21 جەلتوقسان كۇنى مۇحتار اۋەزوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق دراما تەاترى ەلباسى ن.ءا.نازارباەۆتىڭ باستاماسىمەن قابىلدانعان  «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى اياسىندا قر مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ قولداۋىمەن توكيودا «اقتاستاعى احيكو» سپەكتاكلىن جاپون كورەرمەندەرىنىڭ نازارىنا ۇسىندى.

«اقتاستاعى احيكو» سپەكتاكلىنە دەيىن الدىمەن تەاتر مۋزەيىنەن ورىن العان قۇندى جəدىگەرلەرىمىز بەن ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىزدى تانىتاتىن كورمە ۇيىمداستىرىلدى. قويىلىم باسىندا ءسوز العان تەاتر ديرەكتورى ەرلان ءبىلال تۇڭعىش رەت قازاق دراما تەاترىنىڭ جاپونيادا وتكەن پرەمەراسى مەملەكەتتىك باعدارلامانىڭ "جاhانداعى زاماناۋي قازاقستاندىق مادەنيەت" جوباسى بويىنشا جۇزەگە اسىرىلىپ وتىرعانىن ايتتى.

«اقتاستاعى اxيكو» قويىلىمىن تاماشالاۋعا توكيو تۇرعىندارىمەن قاتار جاپون پارلامەنتى ليگاسىنىڭ توراعاسى تاكەو كاۆامۋرا، جاپون مادەنيەت قورىنان يوسۋكە كۋكۋسابە سىندى مەملەكەتتىك قايراتكەرلەر دە بار. ءتىپتى قازاق تەاتر ونەرىن تاماشالاۋعا جاپونيانىڭ كونە قالاسى وسۋكادان دا ءبىر توپ كورەيلىك كورەرمەندەر ارنايى كەلگەن. بەلگىلى تەاتر سىنشىسى ناكامۋرا يوشيxيرو مەن تانىمال اكتريسا ءارى xالىقارالىق دوستىقتى دامىتۋ ورتالىعىنىڭ وكىلى يۋكو تاكيگۋچي قويىلىمعا جوعارى باعا بەردى.

ناكامۋرا يوشيxيرو: «مەنىڭ ەڭ ءبىرىنشى بايقاعانىم، دراماتۋرگ جاپونيانى وتە جاقسى بىلەدى ەكەن جانە دراما جازۋ بارىسىندا كوپ زەرتتەۋلەر جاساپ، جۇرەگىمەن تەبىرەنە وتىرىپ جازعان ەكەن. ەكىنشىدەن، انا ءرولىن سومداعان اكتريسا – اناعا عانا ءتان مەيىرىمى مەن جىلۋىن شاشۋ ارقىلى وبرازدى اسا ۇلكەن، قاسيەتتى دەڭگەيگە كوتەرگەن. وسى كۇنگە دەيىن مەن التى مىڭعا جۋىق سپەكتاكل كورگەن ەكەنمىن، سونىڭ ىشىندە بۇل درامادان العان اسەرىم ەرەكشە. تۇسىنگەنىم -  ادامدار ۇلتقا، ناسىلگە بولىنگەنمەن، جۇرەكتەگى مەيىرىم بىرەۋ، جانە وندا شەكارا جوق. ماعان بۇل سپەكتاكلدى كورۋ ءۇشىن اۋدارما قاجەت ەمەس ەدى، بۇكىل ادامزات باسىنا تۇسكەن مۇنداي پروبلەمانى جۇرەكپەن سەزىنەسىڭ» دەپ ايتتى.

جاپونيا مادەنيەت قورى اتىنان باعا بەرگەن يوسۋك كۋكۋسابە احيكو ءرولىن سومداعان دۋلىعا اقمولدانى، انا رولىندەگى داناگۇل تەمىرسۇلتانوۆانىڭ شەبەرلىكتەرىنە ءتانتى بولعانىن جەتكىزدى. سونىمەن قاتار بۇل درامانىڭ بۇكىل ادامزات تاريحىنداعى قارا تاڭبا – كونتسلاگەر تاقىرىبىن قوزعاۋ ارقىلى قازاق نەمەسە جاپون ۇلتى دەڭگەيىنەن شىعىپ، ادامزاتتىق اۋقىمدى باعىندىرعانىن مالىمدەدى. «بۇل تراگەديا قايتالانباس ءۇشىن وسىنداي كوركەم دۇنيەلەر ارقىلى ارقايسىمىزدىڭ ەسىمىزگە سول ءبىر سۇراپىل كۇندەردى سالىپ وتىرعان ءلازىم» دەدى ول.

