ۇلى تۇراندى سالقار دالادا قىران قىلعان، قايسار عۇندى كوكتەگى كۇن قىلعان بىرلىك ەدى. سول بىرلىك، وسى ۇعىم بۇگىن دە ماڭىزىن جويعان جوق. قاسيەتتى قازاق جەرى تاتۋلىقتىڭ تالبەسىگىندەي بولىپ تەربەتىلىپ تۇر. وسى تىنىشتىق، تاتۋلىق پەن بىرلىك ءبىزدىڭ بەرىك قامالىمىزعا اينالدى. قازاق جەرىن مەكەندەگەن جۇزدەگەن ۇلت پەن ۇلىستىڭ بالالارى ءبىر شاڭىراق استىندا وسى بىرلىكتى قاسيەتتى دە كيەلى ۇعىم رەتىندە قاستەرلەپ، جۇرەكتەرىنە تەرەڭ سىڭىرگەن. ويتكەنى ولار بىرلىگى بەكەم ەلدىڭ بولاشاعى دا زور ەكەنىن بىلەدى.

ەلدىكتىڭ ولشەمى، تۇراقتىلىقتىڭ تۇتقاسى بولعان اسسامبلەيا ءبىزدىڭ بەيبىت قوعامنىڭ اجىراماس بولشەگىنە اينالدى.

«ءبىر حالىق – ءبىر ەل – ءبىر تاعدىر». استارىندا ۇلكەن ءمان بار وسى ءبىر ءسوز تىرەكستەرى ءبىزدىڭ ىنتىماعىمىزدى، حالىقتار دوستىعىن ودان سايىن نىعايتا تۇسكەن سياقتى. جاقسى ءسوزدىڭ جاعىمدى ەنەرگياسى ءار قازاقستاندىققا وزدەرىنىڭ ءبىر بىرىنە باۋىر ەكەنىن ۇعىندىرا تۇسكەندەي.كەزىندە تاعدىردىڭ جازۋىمەن قاسيەتتى قازاق دالاسىنا سان ءتۇرلى ۇلت وكىلدەرى قونىس تەپكەن ەدى. بۇگىندە ولار تەگى باسقا بولعانمەن تەڭدىگى ءبىر، قانى بولەك بولعانمەن جانى ءبىر، ارمانى ورتاق ءبىرتۇتاس حالىققا اينالدى. تۋعان ەلدىڭ تۋىنىڭ استىندا بىرىگىپ، تۋعان جەردىڭ تۇعىرىن بيىك ەتۋگە بەل شەشكەن ازاماتتاردى الدىنان كۇتەتىنى – ءبىر تاعدىر. وسىلايشا، ەلدىگىمىزدىڭ ەرتەڭى «ءبىر حالىق – ءبىر ەل – ءبىر تاعدىر» دەگەن وشاقتىڭ ءۇش تاعانى سياقتى سوزگە سىيىپ تۇر. وسى ءسوزدىڭ اياسىندا بولاشاققا بەت الىپ، ىنتىماعى جاراسقان ەل رەتىندە تالاي اسۋلاردان اسارمىز. الاشتىڭ جۇرتى الەمدەگى ايبارلى حالىقتىڭ بىرىنە اينالادى دەگەن ءۇمىت بار. جەتى كيەلى سان. وسى ساننىڭ كيەسىنە باس ۇرعان قازاق ەلى الدىنا جەتى باسىم باعىتتى ماقسات ەتىپ قويعان ەدى. سول جەتى باسىمدىقتىڭ ءبىرى قازاقستان ءپاتريوتيزمى. اسسامبلەيانىڭ XX سەسسياسىنىڭ جۇمىسىنا قاتىسقان ەلباسىمىز پاتريوتيزمگە باسا ءمان بەرىلىپ، ايىرىقشا نازارعا الىنعانىن ايتىپ وتكەن بولاتىن. ويتپەي شە، قازاق اتامىز «ەل بولام دەسەڭ، بەسىگىڭدى تۇزە» دەگەن ءسوزدى بەكەر ايتپاسا كەرەك. وتاندى ءسۇيۋ بالا جاستان ادام بويىندا قالىپتاساتىن قاسيەتتى ۇعىم. سوندىقتان بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر اراسىندا پاتريوتتىق تۇرعىداعى تاربيە-تالىمدەردى تەرەڭدەدە ءتۇسۋدىڭ ماڭىزى زور. ەلدىڭ تۇتاستىعى ءھام بەرىكتىگى ماقساتتى جۇرگىزىلگەن وسىنداي جۇيەلى ىستەرگە بايلانىستى بولماق. ەلباسىمىزدىڭ مەڭزەگەنى وسى ەدى.  «قازاقستان ەتنوستىق جانجالداردان ازات اۋماق بولىپ سانالادى. ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك-ساياسي رەفورمالار ەتنوسارالىق تاعاتتىلىق پەن ۇيلەسىمنىڭ ارقاسىندا تابىستى جۇرگىزىلدى. بەيبىتشىلىك پەن تىنىشتىق ءار ءۇيدىڭ باعا جەتپەس بايلىعىنا اينالدى. بىزدەر مەن سىزدەر اتقارعان جۇمىستىڭ باستى ناتيجەسى، مىنە، وسى»، – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ. مەملەكەت باسشىسى الەم وزگەرىپ جاتقانىن، وندا كوپتەگەن وقشاۋلاعىش سىزىقتار: وڭىرلىك جانە كونفەسسيالىق، الەۋمەتتىك جانە مادەني، تىلدىك جانە ەتنوستىق سىزىقتار پايدا بولعانىن ايتتى. «جاڭا جاعدايلاردا، ءبىز 2050 جىلعا دەيىنگى ستراتەگياعا اياق باسقان كەزدە قوعامنىڭ كوپقىرلىلىعىن ءوزىمىزدىڭ پايدامىزعا جاراتا بىلۋگە ءتيىسپىز. اسسامبلەيا ناعىز جالپىازاماتتىق جانە جالپىحالىقتىق ينستيتۋت بولۋى ءتيىس. مەن مىنانى اتاپ كورسەتەمىن: اسسامبلەيانىڭ XXI عاسىرداعى ميسسياسى تارىلىپ ەمەس، كەڭەيىپ كەلەدى»، – دەگەن ەدى قازاقستان پرەزيدەنتى. ەلباسىمىز وسى جيىندا ۇلتتىق بىرلىكتى نىعايتۋ جونىندە بىرقاتار مىندەتتەردى اتاپ كورسەتتى. ول قازاق حالقى قازاقستانداعى بارلىق ەتنوستىق، الەۋمەتتىك توپتار ءۇشىن ۇلتتىق مەملەكەتتىك قاۋىمداستىقتىڭ قۋاتتى تاريحي ءدىڭى بولىپ تابىلاتىنىنا توقتالدى. «قازىرگى زامانعى قازاقتار اتا-بابا داستۇرلەرىن ۇستانا وتىرىپ، بىرلىكتىڭ، تولەرانتتىلىق پەن ءپاتريوتيزمنىڭ، مەملەكەت پەن قوعامعا قالتقىسىز قىزمەت ەتۋدىڭ ۇلگىسىن كورسەتۋى ءتيىس»، – دەدى سوندا مەملەكەت باسشىسى.

يا، ەلدىڭ يەسى – قازاق ۇلتىنا ءوزىنىڭ وتكەنىنە، قازىرگىسىنە جانە بولاشاعىنا پاتريوتتىق قارىم-قاتىناس قالىپتاستىرۋعا سەپتەسەتىن جالپىۇلتتىق تاريحي سانانى دامىتۋ قاجەت. قازاقستان پرەزيدەنتى تولەرانتتىلىقتى قالىپتاستىراتىن وزىنە ءتان الەۋمەتتىك-مادەني ەرەجەلەرىن، سالتتارى مەن داستۇرلەرىن جالپىادامزاتتىق ماقساتتاعى ماتەريالدىق ەمەس مادەني مۇرالاردىڭ بەلگى-نىشانى رەتىندە قاراستىراتىن قازاق قوعامىنىڭ ىشكى بىرلىگىن نىعايتقان ءجون ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ۇلتتى بىرىكتىرۋشى باستى فاكتور قازاق ءتىلى – مەملەكەتتىك ءتىل بولىپ سانالادى. سونداي-اق، مەملەكەت باسشىسى مەنتالدىلىك مودەلىن، ەلدىڭ بولاشاق بەينەسىن «قازاقستان-2050» جاڭا ساياسي باعىتىنىڭ نەگىزىندە قالىپتاستىرۋ قاجەتتىگىن تاعى ءبىر ەسكە سالدى.

