Qazaqstan halqy Assambleyasynyng qoldauymen, «Qazaqstan koreyleri qauymdastyghy» respublikalyq qoghamdyq birlestigining úiymdastyruymen 21 qyrkýiek kýni Almaty qalasynda koreylerding Qazaqstandy meken etkenine 80 jyl toluyna jәne Qazaqstan Respublikasy men Korey Respublikasynyng arasynda diplomatiyalyq qatynastardyng ornaghanyna 25 jyl toluyna arnalghan is-sharalar bolyp ótti.

Merekelik konsertke deyin Dostyq ýiinde «Qazaqstan koreyleri ensiklopediyasy» kitabynyng túsauy kesildi. Tanystyrylghan enbekte Qazaqstan koreylerining tarihy, mәdeniyeti men tili turaly múqiyat iriktelgen aqparat qamtylghan. Maqalalardyng jalpy sany 3 myngha juyq. Sonday-aq, qazaq halqynyng dәstýrli mәdeniyeti, onyng asa kórnekti tarihy túlghalary turaly negizgi eltanushylyq mәlimetter qamtylghan maqalalar bar. Degenmen ensiklopediyanyng aitarlyqtay bóligi koreylerding etnografiyasyna arnalghan. Kitapta kenesten keyingi kenistikti mekendeytin koreylerding «kore mar» biregey auyzsha tilining neghúrlym kóp qoldanylatyn 872 sózi berilgen.

Túsaukeser rәsiminde Qazaqstan Respublikasynyng Mәjilis Deputaty, Qazaqstan koreyleri qauymdastyghynyng preziydenti Kim Roman Uhenov alghash bolyp qúttyqtau sóz sóiledi.

Basylymgha negizgi oqighalardyng belgili bir tarihy kezenderge: Reseyge qonys audaru (1860 – 1917); kenestik Qiyr Shyghystaghy ómir (1917 – 1937); Qazaqstan men Orta Aziyagha kýshtep kóshiru (1937 – 1941); jana otandy tabu (1941 – 1991) jәne egemen Qazaqstandaghy ómir (1991 – kýni býginge deyin) dep  jyldar boyynsha bólingen hronologiyasy engizilgen.

Ensiklopediyada Qazaqstan koreyleri turaly negizgi derekkózder men basylymdar qamtylghan qysqasha bibliografiya da bar.

Is-sharagha barysynda QHA Tóraghasynyng orynbasary – Hatshylyq mengerushisi Darhan Mynbay Qazaqstandaghy koreylikter jayynda jazylghan, koreyler jazghan týrli baghyttaghy kitaptardyng kóptigin, biraq «Qazaqstan koreyleri ensiklopediyasy» birinshi ret jaryq kórip otyrghanyn, sonday-aq, kitapta koreylerding Qazaqstandaghy ómiri, tarihy, ótken kezendermen ortaq baylanysy, eki últtyng tarihta úshtasqan sәtteri jazylghandyghyn atap ótti. Sonymen qatar, koreylerding býgingi Qazaqstan ýshin eng iri etnikalyq toptartyng biregeyi ekenin basa aityp, tәuelsiz qazaq elinining damu jolyna qosqan ýlesteri ýshin alghys bildirdi.

Saghat 15.00-de Respublika sarayynda bastalghan saltanatty jiynda deportasiyalaudyng qiyndyqtaryn bastan keshirgen jәne Qazaqstan Respublikasynyng damuyna ýles qosqan ardagerlerge qúrmet kórsetildi, sonday-aq,  Respublikalyq memlekettik akademiyalyq korey muzykalyq komediya teatrynyng әrtisteri men Korey Respublikasynan arnayy shaqyrylghan Seul qalalyq dәstýrli muzyka orkestri óner kórsetti.

Erghaly Berikúly

Abai.kz