تالاپكەرلەر 7 ميلليون تەڭگەنi بالالار ۇيiنە اۋدارماقشى

تالاپكەرلەر 7 ميلليون تەڭگەنi بالالار ۇيiنە اۋدارماقشى

گازەتiمiزدiڭ №40 سانىندا (7-قازان، 2010 جىل) "نادەجدا بەندزدiڭ بوپسالاۋى" اتتى ماقالا جارىق كورگەن ەدi. بiز وندا "ەفەس قاراعاندى زاۋىتى" اق-نا مامىر ايىنان باستاپ سۋپەرۆايزەرلiك قىزمەتكە تاعايىندالعان نادەجدا بەندزدiڭ قاراماعىنداعى قازاق جۇمىسشىلارىنا "قازاق تiلiندە تەك شۇبەرەكپەن عانا سويلەسەسiڭدەر. مۇندا جۇمىس iستەيمiن دەسەڭدەر، مەنiڭ الدىمدا قازاقشا سويلەمەڭدەر" دەپ قوقان-لوققى كورسەتكەندiگiن، قازiرگi كەزدە وسى iسكە قاتىستى سوت وتىرىسىنىڭ ءوتiپ جاتقاندىعىن جازعان ەدiك.

نادەجدانىڭ قورلىعىنا توزە الماعان جەتi جۇمىسشى سوتقا شاعىمدانۋعا ءماجبۇر بولعان. ولار بۇل اۋىر سوزدەردiڭ ار-نامىسىنا تيiپ، قۇقىعىن شەكتەگەنi ءۇشiن نادەجدادان 7 ميلليون تەڭگە تالاپ ەتiپ وتىر. شاعىمدانۋشى توپ بۇل قاراجاتتان بiر تيىن دا پايدا كورمەي، ءبارiن بالالار ۇيiنە اۋداراتىندىعىن جەتكiزدi. الايدا، "سەندەر اقشا تابۋدىڭ كوزiن ويلاپ وتىرسىڭدار" دەگەن نادەجدا بەندز: "جالعىز قىزىمدى ءوزiم باعىپ وتىرمىن. ەگەر ونداي اقشام بولسا، سىرا زاۋىتىن اشىپ المايمىن با؟!" دەپ اڭگiمەنi كەلەمەجگە اينالدىردى. ول تiپتi, جۇمىسشىلار تاراپىنان دالەل رەتiندە ۇسىنىلعان اۋديوجازباداعى داۋىستى "مەنiڭ داۋسىم ەمەس، مۇنىڭ ءبارi وڭدەلگەن، جاسالعان. زاڭسىز جولمەن جازىلعان تاسپانىڭ دالەلi جوق" دەگەندi العا تارتتى. نادەجدا تاعى بiردە، "ايەل زاتى ەكەنiمدi بiلە تۇرا، اپتالداي جەتi ازاماتتىڭ الدىنا بارىپ، قازاق تiلiندە سويلەمەڭدەر دەپ قالاي تىيىم سالامىن. مەنi تiپتi, قورعايتىن كۇيەۋiم دە جوق" دەسە، ەندi بiر سوزiندە "ەگەر قازاق تiلiن جەك كورسەم، جالعىز قىزىمدى قازاق تiلiندەگi بالاباقشاعا بەرەتiن بە ەدiم؟" دەگەن ءۋاج ايتادى.
دەسە دە، جەتi جۇمىسشى: "نادەجدا بەندزدiڭ ايتقان اۋىر سوزدەرiن ءالi كۇنگە ۇمىتا قويعان جوقپىز" دەيدi. ول قازاق تiلiنە قارسى شىققان سوراقى سوزدەردi ايتپاعان بولسا، سوت وتىرىسىندا "مەن سەندەرگە ارتىق بiردەڭە ايتىپ، رەنجiتiپ السام، كەشiرiم سۇراۋعا دايىنمىن" دەپ ايتپاس تا ەدi. بiز ءوز قۇقىمىزدىڭ تاپتالۋىنا جول بەرمەيمiز. بۇل ءاربiر ازاماتقا ۇلكەن ساباق بولادى" دەيدi بiراۋىزدان.
ماسەلەن، زاۋىتتا 3 جىلداي وپەراتور قىزمەتiن اتقارعان دارحان بەيسەنبەكوۆ: "نادەجدا بەندز كەلە سالىسىمەن، بiزگە ءوزارا قازاقشا سويلەسۋگە تىيىم سالدى. بiز ونى جەكە شىعارىپ: "ولاي ايتۋىڭا بولمايدى. بۇل بiزدiڭ قۇقىمىزدى بۇزادى" دەپ تە تالاي ايتتىق. سونىڭ وزiندە دە نادەجدا: "بۇل مەنi قىزىقتىرمايدى. كوگدا ۆى رازگوۆوريۆاەتە نا كازاحسكوم يازىكە ەتو منە بەسيت" دەپ ايتۋدان تانبادى. ونىڭ بۇل سوزiنە شىداي الماعان بiز كادرلار بولiمiنە شاعىمداندىق. وسىدان كەيiن جۇمىسشىلاردى جيناعان نادەجدا بەندز "سەندەر قازاقشا شۇبەرەكپەن سويلەسەتiن بولاسىڭدار" دەپ قوقان-لوققى كورسەتتi. بiز ونىڭ وسىلاي ايتاتىنىن بiلiپ، ءبارiن ۇيالى تەلەفوننىڭ ديكتوفونىنا جازىپ العان ەدiك" دەيدi. مۇنى ەستiگەن زاۋىت ديرەكتورى سەرجان بەلگiباەۆ تا سەنەر-سەنبەسiن بiلمەي، بiر شارا قولداناتىندىعىن ايتادى. ءسويتiپ، نادەجدا بەندزدi ەتيكالىق نورمالاردى بۇزعانى ءۇشiن سۋپەرۆايزەرلiكتەن الىپ تاستاپ، ءجاي كiشi مامان ەتiپ قويادى.
ال، شاعىمدانۋشىلاردىڭ قورعاۋشىسى ادiلبەك تۇرعىنباەۆ: "Iس باستالعاندا نادەجدانىڭ "ەگەر مەن سولاي ايتسام، كەشiرە سالىڭدار" دەگەن ءسوزi بار. قازiر ول: "بۇلاردىڭ ماقساتى - تەك اقشا تابۋ جانە كەك الۋ" دەپ جالا جاۋىپ وتىر. تالاپ-ارىزدا كورسەتiلگەن اقشا - قازاق تiلiن قورلاۋدى بولدىرماۋدىڭ بiر ءادiسi عانا. ەگەر سوت تالاپ ەتكەن 7 ميلليون تەڭگەنi ءوندiرiپ بەرسە، ول سومانى بالالار ۇيiنە بەرەمiز" دەگەندi جەتكiزدi.
ازiرگە سوت پروتسەسiنە نۇكتە قويىلعان جوق. ماسەلەنiڭ انىق-قانىعى ءالi تالقىعا سالىنۋدا. بالكiم، سوڭعى شەشiم ەرتەڭگi كۇنi بولاتىن سوت پروتسەسiندە ناقتىلاناتىن شىعار. بiر بەلگiلiسi, قازاق تiلiنە قاتىستى سوت وتىرىسىنىڭ شەشiمi مەملەكەتتiك تiلدi مەنسiنبەيتiندەرگە ۇلكەن ساباق بولارى ءسوزسiز.

"تۇركىستان" گازەتى