Úly Túrandy salqar dalada qyran qylghan, qaysar Ghúndy kóktegi kýn qylghan birlik edi. Sol birlik, osy úghym býgin de manyzyn joyghan joq. Qasiyetti qazaq jeri tatulyqtyng talbesigindey bolyp terbetilip túr. Osy tynyshtyq, tatulyq pen birlik bizding berik qamalymyzgha ainaldy. Qazaq jerin mekendegen jýzdegen últ pen úlystyng balalary bir shanyraq astynda osy birlikti qasiyetti de kiyeli úghym retinde qasterlep, jýrekterine tereng sinirgen. Óitkeni olar birligi bekem elding bolashaghy da zor ekenin biledi.

Eldikting ólshemi, túraqtylyqtyng tútqasy bolghan Assambleya bizding beybit qoghamnyng ajyramas bólshegine ainaldy.

«Bir halyq – bir el – bir taghdyr». Astarynda ýlken mәn bar osy bir sóz tireksteri bizding yntymaghymyzdy, halyqtar dostyghyn odan sayyn nyghayta týsken siyaqty. Jaqsy sózding jaghymdy energiyasy әr qazaqstandyqqa ózderining bir birine bauyr ekenin úghyndyra týskendey.Kezinde taghdyrdyng jazuymen qasiyetti qazaq dalasyna san týrli últ ókilderi qonys tepken edi. Býginde olar tegi basqa bolghanmen tendigi bir, qany bólek bolghanmen jany bir, armany ortaq birtútas halyqqa ainaldy. Tughan elding tuynyng astynda birigip, tughan jerding túghyryn biyik etuge bel sheshken azamattardy aldynan kýtetini – bir taghdyr. Osylaysha, eldigimizding erteni «bir halyq – bir el – bir taghdyr» degen oshaqtyng ýsh taghany siyaqty sózge syiyp túr. Osy sózding ayasynda bolashaqqa bet alyp, yntymaghy jarasqan el retinde talay asulardan asarmyz. Alashtyng júrty әlemdegi aibarly halyqtyng birine ainalady degen ýmit bar. Jeti kiyeli san. Osy sannyng kiyesine bas úrghan Qazaq eli aldyna jeti basym baghytty maqsat etip qoyghan edi. Sol jeti basymdyqtyng biri Qazaqstan patriotizmi. Assambleyanyng XX sessiyasynyng júmysyna qatysqan Elbasymyz patriotizmge basa mәn berilip, aiyryqsha nazargha alynghanyn aityp ótken bolatyn. Óitpey she, qazaq atamyz «El bolam desen, besigindi týze» degen sózdi beker aitpasa kerek. Otandy sýi bala jastan adam boyynda qalyptasatyn qasiyetti úghym. Sondyqtan balalar men jasóspirimder arasynda patriottyq túrghydaghy tәrbiye-tәlimderdi terendede týsuding manyzy zor. Elding tútastyghy hәm beriktigi maqsatty jýrgizilgen osynday jýieli isterge baylanysty bolmaq. Elbasymyzdyng menzegeni osy edi.  «Qazaqstan etnostyq janjaldardan azat aumaq bolyp sanalady. Ekonomikalyq jәne әleumettik-sayasy reformalar etnosaralyq taghattylyq pen ýilesimning arqasynda tabysty jýrgizildi. Beybitshilik pen tynyshtyq әr ýiding bagha jetpes baylyghyna ainaldy. Bizder men sizder atqarghan júmystyng basty nәtiyjesi, mine, osy», – dedi Núrsúltan Nazarbaev. Memleket basshysy әlem ózgerip jatqanyn, onda kóptegen oqshaulaghysh syzyqtar: ónirlik jәne konfessiyalyq, әleumettik jәne mәdeni, tildik jәne etnostyq syzyqtar payda bolghanyn aitty. «Jana jaghdaylarda, biz 2050 jylgha deyingi Strategiyagha ayaq basqan kezde qoghamnyng kópqyrlylyghyn ózimizding paydamyzgha jarata biluge tiyispiz. Assambleya naghyz jalpyazamattyq jәne jalpyhalyqtyq institut boluy tiyis. Men mynany atap kórsetemin: Assambleyanyng XXI ghasyrdaghy missiyasy tarylyp emes, keneyip keledi», – degen edi Qazaqstan Preziydenti. Elbasymyz osy jiynda últtyq birlikti nyghaytu jóninde birqatar mindetterdi atap kórsetti. Ol qazaq halqy Qazaqstandaghy barlyq etnostyq, әleumettik toptar ýshin últtyq memlekettik qauymdastyqtyng quatty tarihy dini bolyp tabylatynyna toqtaldy. «Qazirgi zamanghy qazaqtar ata-baba dәstýrlerin ústana otyryp, birliktin, toleranttylyq pen patriotizmnin, memleket pen qoghamgha qaltqysyz qyzmet etuding ýlgisin kórsetui tiyis», – dedi sonda Memleket basshysy.

