Kýni keshe ghana Ortalyq kommunikasiyalar qyzmetinde brifing ótkizgen QR Energetika viyse-ministri Baqytjan Jaqsaliyev myrza AES tónireginde әngime órbitken-tin. Viyse-ministr myrzanyng sózderi BAQ-ta jariyalandy, qyzu talqylandy. Osyghan baylanysty «Abai.kz» aqparattyq portaly «Atomnan bas tartqan elge, AES nege kerek?» atty maqala jariyalady. 

Saytymyzda jaryq kórgen maqalagha qatysty QR Energetika ministrining kenesshisi Asqar Jaldinov myrza arnayy «Abai.kz» portalyna súhbat berip, mәselening jay-japsaryn týsindirip berdi.

-Aseke, Viyse-ministr Baqytjan Jasqaliyev myrzanyng AES turaly pikirin qorytyp kóreyikshi, ol kisi «AES kerek» dedi. Tipti keybir aqparat kózderi stansiyanyng qúrylysy bastalyp ketken degen pikirler aituda. Biz әlem aldynda Atomnan bas tarttyq. Atomnan bas tartqan elge AES nege kerek?

-Men sizben kelispeymin. Ol kisi AES salamyz degen joq. Qazir oghan bizde sebep te joq.

-Sonda qalay? Biz búny aspannan almadyq, Jaqsaliyev myrzanyng sózi. Búqaralyq aqparat qúraldary Viyse-ministrding sózderin búrmalaghan ba?

-Týsinbegen bolar. Baqytjan Jaqsaliyev myrza AES salynbaytynyn aitty. Ol kisi qazir AES salugha esh qajettilik joq ekenin aitqan edi. Ras, biz qazir elektr quatyn mólsherden artyq óndirip otyrmyz. Tipti, alynghan ónimning 30 payyzy tolyq kýshine paydalanylyp jatqan joq. AES – elektr quaty jetispey, júrt tapshylyq kórip otyrghan jaghdayda aitylsa bir sәri. Al qazir onday tapshylyq joq. Sondyqtan, AES salu ya bolmasa salmau mәselesi sóz bolyp otyrghan joq. Onyng ýstine ministr Qanat Bozymbaev myrzanyng ózi ótken joly AES salynbaytynyn Ýkimet otyrysynda ashyq aitty.

-Sonda sóz bolyp otyrghan nening qúrylysy?

-Mine, osy jerde shatasushylyq boluy әbden mýmkin. Óitkeni Viyse-ministr myrza Balqashtaghy elektr stansiyasynyng qúrylysy turaly sóz etken. Al ony keybir BAQ ókilderi AES pen shatastyryp alsa kerek.

-Balqash elektr stansiyasynyng qúrylysy toqtap túr ghoy... Shetelden shaqyrtqan investorlar at tonyn ala qashqany da ótirik emes...

-IYә, dәl qazir onyng qúrylysy toqtap túr. Sebebi, investisiya salyp otyrghan Ontýstik Koreyanyng «Sausung» kompaniyasymen aradaghy kelissózder jýrgizilude. Búl jerde jalghyz «Sausung» kompaniyasy ghana emes, qazaqstandyq kompaniyalar da investorlyq etude. Kelissózder ayaqtalghan son, qúrylys júmystary qashan jalghasatyny belgili bolady.

-Siz osy salanyng mamany retinde aitynyzshy, AES tiyimde me, әlde GES pe? Sebebi, Atom elektr stansiyalaryna qatysty pikirler aluan týrli. Biri dúrys deydi, biri kerisinshe.

-Núreke, búl jerde mynany týsinu kerek, AES-ting de óz artyqshylyghy bar. Biraq dәl qazir bizge AES-ting qajettiligi shamaly. Sebebi, bizde elektr quaty belgilegen mólsherden artyq óndirilgen. Áli biraz jyl biz AES turaly aitpasaq ta bolady (kýldi).

-Aytpaqshy, QR Energetika ministri Qanat Bozymbaev myrza biyl uran óndirisi kólemin azaytatynyn aitty. Búl nemen baylanysty?

-Ras, biz qazir uran óndirisi jónininen әlemde birinshimiz. Ókinishke oray qazir naryqtaghy uran baghasy aitarlyqtay qúldyrady. Sondyqtan, biz de ónim kólemin azaytu turaly sheshimge keldik. Sebebi, naryqta súranys az.

-Jana bir sózinizde «qazir qajettilik joq» dep qaldynyz. Aytynyzshy, sol qajettilik qashan tuu mýmkin? AES turaly sóz týbinde qayta kóteriledi ghoy...

-Biz qazirgi qarqynymyzben әli biraz jyl búl taqyrypqa jolamaytyn shygharmyz. Keminde 2025 jyl.  

-Jaqsy Aseke, uaqyt bólip súhbat bergeninizge raqmet!

-Sizderding de júmystarynyzgha sәttilik tileymin!

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz