Erke jangha erkindik jarasady!
Býgingi tanda Bayan Esentaeva bildey bes jobanyng produseri, ýlken súranysqa ie jurnaldyng bas redaktory jәne ortaq iyemdenushisi, tanymal telejýrgizushi, biznes-ledi. Bәrimiz de «Mahabbat stansiyasy» atty filimde debuttik bas roli - súlu, nәzik Gýlnazdy somdaghanyn jaqsy bilemiz. Ol kezde jas aktrisa ne bary 18 jasta edi. Bayannyng kinodaghy jarqyn bolashaghyn boljaghanymen, búl roliden keyin ol eshbir kinogha týsken emes. Alayda, dәl osy jyldyng shilde aiynda, «Habar» telearnasynyng kórermenderi Bayan Esentaevany Sh.Aymanov atyndaghy «Qazaqfilim» kinostudiyasy shygharghan «Astana - mahabbatym menin!» atty alghashqy qazaq-týrik tolyqmetrajdy telehikayasynan tamashalay aldy.
Bayan, osynshama jyl artta qalghannan keyin siz qaytadan kinogha oraldynyz. Osynday úzaq ýzilisten keyin nelikten «Astana - mahabbatym menin!» atty jana telehikayada oinaugha kelistiniz?
Býgingi tanda Bayan Esentaeva bildey bes jobanyng produseri, ýlken súranysqa ie jurnaldyng bas redaktory jәne ortaq iyemdenushisi, tanymal telejýrgizushi, biznes-ledi. Bәrimiz de «Mahabbat stansiyasy» atty filimde debuttik bas roli - súlu, nәzik Gýlnazdy somdaghanyn jaqsy bilemiz. Ol kezde jas aktrisa ne bary 18 jasta edi. Bayannyng kinodaghy jarqyn bolashaghyn boljaghanymen, búl roliden keyin ol eshbir kinogha týsken emes. Alayda, dәl osy jyldyng shilde aiynda, «Habar» telearnasynyng kórermenderi Bayan Esentaevany Sh.Aymanov atyndaghy «Qazaqfilim» kinostudiyasy shygharghan «Astana - mahabbatym menin!» atty alghashqy qazaq-týrik tolyqmetrajdy telehikayasynan tamashalay aldy.
Bayan, osynshama jyl artta qalghannan keyin siz qaytadan kinogha oraldynyz. Osynday úzaq ýzilisten keyin nelikten «Astana - mahabbatym menin!» atty jana telehikayada oinaugha kelistiniz?
Eng alghashqy ret kino tabaldyryghyn osydan 18 jyl búryn attaghan edim, mine sol 18 jyl ishinde týrli avanturalardan bas tartyp, eshbir ssenariyge týrli sebeptermen kelispegen edim. Negizinen, olardyng budjeti, ssenariyi, rejisserlerining ataghy únamady. Jalpy alghanda, men búl túrghyda óte talghampaz adammyn. Sóitip, bir kýni, maghan óte tanymal ekinshi rejisser Rusha (Meyirmanova - avtordan) telefon shalyp, Ermek Shynarbaevtyng familiyasyn aityp, ol jana filim jasaghaly jatqanyn jәne onyng produseri Gýlnәr Sәrsenova ekenin aitty. Ishimde birnәrse «zu» ete qalghanday boldy. Búl óte manyzdy ekenin, óte kәsipqoy júmys ekenin birden týsindim. Ózim ainalysatyn zattargha óte manyzdy, kәsipqoy túrghydan qaraytyndyqtan sheshim qabyldadym. Dayyndyqsyz kelsem de beynebayqaudan esh qiyndyqsyz óttim, bet boyausyz, sәikesinshe kiyinbey túrghanda «myna jerde kamera túrady, al mynau oqityn mәtininiz, bastay berseniz bolady» degen edi. Mening seriktesim «Orda» tobyndaghy Dastan (Orazbekov - avtordan) bolghandyqtan, birden jenildenip qaldym, sebebi men ony óte jaqsy tanitynmyn. Qaghazda ne jazylyp túrghanyn birden úqpadym, bir týsingenim maghan minez bayqatu kerek edi jәne Dastan mening inim eken. Áriyne, búl rolige ózge de ýmitkerlerding bar ekenin maghan aitty, biraq búl roliding maghan búiyratynyna esh kýmәnim bolmady. Men somdaytyn keyipkerding kim ekenin súradym. Ol әielding qanday ekenin aitqannan keyin men onyng beynesin onaylyqpen, ómirde qalay isteytin bolsam, rolide de dәl solay, ózimdi qatty ózgertpey oinap shyqtym. Men tym әsirelep jiberuden qatty qorqamyn, jalghan kadrlardy únatpaymyn. Eng bastysy tym әsirelemeu kerek, ras aitamyn!
