Ruxany kemeldikke jetken Ibraxim Ádxam qajylyq jasau maqsatynda Mekkege sapar shegedi. Ár basqan qadamyn eki bas namaz oqyp baryp jalghastyrghan Ibraxim Ádxamnyng búl sapary 12 jylgha úlasady. 

IYә, búl - taxualyq shynyna kóterilgen adam ghana jasay alatyn qúlshylyq. Sonday adamnyng biri - Rәbiya anamyz edi. Taxualyghy barsha músylmandardy tәnti etken Rәbiya anamyz da qajylyq jasau maqsatynda Mekkege jayaulap kele jatady. Japan dalada azyq-týligi, suy tausylyp, óldim-taldym degende bir qúdyqqa kez bolady. Qas qylghanda qúdyqta su alatyn arqan da, shelek te bolmay shyghady. Ári-beri qaraylap eshtene tappaydy. Amaly tausylghan song kóilegining jibin sógip alyp, sony qúdyq suyna malyp, ylghaldanghan jipting suyn ydysyna syghyp, osylay úzaqty kýn tynymsyz qareket etuining arqasynda bir qúty su alady. Erni kebirsip qatty shóldegendikten sudy ishuge oqtalyp túrady da, "Nәpsi qalauyn oryndamay, búghan dәret alyp, namaz oqyp alayyn" dep, dәret alugha ynghaylana bergende, búta arasynan itting qynsylaghan dausyn estiydi. Baryp qarasa, ýsh kýshigin bauyryna basqan bir it shóldep ólgeli jatyr eken. Rәbiya anamyz oilanyp jatpay úzaqty kýn bir tamshylap jinaghan suyn itke beredi. Allanyng jaratylysyna ózin qúrban qylghan ananyng búl isin Alla úlyqtaydy. Býkil perishtelerge ýlgi etedi. Rәbiya anamyz boyyndaghy búl Allalyq sipatqa ghashyq bolghan Qaghbanyng ruxy anamyzdy kýtip alugha aldynan shyghady. Dәl sol kezde Ibraxim Ádxam da Mekkege kirip keledi. Keledi de Qaghba ruxymen qauysha almaghandyqtan "Qajylyghym qabyl bolmady-au" degen oimen túnjyrap otyryp qalady. Keyin mәn-jaygha qanyqqan song Rәbiya anamyzgha "Qaghba ruxyn aldyna keltirip, el-júrtty sonsha shulatqanyng ne?" dep naz aitady. Sonda anamyz "Men emes, 12 jyl boyy el nazaryn ózinde ústap, әlemdi shulatqan sen emes pe edin" deydi.

Endi saual. Ibraxim Ádxamnyng әr qadam basqan sayyn oqyghan namaz-ghibadatynan Rәbiya anamyzdyng bir qúty suy nelikten basym týsti? Múnyng jauabyn Alla Taghalanyng Músa payghambargha qoyghan "Áy, Músa, sen men ýshin ne istedin?" degen saualynan tabugha bolady. Sonda Músa "Namaz oqydym, ózge de ghibadattar jasadym" degen synayda jauap beredi. Alla "Sen ol ghibadattyng bәrin ózing ýshin jasadyn. Sen men ýshin ne jasadyn, sony ait?" deydi.

Mәn bersek, ózgege odan qaytarymy bolady-au degen oigha berilmey jasaghan jaqsylyqtyng bәri Alla ýshin jasalghan qyzmet bolyp esepteledi eken. IYә, myna әlem Allanyng raxmetinin, bereketinin, qayyrynyng arqasynda túr. Eger Alla ol qamqorlyghyn shektep qoysa, bәri bir sәtte joq bolyp keter edi. Sol siyaqty ainalamyzda adam qamqorlyghyna zәru jandar jetip artylady. Adam ghana emes, ol qamqorlyqqa jýgirgen an, úshqan qús, sudaghy balyq, bir sózben aitqanda, býkil jaratylys múqtaj. Mәsele sol bizge múqtaj nәrseni tauyp, soghan jaqsylyq jasaghanda emes, sol Allalyq sipattyng bizding boyymyzda bar ekendigin týisinude. "Alla adamdy ózine úqsatyp jaratqan" degende biz qaperge sol bolmysty alamyz. Biz adamdargha qayyryn kýtpey jaqsylyq jasaghanda, mәselen, soyylghan qúrbandyqtan ózgege ýles bergende, jetimning basynan sipaghanda, tipti bireuge kýlimsirey qaraghanda da Allalyq sipatty bolmysqa enemiz. Al ony eshqanday ghibadat almastyra almaydy. Adam boyyndaghy sol Allalyq sipat - jer betindegi Alla orynbasaryna tәn bolmys. Biz oghan nәpsimiz músylman bolghan kezde baryp qol jetkizemiz. Soghan qol jetkizgen kәmil insan - "Adam" dep atalady. Bizding "Adam bolasyng ba, joq pa?", "Qashan adam bolasyn?", "Áy, osynyng adam boluy qiyn" degen siyaqty sózderdi qaytalap aita beretindigimiz sondyqtan.

Qúdiyar Bilәl

Facebook-tegi paraqshasynan