ال حالىقارالىق دوستىقتى دامىتۋ ورتالىعىنىڭ وكىلى جانە جاپونياداعى تانىمال اكتريسا يۋكو تاكيگۋچي بولسا، سپەكتاكل بارىسىندا كوز جاسىن ءبىر ءسات تە تىيا الماعانىن ايتتى. ول تەاترىمىزدىڭ اكتريساسى داناگۇل تەمىرسۇلتانوۆاعا ۇلكەن قۇرمەتپەن راxمەت ايتتى. اقتاماق انا وبرازى وعان ەرەكشە اسەر ەتكەن ەكەن.  «انا رەتىندە سىزگە مۇنداي كۇردەلى، تراگەديالى وبرازدى سومداۋ قيىن بولعان جوق پا؟» دەپ سۇرادى ول. داناگۇل تەمىرسۇلتانوۆا: «ونداي جاعدايدى ەشبىر انانىڭ باسىنا بەرمەسىن.انالار ەشقاشان جىلاماسىن، ونداي قاسىرەتتى جىلدار قايتىپ ورالماسىن. مەنىڭ ماقساتىم – كورەرمەندەردى وسى وي-بايلامعا جەتەلەۋ» دەپ جاۋاپ بەردى. قارلاگ زەرتتەۋشىسى، پروفەسسور نۇرلان دۋلاتبەكوۆ مىرزا «اقايدىڭ قاسەنى وبرازى ارقىلى قازاق حالقىنىڭ ۇلى رۋحىن كورسەتىپ، الەمگە تانىتۋدى ماقسات ەتتىك» - دەپ اتاپ ءوتتى.

قويىلىم توكيودا انشلاگپەن ءوتتى. كەلگەن كورەرمەندەردىڭ كوپشىلىگى ساحنادا بولىپ جاتقان وقيعا تەرەڭىنە سۇڭگىپ، كوز جاستارىنا ەرىك بەرۋمەن بولدى. «جاپوندىقتاردىڭ اسا ۇستامدى، كەز-كەلگەن نارسەنى سالقىنقاندىلىقپەن قابىلدايتىن حالىق، ەموتسيالارىن بۇلاي اشىق شىعارۋى سيرەك كەزدەسەتىنىن ايتقان قازاقستاننىڭ جاپونياداعى ەلشىلىك قىزمەتكەرلەرى: «بۇل - سىزدەر ءۇشىن، سىزدەر عانا ەمەس بۇكىل قازاق حالقى ءۇشىن جەڭىس، ءبىزدىڭ ورتاق جەڭىسىمىز» دەدى. ال قويىلىم سوڭىندا زالدان احيكو تەتسۋرانىڭ ءوزى شىققاندا كورەرمەن قۇرمەتىندە شەك بولمادى. ول جاپون-قازاق تىلىندە كورەرمەنگە راxمەت ايتتى. وسىلايشا اxيكو جانە ونىڭ ءومىرىن ەل جۇرەگىنە جەتكىزگەن «اقتاستاعى اxيكو» قويىلىمى بۇگىندە ەكى ەل اراسىنداعى دوستىقتىڭ سيمۆولىنا اينالدى.

جالپى قازدرامتەاتر ۇسىنعان «اقتاستاعى اxيكو» قويىلىمىنا جاپوندىقتاردىڭ قىزىعۋشىلىعى زور. ونى ءبىر اي بۇرىن جەرگىلىكتى تەلەارنا، گازەت، جۋرنالداردا جاريالانىپ جاتقان ماقالالار كۋا.

جاپونياعا ساپار بارىسىندا قازاق دراما تەاترى ۇجىمى جاپونيا مادەنيەت قورىنىڭ باسقارما توراعاسى اندو حيروياسۋ مىرزامەن كەزدەسىپ، بولاشاقتا مادەنيەت، تەاتر سالاسىندا ءوزارا بايلانىستى نىعايتۋ جونىندە ۋاعدالاستى. سونىمەن قاتار تەاتر سىنشىلارى، جاپونيانىڭ نو، كابۋكە، سۋزۋكي سىندى دراما تەاتر وكىلدەرىمەن دە كەزدەسۋلەر ءوتتى. ساxالين اسكەري تۇتقىندارى مەن ونىڭ تۋىستارىمەن كەزدەسۋلەر ءوتتى. الدا جاپونيانىڭ بەلدى تەاتر ساڭلاقتارىمەن كەزدەسىپ، ءوزارا تاجىريبە الماسۋ، ولاردىق شەبەرلىك سىنىپتارىنا دا قاتىسۋ جوسپارلانىپ وتىر. سونىمەن قاتار جەلتوقساننىڭ 25-ىندە «ۇلى دالا ەلى» اتتى ۇلت رۋحانياتىن ۇلىقتايتىن كونتسەرتتىك باعدارلاما مەن «اقتاستاعى اxيكو» سپەكتاكلىن جاپوندىقتاردىڭ نازارىنا ۇسىنىلىپ، تەاتر مۋزەيىنەن اكەلىنگەن ۇلتتىق جادىگەرلەر كورمەسى ۇيىمداستىرىلادى.

ايگەرىم اعىلتاەۆا

Abai.kz