Tura bir apta ótkennen keyin maghan Gýlnar Sarsenovanyng kómekshisi telefon shalyp, әngimelesuge shaqyrdy. Gýlnәr Bolatqyzy mening beynebayqaudan tamasha ótkenimdi jәne meni osy rolige bekitkeni jayly habardar etti. Ssenariy boyynsha men 5 ne 6 týsirilim kýnine qatysuym kerek edi, aqyrynda búl óte kóp týsirilim kýnine sozylyp ketkeni sonsha búl roli negizgi roliderding birine ainaldy. Áriyne, búl ýshin alghysym sheksiz.
Rejisser óte riza ekenin aitty. Al týsirilim alanynda qanday atmosfera boldy?
Men birlese atqarghan júmystan ýlken raqat aldym, әsirese Ermek Bektasúlymen júmys isteu bir ghaniybet. Naghyz kәsipqoydyng isin baqyladym. Jalpy alghanda, býkil týsirushi toptan lәzzat aldym, seni Mәskeuden kelgen kәsipqoy operatorlardyng týsirip jatqany keremet eken. Búnyng bәri Sh.Aymanov atyndaghy «Qazaqfilim» kinostudiyasy kapitan bolyp bastaghan alyp kemeni elestetti, búl keme bәrin biletindey, oydaghy barlyq iydeyany iske asyra alatyn, bәrine ýiretetindey boldy, sondyqtan da búl men ýshin jaqsy mektep. Men ózim óte qynyr adammyn, maghan barlyghy da aldyn ala únamaydy. Al múnda, týsirilim alanynda men ózimdi erkin sezine aldym. Maghan eshkim dauys kóterip, júmysymdy auyrlatqan joq. Erkeligimdi erkin bildire aldym, tipti ayaq asty fresh ishkim kelip ketse, kóp úzamay әkelip beretin. Ózimdi naghyz júldyz siyaqty sezindim, sebebi menimen barlyghy da dәl sonday óte jyly qarym-qatynasta boldy, ózime kóp nәrseni isteuge shek qoymadym jәne búny maghan keshiretin. «Búnday erke jangha erkindik jarasady!» dep Ermek Bektasúly aitatyn.
Mening biluimshe, sizding keyipkeriniz Laura da telejýrgizushi. Sonda isting mәninde siz ózinizdi-óziniz oinaghanynyz emes pe?
Alghashynda, búl roli jaghymsyz bolugha tiyis edi. Onbaghan әieldi oinauym kerek bolatyn, sebebi birinshi ssenariy boyynsha men qarsylasymdy óltiremin. «O, búl tamasha eken, búl rolidi oinaghym keledi» degen edim. Búl eshbir qiyndyq túghyzbas edi ghoy(kýledi). Jalpy alghanda, mening keyipkerim Laura - óte baqytsyz adam. Onyng ózining taghdyry, ómirge kózqarasy bolatyn, al jeke ómiri sәtsizdikke toly. Áriyne óte ayanyshty! Qanshalyqty oinap shyqqanymdy bilmeymin, kórermen baghasyn bere jatar.
