Sәrsenbi, 27 Qarasha 2024
Mәiekti 4607 0 pikir 21 Nauryz, 2016 saghat 18:42

ABAI.KZ ZERTTEUI. "BIRTÝRLI" BULETENDER TURALY BÝKPESIZ ÁNGIME

Saylaudan songhy derekter qazir әleumettik jeliler men qoghamdyq ortada qyzu talqygha týsip jatyr. Áuelgi top keshegi saylaudaghy «Núr Otan» partiyasynyng jenisin moyyndap, saylaudyng әdil әm ashyq ótkenin aitsa, endi bireuler múnday pikirmen mýlde kelispeydi.

Al keshe ghana Qazaqstan júmhuriyeti júmylyp jatyp ótkizgen Mәjilis pen mәslihat deputattarynyng saylauy turaly qortyndyny osynyng aldynda jariyalaghan bolatynbyz (http://abai.kz/post/view?id=7195).

Endigi mәsele mynaday: Nauryzdyng 20-sy kýni Almaty qalasyndaghy № 232 saylau uchaskesinde óreskel zang búzushylyq oryn aldy. Saylaugha tәuelsiz baqylaushy retinde qatysqan «Qazaqstannyng Jastary aqparattyq qyzmetinin» ókilderi Temirbek Jýrgenov atyndaghy kolledj ghimaratynda ornalasqan № 232-saylau uchaskesinde belgisiz azamattyng «plombylanyp» bekitilgen saylau jәshigine 8 buletenidi salyp jatqanyn jariyalady.

Álgi beyne jazba әleumettik jelige taralghan son, Almaty qalalyq әkimshiligi sol bir saylau uchaskesindegi bylyqtyng mәn-jayyn týsindirdi. «Búl saylau prosessindegi әldekimderding arandatushylyq (provokasiyalyq) әreketi boluy mýmkin» dedi әkimshilik ókilderi.

Mәselening mәn-jayyn anyqtap, saylau buletenderin sanaugha Abai.kz aqparattyq portalynyng tilshisi de qatysyp keldi.

Sonymen, әlgi dauly beyne jazbany taratqan baqylaushy da, saylau komissiyasy mýsheleri men tóraghasy da, bajaylap jatqan BAQ ókilderi de № 232-uchaskege jinaldy.

Atalghan saylau uchaskesindegi komissiya tórayymy Gýlfayrus Ibraeva hanym bastap, әueli qoldanylmaghan dauys paraqshalaryn sanady. Mәjilis boyynsha 2176, al mәslihat boyynsha 2186 buleteni qoldanylmapty. 

Saylaugha kýndiz kelgen elektorattyng dauystary belgilengen jәshiktegi plomba kamera aldynda sheshildi. Saylaushylardyng buletenideri sanaldy. Mәjilis boyynsha, partiyalardyng rettik nómirleri men ataulary jazylghan ashyq kók buletender sany 2831 eken. Onyng ishinde 39 paraqsha dúrys belgilenbegendikten, jaramsyz dep tanyldy. Al taghy 22 buletenide uchaskelik komissiya tóraghasynyng qoly joq bolyp shyqty.

Dәl osynday jaghday mәslihat deputattyghyna ýmitkerlerding de saylau buleteniderinde bar eken. Mәslihat boyynsha jalpy 2831 paraqshanyng 65-i jaramsyz dep tanyldy. Sonyng ishinde taghy 21 buletenide tórayymnyng qoly joq bolyp shyqty.

Sonday-aq, jәshiktegi paraqshalardy sanau barysynda 6 kóshirme (kserokopiya) buleteni anyqtaldy.

