21 jeltoqsan kýni Múhtar Áuezov atyndaghy Qazaq Memlekettik akademiyalyq drama teatry Elbasy N.Á.Nazarbaevtyng bastamasymen qabyldanghan  «Ruhany janghyru» baghdarlamasy ayasynda QR Mәdeniyet jәne sport ministrligining qoldauymen Tokioda «Aqtastaghy Ahiko» spektaklin japon kórermenderining nazaryna úsyndy.

«Aqtastaghy Ahiko» spektakline deyin aldymen teatr muzeyinen oryn alghan qúndy jədigerlerimiz ben últtyq qúndylyqtarymyzdy tanytatyn kórme úiymdastyryldy. Qoyylym basynda sóz alghan teatr diyrektory Erlan Bilәl túnghysh ret Qazaq drama teatrynyng Japoniyada ótken premierasy Memlekettik baghdarlamanyng "Jahandaghy zamanauy qazaqstandyq mәdeniyet" jobasy boyynsha jýzege asyrylyp otyrghanyn aitty.

«Aqtastaghy Axiko» qoyylymyn tamashalaugha Tokio túrghyndarymen qatar Japon parlamenti ligasynyng tóraghasy Takeo Kavamura, Japon mәdeniyet qorynan Yosuke Kukusabe syndy memlekettik qayratkerler de bar. Tipti qazaq teatr ónerin tamashalaugha Japoniyanyng kóne qalasy Osukadan da bir top koreylik kórermender arnayy kelgen. Belgili teatr synshysy Nakamura Yoshixiro men tanymal aktrisa әri xalyqaralyq dostyqty damytu ortalyghynyng ókili Yuko Takiguchy qoyylymgha joghary bagha berdi.

Nakamura Yoshixiro: «Mening eng birinshi bayqaghanym, dramaturg Japoniyany óte jaqsy biledi eken jәne drama jazu barysynda kóp zertteuler jasap, jýregimen tebirene otyryp jazghan eken. Ekinshiden, Ana rólin somdaghan aktrisa – anagha ghana tәn meyirimi men jyluyn shashu arqyly obrazdy asa ýlken, qasiyetti dengeyge kótergen. Osy kýnge deyin men alty myngha juyq spektakli kórgen ekenmin, sonyng ishinde búl dramadan alghan әserim erekshe. Týsingenim -  adamdar últqa, nәsilge bólingenmen, jýrektegi meyirim bireu, jәne onda shekara joq. Maghan búl spektaklidi kóru ýshin audarma qajet emes edi, býkil adamzat basyna týsken múnday problemany jýrekpen sezinesin» dep aitty.

Japoniya mәdeniyet qory atynan bagha bergen Yosuk Kukusabe Ahiko rólin somdaghan Dulygha Aqmoldany, Ana rólindegi Danagýl Temirsúltanovanyng sheberlikterine tәnti bolghanyn jetkizdi. Sonymen qatar búl dramanyng býkil adamzat tarihyndaghy qara tanba – konslageri taqyrybyn qozghau arqyly qazaq nemese japon últy dengeyinen shyghyp, adamzattyq auqymdy baghyndyrghanyn mәlimdedi. «Búl tragediya qaytalanbas ýshin osynday kórkem dýniyeler arqyly әrqaysymyzdyng esimizge sol bir súrapyl kýnderdi salyp otyrghan lәzim» dedi ol.

Al Halyqaralyq dostyqty damytu ortalyghynyng ókili jәne Japoniyadaghy tanymal aktrisa Yuko Takiguchy bolsa, spektakli barysynda kóz jasyn bir sәt te tyya almaghanyn aitty. Ol teatrymyzdyng aktrisasy Danagýl Temirsúltanovagha ýlken qúrmetpen raxmet aitty. Aqtamaq ana obrazy oghan erekshe әser etken eken.  «Ana retinde sizge múnday kýrdeli, tragediyaly obrazdy somdau qiyn bolghan joq pa?» dep súrady ol. Danagýl Temirsúltanova: «Onday jaghdaydy eshbir ananyng basyna bermesin.Analar eshqashan jylamasyn, onday qasiretti jyldar qaytyp oralmasyn. Mening maqsatym – kórermenderdi osy oi-baylamgha jeteleu» dep jauap berdi. Qarlag zertteushisi, professor Núrlan Dulatbekov myrza «Aqaydyng Qaseni obrazy arqyly qazaq halqynyng úly ruhyn kórsetip, әlemge tanytudy maqsat ettik» - dep atap ótti.

Qoyylym Tokioda anshlagpen ótti. Kelgen kórermenderding kópshiligi sahnada bolyp jatqan oqigha terenine sýngip, kóz jastaryna erik berumen boldy. «Japondyqtardyng asa ústamdy, Kez-kelgen nәrseni salqynqandylyqpen qabyldaytyn halyq, emosiyalaryn búlay ashyq shygharuy siyrek kezdesetinin aitqan Qazaqstannyng Japoniyadaghy elshilik qyzmetkerleri: «Búl - sizder ýshin, sizder ghana emes býkil qazaq halqy ýshin jenis, bizding ortaq jenisimiz» dedi. Al qoyylym sonynda zaldan Ahiko Tesuranyng ózi shyqqanda kórermen qúrmetinde shek bolmady. Ol japon-qazaq tilinde kórermenge raxmet aitty. Osylaysha Axiko jәne onyng ómirin el jýregine jetkizgen «Aqtastaghy Axiko» qoyylymy býginde eki el arasyndaghy dostyqtyng simvolyna ainaldy.

Jalpy Qazdramteatr úsynghan «Aqtastaghy Axiko» qoyylymyna japondyqtardyng qyzyghushylyghy zor. Ony bir ay búryn jergilikti telearna, gazet, jurnaldarda jariyalanyp jatqan maqalalar kuә.

Japoniyagha sapar barysynda Qazaq drama teatry újymy Japoniya mәdeniyet qorynyng Basqarma tóraghasy Ando Hiroyasu myrzamen kezdesip, bolashaqta mәdeniyet, teatr salasynda ózara baylanysty nyghaytu jóninde uaghdalasty. Sonymen qatar teatr synshylary, Japoniyanyng No, Kabuke, Suzuky syndy drama teatr ókilderimen de kezdesuler ótti. Saxalin әskery tútqyndary men onyng tuystarymen kezdesuler ótti. Alda Japoniyanyng beldi teatr sanlaqtarymen kezdesip, ózara tәjiriybe almasu, olardyq sheberlik synyptaryna da qatysu josparlanyp otyr. Sonymen qatar jeltoqsannyng 25-inde «Úly Dala Eli» atty Últ ruhaniyatyn úlyqtaytyn konserttik baghdarlama men «Aqtastaghy Axiko» spektaklin japondyqtardyng nazaryna úsynylyp, teatr muzeyinen әkelingen últtyq jәdigerler kórmesi úiymdastyrylady.

Aygerim Aghyltaeva

Abai.kz