وتكەندە قازاقستان پرەزيدەنتى رەسمي ءىس-ساپارمەن وزبەكستاندا بولىپ قايتتى. بۇل جولى پرەزيدەنت نازارباەۆ وزبەك باسشىسى شاۆكات  ميرزيوەۆتىڭ ارنايى شاقىرۋىمەن بارعان ەدى.

ءبىزدىڭ بىلۋىمىزشە، وزبەكستاننىڭ ەكىنشى پرەزيدەنتى مەن قازاقستاننىڭ ءبىرىنشى پرەزيدەنتى وسىمەن بەسىنشى مارتە جۇزدەسىپ وتىر. وزبەكستان ساپارى قالاي بولدى؟ قانداي كەلىسىمدەرگە قول جەتكىزدىك؟ قازاق-وزبەك قارىم-قاتىناسى قالاي؟ بۇل تۋرالى ساياساتتانۋشى كامال بۇرحانوۆ  پىكىر ءبىلدىردى.

قازاق-وزبەك اراسىنداعى ساۋدا-ساتتىق 35 پايىزعا ءوستى

- ءبىر جىلعا جەتپەيتىن ۋاقىت ىشىندە وزبەكستان مەن قازاقستاننىڭ ەكونوميكالىق قارىم-قاتىناسى 35 پايىزعا وسكەن. بۇل وتە جوعارى كورسەتكىش, - دەيدى ەكى ەلدىڭ تىعىز قارىم-قاتىناسى جايلى ايتقان ساياساتتانۋشى كامال بۇرحانوۆ.

(ساياساتتانۋشى كامال بۇرحانوۆ. قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ V-شاقىرىلىمىندا "نۇر وتان" پارتياسىنان دەپۋتات بولىپ سايلاندى)

«وزبەكستان مەن قازاقستان ورتا ازياداعى ەڭ ۇلكەن ىرگەلەس ەكى مەملەكەت قانا ەمەس، تۋىسقان ۇلت رەتىندە قاتار دامىپ كەلەدى. ەكى ەلدىڭ ەكونوميكاسى باسەكەلەس ەمەس، ءبىرىن-ءبىرى تولىقتىرادى دەپ ەسەپتەيمىن»، - دەگەن ساياساتتانۋشى جىبەك جولىنىڭ بويىنداعى ەكى ەلدىڭ بولاشاقتاعى قارىم-قاتىناسى نىعايا تۇسەتىنىنە سەنىمدى.

«ءبىزدىڭ پرەزيدەنتپەن وزبەكستاننىڭ بۇرىنعى  پرەزيدەنتى، مارقۇم يسلام كارىموۆپەن قارىم-قاتىناسى وتە جاقسى بولدى. باسقانى ايتپاعاندا، ەلباسىمىز ءبىر جىلعا جەتپەيتىن ۋاقىت ىشىندە قازىرگى پرەزيدەنت شاۆكات ميرزيوەۆپەن 5 رەت كەزدەسكەن. سول كەزدەسۋلەردە قانشاما قۇجاتتارعا قول قويىلدى. وسى از ۋاقىت ىشىندە ەكى ەل اراسىنداعى ەكونوميكالىق قارىم-قاتىناس 35 پايىزعا ۇلعايىپتى. ەندى ەكى مەملەكەت ساۋدا-ساتتىق قاتىناسىن 5 ملرد اقش دوللارىنا جەتكىزۋدى كوزدەپ وتىر»، - دەيدى كامال مىرزا.

وزبەك ماراپاتى

ورتا ازياداعى مەملەكەت باسشىلارىنىڭ اقساقالى نازارباەۆتىڭ حالىقارالىق ساياسي ارەنادا بەدەلى زور. اسىرەسە ونى جۇرت مامىلەگەر باسشى دەپ تانيدى. رەسەي-گرۋزيا، سيريا-رەسەي-اقش-تۇركيا، رەسەي-تۇركيا، ءازىربايجان-ارمەنيا اراسىندا بولعان داۋدى شەشۋدە پرەزيدەنت نازارباەۆتىڭ ىقپالى بولعاندىعىن كۇللى دۇنيە جۇرتى بىلەدى.

ال كورشىلەس قونىستانعان قازاقستان مەن وزبەكستاننىڭ قارىم-قاتىناسى قۇدايعا شۇكىر دەرلىك.

وزبەكستاننىڭ بۇرىنعى پرەمەر-ءمينيسترى، قازىرگى پرەزيدەنتى شاۆكات مىرزا ميرزيوەۆ سول ءۇشىن دە بولار، قازاقستان باسشىسىنا ەرەكشە ىقىلاسپەن قارايدى. اعا تۇتادى. اقىل سۇرايدى.

ەل باسقارعان 30 جىلدا پرەزيدەنت نازارباەۆتىڭ حالىقارالىق ۇيىمدار مەن وزگە مەملەكەت باسشىلارىنان العان اتاق،ماراپاتى كۇنى بۇگىندە توسىنەن توبىعىنا جەتەردەي بولعانى راس.

دەسە دە، شاۆكات مىرزا وزبەكستاننىڭ ەڭ جوعارعى ماراپاتىن ءوزىنىڭ اعا دوسى نازارباەۆتىڭ مويىنىنا تاقتى.

بۇل ماراپات رەسمي پروتوكولدا بولماسا كەرەك، پرەزيدەنت نازارباەۆ وزبەك ارىپتەسى كورسەتكەن ىلتيپاتقا دەگەن شىنايى ريزاشىلىعىن جاسىرا المادى. بۇل شىنىندا كۇتپەگەن سىيلىق بولدى.

وزبەكستاننىڭ "ەل-جۇرت قۇرمەتى" وردەنى 1998 جىلى قابىلدانىپ، بەكىتىلگەن. وزبەكستانمەن قارىم-قاتىناسقا ۇلەس قوسقان  ازاماتتار ماراپاتتالادى.

"ەل-جۇرت قۇرمەتى" وردەنىمەن بۇگىنگە دەيىن وزبەك مادەنيەتىنىنىڭ، سپورتىنىنىڭ، عىلىمى مەن ادەبيەتىنىڭ مايتالماندارى ماراپاتتالىپ كەلگەن. ازىرگە 26 ادام اتالعان ماراپاتقا يە بولسا، ولاردىڭ ىشىندە پرەزيدەنت نازارباەۆ جالعىز مەملەكەت باسشىسى.

كەيىن ءوزى دە ايتتى. "قۇرمەتتى شاۆكات مەيريمانوۆيچ، قۇرمەتتى وزبەك باۋىرلار! مەن ومىرىمدە كوپ ماراپات الدىم. دۇنيەنىڭ كوپ مەملەكەتىنەن، ءوزىمنىڭ ەلىمنەن. بۇل ماراپات ماعان اسا قىمبات. سەبەبى، كورشى ەلدىڭ، ءبىر تۋعان ەلدىڭ قۇرمەتىنە بولەنۋ، ول باسقا. بىلمەيتىن، الىستاعى ەلدەردىكى ول - ساياسي. سوندىقتان مەن بۇل ماراپاتتى وتە جوعارى باعالايمىن. ويلاماپ ەدىم، ويلاماعان جەردەن بەرىپ وتىرسىز ماعان" (ەلباسىنىڭ تەبىرەنىسكە تولى ءسوزىن رەداكتسيالاماي ۇسىنىپ وتىرمىز), - دەدى پرەزيدەنت نازارباەۆ.

1,5 ميلليون قازاق پەن 400 مىڭ وزبەك

وزبەكستاننىڭ ءبىرىنشى پرەزيدەنتى يسلام كاريموۆ قايتىس بولعالى نازارباەۆ پەن ميرزيوەۆتىڭ كەزدەسۋى جيىلەپ كەتتى دەيدى كوپ جۇرت. ال ساياساتتانۋشىلار، ەكى ەل باسشىلارىنىڭ ليدەرلىككە تالاسى ەندى ەكونوميكالىق باسەكەلەستىككە جالعاستى دەيدى.

راسىندا، نازارباەۆ تا، كاريموۆ تە كەڭەستىك جۇيە كادرلارى ەدى. ۇلكەن ساياساتتا ۇزەڭگى قاعىستىرىپ، ورتالىق ازياداعى ليدەرلىكتى ءوزارا ءبولىسىپ ءجۇردى.  ەكەۋىنىڭ دە ليدەرلىك امبيتسياسى ءبىر-بىرىنەن اسىپ تۇسپەسە، كەم تۇسپەيتىن.

ال جاڭا پرەزيدەنت شاۆكات ميرزيوەۆ كاريموۆ ەمەس.

(دوس كوشىم، ساياساتتانۋشى)

- ميرزيوەۆ كاريموۆ سەكىلدى ەمەس، ءوزىن ءىنى، تۋىسقان رەتىندە ۇستاي الادى. بۇل ساياساتقا دا، ەكونوميكاعا دا اسەر ەتەدى. وزبەكستاندا نارىقتىق رەفورمالار باستالسا، قازاقستان ىرگەسىنەن باسەكەلەس پايدا بولادى دەگەن قاۋىپ ايتىلىپ ءجۇر. مەنىڭشە، ودان ەكى ەل دە ۇتادى. ول ءبىر جاعىنان قازاقستان ەكونوميكاسى دايىندىعىن تەكسەرۋگە دە سەبەپ، - دەيدى ساياساتتانۋشى دوس كوشىم.

ءبىزدىڭ ەلدەردى بايلانىستىراتىن ەڭ ماڭىزدى فاكتور - ول ەكونوميكالىق ءوسىم دە ەمەس، باسەكەلەستىك تە ەمەس، ءتىپتى ماراپات پەن ماداق تا ەمەس. ول ادام.

بىزگە ءمالىم ءبىر دەرەك. قازىرگى تاڭدا وزبەكستاندا 1,5 جارىم ملن. قازاق، قازاقستاندا 400 مىڭ وزبەك تۇرادى. كەيبىر دەرەكتەر بويىنشا وزبەكستانداعى قازاقتىڭ سانى 2,5 ميلليون دەپ كورسەتىلەدى. مىنە، ەل مەن ەلدى بايلانىستىراتىن نەگىزگى فاكتور - وسى جۇرت بولسا كەرەك.

نۇرزات توعجان

Abai.kz