«بۇل بەينە شىنايى، تارتىمدى جانە رۋحتاندىرۋشى سيپاتتا بولۋعا ءتيىس. جاھاندىق سىن-قاتەرلەر جاعدايىندا ءبىز ءوزىمىزدىڭ مادەني كودىمىزدى – ءتىلدى، سالت-ءداستۇردى، قۇندىلىقتاردى ساقتاي وتىرىپ قانا وعان بالاما بولا الاتىن جاۋاپ قايتارا الامىز. ۇلت بىرلىگىن نىعايتۋدا ينتەلليگەنتسيا قىزمەتى ايرىقشا ماڭىزعا يە. تەك ينتەلليگەنتسيا عانا قوعامدى توپتاستىرۋدىڭ رۋحاني ۇدەرىسىنە باسشىلىق جاساي الادى»، – دەدى ەلباسى.

ەلدە يندۋستريالاندىرۋ باعدارلاماسى جۇزەگە اسىرىلۋدا، الەۋمەتتىك جاڭعىرتۋ جۇرگىزىلىپ جاتىر. بۇل – قازاقستان حالقىنىڭ بىرلىگىنىڭ ەڭ بەرىك، ماتەريالدىق نەگىزى. بۇگىندە بارشاعا ءمالىم شىندىق مىناۋ: بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىم ساياساتى تىكەلەي ەكونوميكالىق تيىمدىلىككە يە. ىشكى تۇراقتىلىق ينۆەستورلاردىڭ سەنىمىنىڭ بەكۋىنە، ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى. وسى جيىندا ۇلت كوشباسشىسى مەملەكەتتىڭ، قوعام مەن ءدىننىڭ ءوزارا ىقپالداستىعىنىڭ ءتيىمدى مودەلىن تابۋ قاجەتتىگىنە نازار اۋداردى. ول ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ تاريحي تاڭداۋى زايىرلى مەملەكەت پەن قوعام بولىپ سانالاتىنىن اتاپ ءوتتى. قازاقستان ءداستۇرلى دىندەردى قولدايدى، بىراق كەز-كەلگەن ەكسترەميزمدى ءۇزىلدى-كەسىلدى تەرىسكە شىعارادى. مەملەكەت باسشىسى ەكى ونجىلدىق ىشىندە قازاقستاننىڭ جولى ۇلتتىق تابىستىڭ ونەگەلى ۇلگىسىنە اينالعانىن تىلگە تيەك ەتتى.

«بۇل – بۇكىل قازاقستاندىقتاردىڭ ەڭبەكسۇيگىشتىگى مەن توپتاسۋىنىڭ ناتيجەسى! بۇل – ۇلتتىڭ ناعىز پاسسيونارلىق بۇلقىنىسى! بۇل – تەك كۇشتى حالىقتارعا عانا ءتان ۇلى قابىلەت. ءبىز وسىنداي حالىققا اينالدىق جانە وسى بيىكتىكتە قالۋعا ءتيىسپىز! قازاقستان – ءبىرتۇتاس جەر، ءبىرتۇتاس حالىق، ءبىرتۇتاس بولاشاق. ءبىزدىڭ مەرەيتويلىق سەسسيامىز – بۇكىل قازاقستاندىقتاردىڭ يگىلىگى جولىنداعى جاڭا جۇمىستار ءۇشىن جاقسى باستاۋ. الدىمىزدا ۇلكەن جوسپارلار تۇر. ولاردى جۇزەگە اسىرۋ جاھاندىق وزگەرىستەردىڭ كۇردەلى جاعدايىندا جۇرەتىن بولادى. وعان بۇگىننەن باستاپ دايىن بولىپ، حالىق بىرلىگىن بارلىق كۇش-جىگەرمەن نىعايتۋ قاجەت. ويتكەنى، ءبىز ءبىر حالىقپىز – ءبىر ەلمىز – ءبىر تاعدىرمىز!» – دەپ تۇيىندەدى ءسوزىن مەملەكەت باسشىسى.

تاتۋلىعى مەن ىنتىماعى جاراسقان ەلگە ارقاشان باقىت قونىپ، قۇت داريتىنىن دانىشپان بابالارىمىز، اقىن-جىراۋلارىمىز وسيەت قىلىپ ايتىپ كەتكەن ەدى. كەيىنگى ۇرپاقتىڭ اتا ءسوزىن قاستەرلەپ، سول سوزدەردى جادىندا ۇستاۋى، وزگە ۇلىستارمەن ورتاق مامىلەگە كەلىپ، دوستىققا ۇمتىلۋى بۇگىنگى قازاق ەلىن وسىنداي قۋاتتى ەلدىڭ دەڭگەيىنە كوتەرگەنى انىق. لايىم، بىرلىگىمىزگە ەشقاشان سەلكەۋ تۇسىرمەي، الاشتىڭ ايبىنىن اسقاقتاتا بەرەيىك، اعايىن!

مەڭدوللا نۇرىمۇلى

Abai.kz