QAZAQTAR QYTAYDYNG ÁNÚRANYN AYTYP JÝR
Qazaqtyng qara altyny men kógildir gazyna belsheden kómilip jatqan qytaylar endi ony da qanaghat tútpay, kompaniyasynda isteytin qazaq júmysshylaryna «әnúranymyzdy ait» dep qorlaydy eken. IYә, elinning baylyghyn soryp jatqany azday, tәuelsizdigine týkirip, óz giyminin aitugha zorlap jatsa, búdan artyq qanday qorlau bolmaq!?
Negizi, búl jaghday búrynnan aitylyp jýr. Biraq, soghan «selt» etken biylikti, bir әreket jasap, pәrmen bildirgen qúzyrly oryndy kórmedik. Búl jolghy shu da Aqtóbeden shyqty. Oblys aumaghynda múnay men gaz óndirip jatqan CNPS «Aqtóbemúnaygazdyn» bir top jergilikti júmysshysy «Aqjol» demokratiyalyq partiyasynyng oblystyq filalyna shaghymdanghan. Aryz hatta qazaq júmysshylary әr kýni kezek auysar aldynda kompaniyanyng qytay basshylary olardy Qytay memleketining gimnin oryndaugha mәjbýrleytinin aitqan.
Aqjoldyng oblystyq filalynyng basshysy Izimghaly Kóbenovtyng aituynsha, partiyanyng Temir audany boyynsha koordinatory Hamit Qyrqynbaev júmysshylardyng aryzyna oray, mәn-jaydy súrap bilgende, olar aitqan jaghdaydyng ras ekenin anyqtaghan. H.Qyrqynbaevtyng pikirinshe, jergilikti biylik búl mәseleden habardar, alayda qazirgi uaqytta atalghan jaghdaydyng anyq-qanyghyn tekserip, qytaylardyng zansyz qylyghy turaly әreket jasaugha eshkim yqylas tanyta qoymaghan.
I.Kóbenov Kenqiyaq pen Janajol kenishterinde júmys istep jatqandardyng deni Qazaqstan azamattary ekenin aitady. Biraq, júmysymyzdan aiyrylyp qalamyz ba dep qorqatyn olardyng kóbi qytay bastyqtardyng zorlyqty isine ashyq qarsy shyghugha batyldary barmaydy eken. Al, «Aqtóbemúnaygaz» diyrektorynyng orynbasary Chjan Chen «búnday oqigha bizde bolghan emes» dep at-tonyn ala qashypty. Sonda, qazaq júmysshylary erikkennen ótirik aityp, oidan anyz qúrastyryp jýr me? Álinen asyp, Qazaqstannyng zanyna belden basyp, aqshamen satyp alyp jatqan qytaylar tәuelsizdigimizdi qorlap, azmattarymyzdyng qúqyn kók tiyn qúrly kórmey jýr.
Qazaq júmysshylarynyng konstitusiyalyq qúqyn búzyp, Qazaqstan zandaryn ayaqqa taptap otyrghan qytay kompaniyasy nege búlaysha asqaqtaydy? Olargha qarsy oblystyq biylik, prokurotura nege tekseru jasap, zanmen jauap bermeydi? Biraq, olar auyzdaryna qúm qúiyp alghanday ýnsiz, búghyp kenselerinen shyqpaydy. Búqqan sayyn súghyp jatqan qytaylar, býite berse, odan da soraqy «tәrtip» ornatatynyna kýmәniniz bolmasyn.
Qytaygha jaldanghan júmysshylarymyz nәpaqasynan aiyrylyp qalamyz dep, ýnsiz qorlyqqa kónude, al, qazaq biyligine bәribir: onsyz da jaltaq, dәrmensiz. Sonda, qytay bizdi әlden «tyrp» etkizbey, baylyghymzdy da iyemdenip, zanymyzdy shengeldep, sheneunikterimizding «auzyn buyp», ruhymyzdy óshirip, tәuelsiz memleketimizding qúndylyghyn taptaghany ma? Eger, búl әreket jalghasa beretin bolsa, biylik osylay ýnsiz býgejektey berse, týbi búl dau qytay men qazaqtyng arasyndaghy ýlken shuly oqighagha úlasatyn bolady. Sonda, búnday soraqylyqty jasyryp-jauyp, qytaylargha qúlsha jorghalap otyrghan oblys basshylyghy ýlken ókinish arqalap qaluy әbden mýmkin.
Jebe NOYaN
Abai.kz