Dinara MYNJASARQYZY. QAZAQ TILINE QATYSTY SOT
Talapkerler 7 million tengeni Balalar ýiine audarmaqshy
Talapkerler 7 million tengeni Balalar ýiine audarmaqshy
Gazetimizding №40 sanynda (7-qazan, 2010 jyl) "Nadejda Bendziding bopsalauy" atty maqala jaryq kórgen edi. Biz onda "EFES Qaraghandy zauyty" AQ-na mamyr aiynan bastap supervayzerlik qyzmetke taghayyndalghan Nadejda Bendziding qaramaghyndaghy qazaq júmysshylaryna "Qazaq tilinde tek shýberekpen ghana sóilesesinder. Múnda júmys isteymin desender, mening aldymda qazaqsha sóilemender" dep qoqan-loqqy kórsetkendigin, qazirgi kezde osy iske qatysty sot otyrysynyng ótip jatqandyghyn jazghan edik.
Nadejdanyng qorlyghyna tóze almaghan jeti júmysshy sotqa shaghymdanugha mәjbýr bolghan. Olar búl auyr sózderding ar-namysyna tiyip, qúqyghyn shektegeni ýshin Nadejdadan 7 million tenge talap etip otyr. Shaghymdanushy top búl qarajattan bir tiyn da payda kórmey, bәrin Balalar ýiine audaratyndyghyn jetkizdi. Alayda, "Sender aqsha tabudyng kózin oilap otyrsyndar" degen Nadejda Bendzi: "Jalghyz qyzymdy ózim baghyp otyrmyn. Eger onday aqsham bolsa, syra zauytyn ashyp almaymyn ba?!" dep әngimeni kelemejge ainaldyrdy. Ol tipti, júmysshylar tarapynan dәlel retinde úsynylghan audiojazbadaghy dauysty "mening dausym emes, múnyng bәri óndelgen, jasalghan. Zansyz jolmen jazylghan taspanyng dәleli joq" degendi algha tartty. Nadejda taghy birde, "әiel zaty ekenimdi bile túra, aptalday jeti azamattyng aldyna baryp, qazaq tilinde sóilemender dep qalay tyiym salamyn. Meni tipti, qorghaytyn kýieuim de joq" dese, endi bir sózinde "Eger qazaq tilin jek kórsem, jalghyz qyzymdy qazaq tilindegi balabaqshagha beretin be edim?" degen uәj aitady.
Dese de, jeti júmysshy: "Nadejda Bendziding aitqan auyr sózderin әli kýnge úmyta qoyghan joqpyz" deydi. Ol qazaq tiline qarsy shyqqan soraqy sózderdi aitpaghan bolsa, sot otyrysynda "Men senderge artyq birdene aityp, renjitip alsam, keshirim súraugha dayynmyn" dep aitpas ta edi. Biz óz qúqymyzdyng taptaluyna jol bermeymiz. Búl әrbir azamatqa ýlken sabaq bolady" deydi birauyzdan.
Mәselen, zauytta 3 jylday operator qyzmetin atqarghan Darhan Beysenbekov: "Nadejda Bendzi kele salysymen, bizge ózara qazaqsha sóilesuge tyiym saldy. Biz ony jeke shygharyp: "olay aituyna bolmaydy. Búl bizding qúqymyzdy búzady" dep te talay aittyq. Sonyng ózinde de Nadejda: "Búl meni qyzyqtyrmaydy. Kogda vy razgovorivaete na kazahskom yazyke eto mne besiyt" dep aitudan tanbady. Onyng búl sózine shyday almaghan biz kadrlar bólimine shaghymdandyq. Osydan keyin júmysshylardy jinaghan Nadejda Bendzi "Sender qazaqsha shýberekpen sóilesetin bolasyndar" dep qoqan-loqqy kórsetti. Biz onyng osylay aitatynyn bilip, bәrin úyaly telefonnyng diktofonyna jazyp alghan edik" deydi. Múny estigen zauyt diyrektory Serjan Belgibaev ta sener-senbesin bilmey, bir shara qoldanatyndyghyn aitady. Sóitip, Nadejda Bendzidi etikalyq normalardy búzghany ýshin supervayzerlikten alyp tastap, jәy kishi maman etip qoyady.
Al, shaghymdanushylardyng qorghaushysy Ádilbek Túrghynbaev: "Is bastalghanda Nadejdanyng "Eger men solay aitsam, keshire salyndar" degen sózi bar. Qazir ol: "Búlardyng maqsaty - tek aqsha tabu jәne kek alu" dep jala jauyp otyr. Talap-aryzda kórsetilgen aqsha - qazaq tilin qorlaudy boldyrmaudyng bir әdisi ghana. Eger sot talap etken 7 million tengeni óndirip berse, ol somany Balalar ýiine beremiz" degendi jetkizdi.
Ázirge sot prosesine nýkte qoyylghan joq. Mәselening anyq-qanyghy әli talqygha salynuda. Bәlkim, songhy sheshim ertengi kýni bolatyn sot prosesinde naqtylanatyn shyghar. Bir belgilisi, qazaq tiline qatysty sot otyrysynyng sheshimi memlekettik tildi mensinbeytinderge ýlken sabaq bolary sózsiz.
"Týrkistan" gazeti