Alghashynda Laura sonday onbaghan әiel bolu kerek edi, biraq sodan keyin ol mýlde ózge jaghynan tanylyp, óte jaghymdy bolyp ketedi. Ol bas keyipkerge óte ghashyq bolady, oghan barlyghyn da keshirip, ol ýshin tósekti de salyp, esikti de ashady, barlyq kýshimen ony baqytty qylugha tyrysady. Ókinishke oray, joly bolmaydy. Áriyne dәl osynday jaghdaydy mening jeke ómirime úqsatugha bolmaydy. Meni eshqashan tastap ketken emes. Qúday saqtasyn! Mýmkin, bireuler men ózimdi-ózim somdadym dep oilar, biraq búl mýlde olay emes. Kórermen ne aitaryn bilmeymin, biraq men kórermenning osy әielge, osy keyipkerge senui ýshin barlyq kýshimdi júmsadym. Jәne mening kәsipqoy bayanymda eshbir daq payda bolmauy tiyis. Meni kinogha týsuge jii shaqyrady, negizinen baylardyng әielining nemese telejúldyz rolin beredi. Mýmkin, osy 15 jyl boyy atqarghan júmysymnyng arqasynda osynday bir stereotip qalyptasqan shyghar.
Týsirilim alanynda keybir akterler men aktrisalardyng ózderin psihologiyalyq jaghynan dayyndap, rolige kirip jatqandaryn baqyladym, men ýshin búl bir qyzyq oqigha sekildi bolatyn, men bar joghy «kamerany qosyndar sodan keyin bәri «OK» bolady deytinmin. Men ýshin basqa rolige kirip ketip, baghdarlama jýrgizu qiyngha soqpaydy. Mýmkin búl mening optimisttik minez-qúlqym shyghar. Maghan barlyghy da onaylyqpen beriledi, mening akterlik bilimim de joq.
Ermek Bektasúly mening óte daryndy ekenimdi aitty. Alghashynda kýletinmin, qyzyqty kórinetin, mennen qanday aktrisa shyghuy mýmkin. Bizde dayyndyqtar mýlde bolmady deuge bolady, «men sizben jattyghu jýrgizgim kelmeydi, sebebi siz barlyghyn da bir dublimen jәne ózgeshe etip isteysiz» deytin. Sondyqtan ol maghan 25-inshi ret daryndy aktrisa ekenimdi aitqan kezde sendim. Taghy da aita ketetin jayt, keyipkerding kiyimining basym bóligi - ózimning kiyimderim.
Búl kezekti erkelik boldy ma?
Búl erkelik emes, búl mening júmysym. Men әdemi kiyinuge ýirenip kettim. Eng birinshi kezekte men ózime ghana senemin. Sebebi, әdemi kórinu ýshin qanday shara qoldanu kerektigin jaqsy bilemin. Búl salada men kәsipqoymyn, sebebi nening qalay ekeni men ýshin mәlim. Suretshilerding kәsipqoy emestigin aityp jatqan joqpyn, degenmen óz kiyimimde oinau men ýshin ynghayly boldy. Birinshiden, kiyim mende óte kóp, taghy da aitqym keletini men eng sәndi kiyimimdi kiygen joqpyn, mýmkin men qarapayym әielding rolin oinaghandyqtan shyghar. Sen az boyanuyng kerek dep aitatyn, qarapayym bolugha tyrysuym kerek edi, kóilek alyp kelgende «búl ne kóilek, artyq sәndikter qajet emes dep aitatyn». «Maghan әdemi kiyinuge múrsha berindershi» deytinmin. «Bet boyauyndy shamang kelgenshe qoldanbaugha tyrys», «Bayan sen óte әdemi әielsin, biraq solay dep boyana beruge bolmaydy» dep Gýlnar Bolatqyzy aitty. Bәri de qarapayym bolugha tiyis edi, maghan shashty tym qatty sәndeuge bolmaytyn jәne de býkil 12 seriya boyynsha men qarapayymmyn. Búl túrghyda kórermender meni basqasha jaghymnan tanidy. Tipti týster de qarapayymdylyq kórsetti, qyzyl ne jap-jasyl týsterden qúday saqtasyn!
Sizge týrik akterlerimen júmys istegen únady ma?
Mening Bahar Akchamen birge bir ghana týsirilim kýninde boldym. Biz barlyghyn da bir dubilmen týsirdik. Mening keyipkerim ony basqa әielmen bolghanyn kórip qalady, búl kórinis úzaq bolmady, kóp bolsa jarty saghat qana. Maghan únady. Óte daryndy aktrisa eken.