Iya, elding iyesi – qazaq últyna ózining ótkenine, qazirgisine jәne bolashaghyna patriottyq qarym-qatynas qalyptastyrugha septesetin jalpyúlttyq tarihy sanany damytu qajet. Qazaqstan Preziydenti toleranttylyqty qalyptastyratyn ózine tәn әleumettik-mәdeny erejelerin, salttary men dәstýrlerin jalpyadamzattyq maqsattaghy materialdyq emes mәdeny múralardyng belgi-nyshany retinde qarastyratyn qazaq qoghamynyng ishki birligin nyghaytqan jón ekenin atap ótti. Últty biriktirushi basty faktor qazaq tili – memlekettik til bolyp sanalady. Sonday-aq, Memleket basshysy mentalidilik modelin, elding bolashaq beynesin «Qazaqstan-2050» jana sayasy baghytynyng negizinde qalyptastyru qajettigin taghy bir eske saldy.

«Búl beyne shynayy, tartymdy jәne ruhtandyrushy sipatta bolugha tiyis. Jahandyq syn-qaterler jaghdayynda biz ózimizding mәdeny kodymyzdy – tildi, salt-dәstýrdi, qúndylyqtardy saqtay otyryp qana oghan balama bola alatyn jauap qaytara alamyz. Últ birligin nyghaytuda intelliygensiya qyzmeti airyqsha manyzgha iye. Tek intelliygensiya ghana qoghamdy toptastyrudyng ruhany ýderisine basshylyq jasay alady», – dedi Elbasy.

Elde industriyalandyru baghdarlamasy jýzege asyryluda, әleumettik janghyrtu jýrgizilip jatyr. Búl – Qazaqstan halqynyng birligining eng berik, materialdyq negizi. Býginde barshagha mәlim shyndyq mynau: beybitshilik pen kelisim sayasaty tikeley ekonomikalyq tiyimdilikke iye. Ishki túraqtylyq investorlardyng senimining bekuine, ekonomikalyq yntymaqtastyqty damytugha septigin tiygizedi. Osy jiynda Últ Kóshbasshysy memlekettin, qogham men dinning ózara yqpaldastyghynyng tiyimdi modelin tabu qajettigine nazar audardy. Ol bizding elimizding tarihy tandauy zayyrly memleket pen qogham bolyp sanalatynyn atap ótti. Qazaqstan dәstýrli dinderdi qoldaydy, biraq kez-kelgen ekstremizmdi ýzildi-kesildi teriske shygharady. Memleket basshysy eki onjyldyq ishinde Qazaqstannyng joly últtyq tabystyng ónegeli ýlgisine ainalghanyn tilge tiyek etti.

«Búl – býkil qazaqstandyqtardyng enbeksýigishtigi men toptasuynyng nәtiyjesi! Búl – últtyng naghyz passionarlyq búlqynysy! Búl – tek kýshti halyqtargha ghana tәn úly qabilet. Biz osynday halyqqa ainaldyq jәne osy biyiktikte qalugha tiyispiz! Qazaqstan – birtútas jer, birtútas halyq, birtútas bolashaq. Bizding mereytoylyq sessiyamyz – býkil qazaqstandyqtardyng iygiligi jolyndaghy jana júmystar ýshin jaqsy bastau. Aldymyzda ýlken josparlar túr. Olardy jýzege asyru jahandyq ózgeristerding kýrdeli jaghdayynda jýretin bolady. Oghan býginnen bastap dayyn bolyp, halyq birligin barlyq kýsh-jigermen nyghaytu qajet. Óitkeni, biz bir halyqpyz – bir elmiz – bir taghdyrmyz!» – dep týiindedi sózin memleket basshysy.

Tatulyghy men yntymaghy jarasqan elge әrqashan baqyt qonyp, qút daritynyn danyshpan babalarymyz, aqyn-jyraularymyz ósiyet qylyp aityp ketken edi. Keyingi úrpaqtyng ata sózin qasterlep, sol sózderdi jadynda ústauy, ózge úlystarmen ortaq mәmilege kelip, dostyqqa úmtyluy býgingi Qazaq elin osynday quatty elding dengeyine kótergeni anyq. Layym, birligimizge eshqashan selkeu týsirmey, Alashtyng aibynyn asqaqtata bereyik, aghayyn!

Mendolla NÚRYMÚLY

Abai.kz