ سايلاپ، ءماسىموۆ ۇكىمەتىنە سەنىم بىلدىرگەن ءماجىلىس تۋرالى باق از جازىپ جۇرگەن جوق.

ەندىگى ماسەلە مىناداي. قايسى شاقىرىلىم بولماسىن، ماجىلىستەگى دەپۋتاتتار ساپىندا جۋرناليستەر بولدى. بيىل دا بۇل ءداستۇر بۇزىلا قويعان جوق. ارتۋر پلاتونوۆ، ساۋىتبەك ءابدراحمانوۆ، گۇلنار يكسانوۆا، فاحريددين كاراتاەۆ، يرينا ۋنجاكوۆا، باقىتگۇل حامەنوۆا، ميحايل چيريكوۆ دەيتىن ەكس-جۋرناليستەر ەندى دەپۋتات بولدى. ءبىر كەزدەرى ءسىز بەن ءبىز سەكىلدى باق-تا قىزمەت ەتىپ، جوعارعى بيلىكتى وتكىر سىنعا الىپ، رەتى كەلسە، قامشىلاپ الاتىن جوعارىداعى مىرزالار مەن حانىمداردىڭ ءار ءسوزى ەندىگى رەتتە ءبىزدىڭ ءجىتى باقىلاۋىمىزدا بولاتىنى ءسوزسىز.

ەلىمىز تولىق دەموكراتيالى مەملەكەت ەمەس ەكەندىگىن ەلباسىنىڭ ءوزى بىرنەشە مارتە قايتالادى. حالىقارالىق ءسوز بوستاندىعىن قورعاۋ ۇيىمدارى ءبىزدىڭ ەلىمىزدى ءسوز بوستاندىعىن شەكتەۋ فاكتىلەرى باسىم ەلدەر ساپىنا جاتقىزىپ، ايىپتاعان كەزدەر دە جوق ەمەس.

جوعارىداعى جۋرناليست-دەپۋتاتتار بيىل ەنشى بۇيىرىپ، پارلامەنتكە اتتاندى. ەندىگى سۇراق: ماجىلىسكە اتتانعان باق وكىلدەرى قازاقستانداعى ءسوز بوستاندىعى ءام باق-تىڭ تسەنزۋرالىق ساياساتىن ءسال دە بولسا جىبىتۋگە ىقپال ەتە الا ما؟  

بايقاپ قاراساق، پارالامەنتتەگى جۋرناليستتەردىڭ دەنى ورىس ءتىلدى ازاماتتار ەكەن. ەل سەنىمىن جۇكتەگەن بۇل قالاۋلىلار ۇلتتىق مۇددە ماسەلەسەندە ءۇن شىعارا الا ما؟ مىسالى، كەزىندە پارلامەنت قابىرعاسىندا دەپۋتات بولعان شەرحان مۇرتازا اقساقال دا جۋرناليست-دەپۋتات بولعان ەدى. قازاق جۋرناليستيكاسى تاريحىندا سونى ءىز قالدىرىپ، تالاي ورىمدەي جاستىڭ باعىن اشقان شەراعاڭ دەپۋتات بولىپ جۇرگەندە قازاق جۋرناليستيكاسىنىڭ دامۋىنا ايتارلىقتاي ۇلەس قوستى. ماجىلىسىتە بۇل كۇندە كۇندەي كۇركىرەگەن شەرحان مۇرتازا بولماسا دا، "ەگەمەننىڭ" ەكى تىزگىن ءبىر شىلبىرىن قولىنا ۇزاق ۇستاعان ساۋىتبەك ابدىراحمانوۆ بار. ال ساۋىتبەك شەرحانداي بولا الا ما، ول ۋاقىتتىڭ ەنشىسىندە.

ايتا كەتەيىك, 4-5 شاقىرىلىمداردا دەپۋتات بولعان جۋرناليستەردىڭ ەشبىرى باس كوتەرىپ، ءۇن شىعارعان ەمەس. جۇمعان اۋزى جۇمۋلى كۇيىندە كەلىپ، سول كۇيىندە كەتكەن ەدى.  

ءبىز پارلمەنتتىڭ تومەنگى پالاتاسىنىڭ التىنشى شاقىرىلىمداعى جاڭا دەپۋتاتتارىنىڭ العاشقى سەسسياسىنىڭ جۇمىسىن بىلمەك بولىپ، ءماجىلىستىڭ باسپاسوزىنە حابارلاستىق. وكىنىشكە وراي، رەسمي انىقتامادا كورسەتىلگەن ءۇش بىردەي تەلەفوننان جاۋاپ بولمادى. العاشقى جۇمىس كۇنى. بىلىۋىمىزشە، پالاتا وكىلەتتىكتەرىن ىسكە اسىرۋدىڭ ءبىرىنشى سەسسياعا ارنالعان نەگىزگى ءىس-شارالار جوسپارىن قابىلداپتى. وسىعان وراي ءماجىلىس سپيكەرى باقتىقوجا ىزمۇحامبەتوۆ جالپى وتىرىستا ەلباسى جۇكتەگەن مىندەتتەردى العا تارتا كەلىپ، وسى شاقىرىلىم دەپۋتاتتارىنا ۇلت جوسپارىن ودان ءارى زاڭنامالىق تۇرعىدان  قامتاماسىز ەتۋ جاۋاپكەرشىلىگى جۇكتەلىپ وتىرعانىن ايتتى.

بۇگىن ءبىرىنشى كۇن سەسسياعا كەلگەن دەپۋتاتتار ەكى بىردەي زاڭ جوباسىن قاراستىرعان. ءبىرى – حالىقارالىق قايتا قۇرۋ جانە دامۋ بانكىمەن قازاقستاندا وفيستەر قۇرۋ جانە ولاردىڭ جۇمىس ىستەۋى تۋرالى، سونىمەن قاتار، ماكەدونيامەن ينۆەستيتسيالاردى كوتەرمەلەۋ جانە ءوزارا قورعاۋ تۋرالى ۇكىمەتارالىق كەلىسىمدەردى راتيفيكاتسيالاۋ.

ايتا كەتەتىن تاعى ءبىر ماسەلە، قازىر قوعامدىق ورتا مەن باق-تا قىزۋ تالقىعا ءتۇسىپ وتىرعان ماسەلە – قازاق جەرىن اۋكتسيون ارقىلى ساتىلىمعا شىعارۋ تۋرالى زاڭ جوباسى.

وسىعان وراي پارالەمنتتىڭ تومەنگى پالاتاسى جەر قويناۋى مەن جەر قويناۋىن پايدالانۋ كودەكسىن قابىلدايدى ەكەن.  ۇكىمەتتىڭ 2016 جىلعى جوسپارىنا سايكەس، بۇل زاڭ جوبالارى ءماجىلىستىڭ قاراۋىنا كۇزدە كەلۋى ءتيىس. ودان باسقا قازىر ءماجىلىس قورجىنىندا 20 زاڭ جوباسى بار ەكەن.  

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz