Ótkende Qazaqstan Preziydenti resmy is-saparmen Ózbekstanda bolyp qaytty. Búl joly Preziydent Nazarbaev ózbek basshysy Shavkat  Mirziyyoevting arnayy shaqyruymen barghan edi.

Bizding biluimizshe, Ózbekstannyng ekinshi preziydenti men Qazaqstannyng birinshi preziydenti osymen besinshi mәrte jýzdesip otyr. Ózbekstan sapary qalay boldy? Qanday kelisimderge qol jetkizdik? Qazaq-ózbek qarym-qatynasy qalay? Búl turaly sayasattanushy Kamal Búrhanov  pikir bildirdi.

Qazaq-ózbek arasyndaghy sauda-sattyq 35 payyzgha ósti

- Bir jylgha jetpeytin uaqyt ishinde Ózbekstan men Qazaqstannyng ekonomikalyq qarym-qatynasy 35 payyzgha ósken. Búl óte joghary kórsetkish, - deydi eki elding tyghyz qarym-qatynasy jayly aitqan sayasattanushy Kamal Búrhanov.

(Sayasattanushy Kamal Búrhanov. QR Parlamenti Mәjilisining V-shaqyrylymynda "Núr Otan" partiyasynan deputat bolyp saylandy)

«Ózbekstan men Qazaqstan Orta Aziyadaghy eng ýlken irgeles eki memleket qana emes, tuysqan últ retinde qatar damyp keledi. Eki elding ekonomikasy bәsekeles emes, birin-biri tolyqtyrady dep esepteymin», - degen sayasattanushy Jibek jolynyng boyyndaghy eki elding bolashaqtaghy qarym-qatynasy nyghaya týsetinine senimdi.

«Bizding preziydentpen Ózbekstannyng búrynghy  preziydenti, marqúm Islam Kәrimovpen qarym-qatynasy óte jaqsy boldy. Basqany aitpaghanda, Elbasymyz bir jylgha jetpeytin uaqyt ishinde qazirgi preziydent Shavkat Mirziyyoevpen 5 ret kezdesken. Sol kezdesulerde qanshama qújattargha qol qoyyldy. Osy az uaqyt ishinde eki el arasyndaghy ekonomikalyq qarym-qatynas 35 payyzgha úlghayypty. Endi eki memleket sauda-sattyq qatynasyn 5 mlrd AQSh dollaryna jetkizudi kózdep otyr», - deydi Kamal myrza.

Ózbek marapaty

Orta Aziyadaghy memleket basshylarynyng aqsaqaly Nazarbaevtyng Halyqaralyq sayasy arenada bedeli zor. Ásirese ony júrt mәmileger basshy dep tanidy. Resey-Gruziya, Siriya-Resey-AQSh-Týrkiya, Resey-Týrkiya, Ázirbayjan-Armeniya arasynda bolghan daudy sheshude Preziydent Nazarbaevtyng yqpaly bolghandyghyn kýlli dýnie júrty biledi.

Al kórshiles qonystanghan Qazaqstan men Ózbekstannyng qarym-qatynasy Qúdaygha shýkir derlik.

Ózbekstannyng búrynghy premier-ministri, qazirgi preziydenti Shavkat myrza Mirziyyoev sol ýshin de bolar, Qazaqstan basshysyna erekshe yqylaspen qaraydy. Agha tútady. Aqyl súraydy.

El basqarghan 30 jylda Preziydent Nazarbaevtyng Halyqaralyq úiymdar men ózge memleket basshylarynan alghan ataq,marapaty kýni býginde tósinen tobyghyna jeterdey bolghany ras.

Dese de, Shavkat myrza Ózbekstannyng eng jogharghy marapatyn ózining agha dosy Nazarbaevtyng moyynyna taqty.

Búl marapat resmy protokolda bolmasa kerek, Preziydent Nazarbaev ózbek әriptesi kórsetken iltipatqa degen shynayy rizashylyghyn jasyra almady. Búl shynynda kýtpegen syilyq boldy.

Ózbekstannyng "El-júrt qúrmeti" ordeni 1998 jyly qabyldanyp, bekitilgen. Ózbekstanmen qarym-qatynasqa ýles qosqan  azamattar marapattalady.

"El-júrt qúrmeti" ordenimen býginge deyin ózbek mәdeniyetininin, sportynynyn, ghylymy men әdebiyetining maytalmandary marapattalyp kelgen. Ázirge 26 adam atalghan marapatqa ie bolsa, olardyng ishinde Preziydent Nazarbaev jalghyz memleket basshysy.

Keyin ózi de aitty. "Qúrmetti Shavkat Meyrimanovich, qúrmetti ózbek bauyrlar! Men ómirimde kóp marapat aldym. Dýniyening kóp memleketinen, ózimning elimnen. Búl marapat maghan asa qymbat. Sebebi, kórshi eldin, bir tughan elding qúrmetine bólenu, ol basqa. Bilmeytin, alystaghy elderdiki ol - sayasi. Sondyqtan men búl marapatty óte joghary baghalaymyn. Oilamap edim, oilamaghan jerden berip otyrsyz maghan" (Elbasynyng tebireniske toly sózin redaksiyalamay úsynyp otyrmyz), - dedi Preziydent Nazarbaev.

1,5 million qazaq pen 400 myng ózbek

Ózbekstannyng birinshi Preziydenti Islam Karimov qaytys bolghaly Nazarbaev pen Mirziyyoevting kezdesui jiyilep ketti deydi kóp júrt. Al sayasattanushylar, eki el basshylarynyng liyderlikke talasy endi ekonomikalyq bәsekelestikke jalghasty deydi.

Rasynda, Nazarbaev ta, Karimov te kenestik jýie kadrlary edi. Ýlken sayasatta ýzengi qaghystyryp, Ortalyq Aziyadaghy liyderlikti ózara bólisip jýrdi.  Ekeuining de liyderlik ambisiyasy bir-birinen asyp týspese, kem týspeytin.

Al jana Preziydent Shavkat Mirziyyoev Karimov emes.

(Dos Kóshim, sayasattanushy)

- Mirziyyoev Karimov sekildi emes, ózin ini, tuysqan retinde ústay alady. Búl sayasatqa da, ekonomikagha da әser etedi. Ózbekstanda naryqtyq reformalar bastalsa, Qazaqstan irgesinen bәsekeles payda bolady degen qauip aitylyp jýr. Meninshe, odan eki el de útady. Ol bir jaghynan Qazaqstan ekonomikasy dayyndyghyn tekseruge de sebep, - deydi sayasattanushy Dos Kóshim.

Bizding elderdi baylanystyratyn eng manyzdy faktor - ol ekonomikalyq ósim de emes, bәsekelestik te emes, tipti marapat pen madaq ta emes. Ol adam.

Bizge mәlim bir derek. Qazirgi tanda Ózbekstanda 1,5 jarym mln. qazaq, Qazaqstanda 400 myng ózbek túrady. Keybir derekter boyynsha Ózbekstandaghy qazaqtyng sany 2,5 million dep kórsetiledi. Mine, el men eldi baylanystyratyn negizgi faktor - osy júrt bolsa kerek.

Núrzat Toghjan

Abai.kz