Týsirilim kezinde týrli kazustar boldy ma?
Joq! Óitkeny barlyghy da 100%-gha dayyn boldy. Eshqanday fors-major da bolmady. Olardyng týsirilimnen keyin tortty da aldyn ala dayyndap qoyghandyghy meni tanqaldyrdy.
Biraq, ssenariy saghat sayyn ózgeriske úshyrap otyrdy, biz alda ne bolatynyn bilmedik. Mәselen, men týsirilim alanyna kelgende, ne mәtinim ózgerip, ne oghan bir fraza qosylyp ketui mýmkin boldy. Men aktrisa emespin ghoy. Múnymen bos kezde ghana ainalysamyn. Bәrine de ýlgeruge tura keldi. Búnyng bәri, tipti operatorlyq toptyng júmysynan bastap produserlik topqa deyin óte joghary, kәsipqoy dengeyde jasalyndy. Jәne enbekterin men bala kezimnen tanityn rejisserding júmysy joghary dengeyde boldy. Búl telehikayada óte kóp ómir bar. Ol sonday shynayy. Key kezde sonday shynayy frazalardyng bolyp túrghanyn men Ermek Bektasúlyna da aityp otyrdym. Men ózgeshe jetkizer edim. Ol «Endi sóitip aita sal» deytin, ol mening týgeldey shygharmashylyq erkindigim bolghanyna dәlel. Men Lauranyng olay istemeytinine senimdi bolyp, daulasyp ta ketetinmin.
Sonda enbeginiz jandy deginiz keledi ghoy?
Bizding jas memleketimiz osynday barynsha qymbat kino týsiruge shamasy jetetindigi sonday jaqsy. Búl kino tarihyndaghy eng qymbat telehikaya, men oghan qatysatynymdy, búl alghashqy qazaq-týrik telehikayasy ekendigin, búl alghashqy kәsipqoy telehikaya ekendigin maqtan tútamyn. Mәdeniyet Ministrine osynday iydeyasy ýshin, osynyng bәrin oilastyrghany ýshin alghysymdy bildiremin. Sebebi búnyng bәri basty qatyrmaydy, al bizding Preziydentimizge osynday súlu da keremet Astanaday qalamyz bar bolghany ýshin ýlken rahmet aitqym keledi.
Gýlnar Sarsenova, «Astana - lubovi moya!» filimining produseri
Shyny kerek, biz ony osy rólge bekitkennen keyin odan ne shyghatynyn ózimiz de bilmedik. Alghashynda bizde ajyrasqan, óte glamurly Lauragha arnalghan shaghyn roli bolatyn. Al sodan keyin onyng bas keyipkerlerding birine ainalyp ketuine tura keldi. Ol sonday sezimtal, tereng әiel bolyp shyqty, mening oiymsha ol eshkimdi de ózine selqos etpeydi. Bayan Esentaevanyng myqty minezin aitqym kelip otyr. Ol «self made woman», yaghny ózin-ózi jasaghan әiel. Ol energetikalyq jaghynan kýshti jәne sol qasiyetin rolide de kórsete aldy.
Ermek Shynarbaev, «Astana - lubovi moya!» filimining rejisseri
Eger týsirilim kýndiz saghat ekige belgilense, onda Bayan Esentaeva tórtte keletin. Býkil týsirushi top ashulanatyn. Siz bir týsirilim saghaty qansha túratynyn bilseniz ghoy. Biraq, oghan qaramastan men barlyghyn da sabyrgha keltiretinmin, mýmkin key tústa ózimdi de shyghar. Sóitip Bayan alangha kelgende qolyna mәtinin alyp, kóz jýgirtip «Men birer minuttan song dayyn bolamyn!» deytin. Eng súmdyghy - dәl solay bolatyndyghy ghoy. Negizinen Bayan bәrin de bir dublimen oryndaytyn. Al rolidi oinaghanyn kórseniz ghoy! Búl tamasha aktrisa.
Ol jolyna, túryp jatqan ýiine, ózining vizijistine aqshany óz qaltasynan shygharatyn, al kiyim-keshegin tek óz kiyimderinen tandayty. Onymen júmys isteu tek raqat әkeletin.
A.Ospanov