Gýlfayrus Ibraeva, № 232-saylau uchaskesi komissiyasynyng tórayymy:

-Ókinishke oray bizding 232-saylau uchaskesinde osynday kelensiz jaghday bolyp qaldy. Búl óte auyr jaghday. Jana ghana dauystar sanau kezinde óziniz kórgendey әlde bir provokatorlardyng salghan buleteniderin biz joydyq. Mening oiymsha, bizding saylau komissiyasy tarapynan eshqanday da kemshilikter bolghan joq. Búl әldekimderding bizge jasap otyrghan qastandyghy boluy mýmkin nemese ashyq arandatu dep baghalaymyn. Óitkeni mine, kórip otyrghanynyzday, kóshirmeden ótkizilgen buletenider men komissiya qoly qoyylmaghan qaghazdar shyqty. Búl buletenider zang boyynsha jaramsyz dep tanylady jәne biz búl paraqshalardy esepke almaymyz. Ókinishke oray men qazir búl mәselege qatysty ne aitarymdy da bilmey túrmyn. Búnday jaghday bizding uchaskede birinshi ret oryn alyp otyr.

- Janaghy aq qaghazdar qaydan shyqty? Qol qoyylmaghan buletenider júrttyng qolyna qalay tiyip jýr?

- Dәl sol qaghazdar jәshikke salynyp jatqan kezde men sol jerde bolmadym. Búl jaghday turaly estigen de joqpyn. Eger osy mәselege qatysty ýlken dau, shu shyghyp jatsa, men kelip kóretin edim ghoy.

- Siz komissiya tórayymy retinde saylau prosessin jiti baqylyp otyruynyz kerek qoy. Sonda qayda ketip qalyp ediniz?

- Dәl osy uaqytta bizge bir ýlken kisiler kelip, sol kisilerge týsindiru ýshin syrtqa shyghyp ketip edim. Biraq kelgen song da, men eshqanday kelensiz jaghdaydy estigen joqpyn. Tek  keyinnen baryp maghan osynday jaghday bolghanyn aitty. Sosyn men baqylaushy bolyp qatysyp otyrghan Malika esimdi qyzdan súradym. Ol osynday jaghdaydyng bolghanyn aitty. Jәne ony úyaly telefonyna týsirip alghanyn moyyndady. Biraq ony bizding saylau uchaskesining qyzdary da kórgen joq, men de kórgen joqpyn. Mýmkin aldaghy uaqytta anyqtalady dep ýmittenemin. Al týsirip alghan Malika degen qyz dәl sol kezde bizding qasymyzgha kelgen joq, aityp, eskertken joq. Aldy da әleumettik jelige taratyp jiberdi.

- Endi janaghy sizding qolynyz joq buleteniderdi ne isteysizder?

- Bilmeymin, mýmkin órtep tastaymyz. Ol dauystar sanalmaydy. Ol qaghazdar jaramsyz dep tanylady.

Týiin: Aytpaqshy jәshiktegi jaramsyz paraqshalardyng ishinen saylaushylar tarapynan agressivtilik bayqalatyn paraqshalar da tabyldy.

Mysaly, keybir buleteniderdegi barlyq partiya ataularyn syzyp tastaghan nemese tómengi jaghyna «eshqaysyna dauys bermeymin», «layyqty ýmitkerler joq» degen jazular jazylghan dauys paraqshalary da boldy.

Ras, jogharyda aityp ketkenimizdey, saylaudan songhy sandargha qatysty dodagha qatysqan partiyalar pikirleri de ekige jarylghan. Mysaly, osy saylauda 2 payyz dauys jinaghan «Auyl» partiyasynyng tóraghasy Ály Bektaev myrza «Núr Otannyn» dara jenisin moyyndaytynyn aitsa, bar bolghany 1,18 payyz dauys jinaghan demokrat-sosialdar saylau sony sandaryna kýmәn keltirdi. IYә, oppozisiyalyq JSDP búl saylaudy legitimdi dep eseptemeydi eken jәne sandarmen mýlde kelispeydi. Qalay degenmen, biz barghan uchaskedegi saylau nәtiyjesinde «Núr Otan» partiyasy – 483 dauys, «Aq Jol» QDP – 28 dauys, QHKP – 30 dauys, «Auyl» partiyasy – 42 dauys, JSDP – 26 dauys jәne «Birlik» partiyasy – 7 dauys jinaghan. Osylaysha dauys sanau prosessi – 20 nauryzdyng týngi 23:00-ne deyin jalghasty. Saylaudan songhy derekter osynday boldy. Qorytyndy shyqty. Nәtiyje júrtqa tanystyryldy. Kelisip-kelispeu óz enshinizde.

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz 

0 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1551
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3346
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 6196