Senbi, 23 Qarasha 2024
Jón-aq 5617 11 pikir 21 Aqpan, 2018 saghat 20:23

Nauryzdy jana naqyshta qalay atap ótken jón? Ministr ne deydi?

 

Ádette biz Shyrsha merekesine ai, ay jarym búryn dayyndyqty bastap ketemiz. Týrli qyzmet ortalyqtary, saltanatty saraylar jana jyldyq renkke ótip, sauda oryndarynda Shyrsha merekesine oray jenildik aksiyalary jýrip jatady. Ásirese, balalar shat-shadyman quanyshqa bólenip Ayaz Atadan erekshe syilyq kýtedi. Bir qyzyghy ózimizding tól merekemiz – Jyl basy Nauryzdy tap osynday kónil kýimen qarsy alu dәstýri bizde әli kýnge qalyptastpay jatyr. Áne-mine, aqpannyng aq shapanyn silkip tastap Jer – ananyng qúshaghyn jylytyp Nauryz kele jatyr. Al, biz ýnsizbiz. Osy ýnsizdikti býgin «Egemen Qazaqstan» gazetinde Mәdeniyet jәne sport ministri Arystanbek Múhamediyúly «búzdy». Ministr «Egemennin» tilshisine arnayy súhbat berip, әz-Nauryzdy jana naqyshta qalay atap ótu qajet ekendigin әngimeledi. Ministrding oiynsha, Nauryz merekesi aldymen balalargha arnaluy kerek.

- Nauryzda biz bar meyirim-shapaghatymyzdy balghyn balapandarymyzgha arnaghanymyz dúrys. Jana jylgha sәby nege ýiir? Rojdestvo nesimen myqty? Ayaz ata da, Santa-Klaus ta eng әueli bala­nyng tilin tabady. Bir ghana shyrsha sol kýnning shyrayyn keltirip, Jana jyldyng iydeologiyalyq nysanyna ainalyp ketti. Sol sekildi Nauryzdyng qadir qasiyetin jan-jaqty qamty otyryp, shyn mәninde mereke jasaghymyz kelse, Nauryzdyng birinshi maghynasy da, sәni men saltanaty da baldyrghandar boluy tiyis, - deydi ministr.

Nauryz merekesinde kópshilikting kónilin kóterip, óner kórsetetin әnshi-biyshiler bolmasa, bizding bәrimiz últtyq kiyim kiige esh mәn bermeymiz. Biz Nauryz merkesine qatysudy emes, syrttay tamashalaudy ghana bilemiz. Osy jaytty eskerte kele ministr: «Nauryz – barsha qazaqstandyqtardyng merekesi. Sondyqtan búl úly merekege әr últtyng ókili ózderine tәn dәs­týrli kiyimderin kiyse. Qazaqtyng dәstýrli últtyq kiyimine kýlli әlem tamsana, qyzygha qaraydy. Barlyghymyz osy qasiyetti kýni, basqa da atauly kýnderi últtyq kiyim kiyip shyghayyq!  Bayqasanyz, Tәuelsizdik tany atqaly beri jogharghy biylikten Nauryz merekesinde Elbasy Núrsúltan Ábishúly Nazarbaev qana әdemi shapan kiyip, Úlys kýninde qalay jýruding keremet mәdeniyetti ýlgisin kórsetude. Qazaqtyng «tanyghan jerde boy syily, tanymaghan jerde ton syily» deytin mәteli bar. Halyq arasynda belgili bir toptar ýide de, týzde de, kýndelikti túrmysta da údayy jaqsy kiyinip jýrgen. El aghalary jaghaly kiyim, tymaq jәne bórik kiygen. Meninshe, biz shal, aqsaqal, qarasaqal, qart, qariya sekildi ataulardy kez kelgen jerge jón-josyqsyz qystyra bermey, óz ardaqtylarymyzdy syilap, el aghasy desek oryndy bolmay ma?!» - dep úsynys jasady.

Ministr Arystanbek Múhamediyúlynyng oiynsha, Qyzghaldaq – Nauryzdyng atributtyq belgisi, emblemasy retinde bekitilui qajet.

- Gýlding adamgha degen әseri óte mol. Sebebi gýlden erekshe súlulyqpen birge adam nәr alady. Gýl túrghan jerde biyik sezim bar. Mereke kýni analargha, qyz-kelinshekterge gýl syilau kónilderge qúshtarlyq syilaydy. Búghan qosa mekemeler, kósheler, sayabaqtar qyzghaldaqtarmen, basqa da gýldermen kómkerilip, abattandyrylsa núr ýstine núr, - dedi súhbat barysynda Mәdeniyet jәne sport ministri.

31 jeltoqsan týni úiyqtamay Jana jyldy qarsy alatyn aghayyngha Arystanbek Múhmediyúly nauryzdyng 21-inen 22-ne qaraghan týni jappay kýndi qarsy alu dәstýrin týletkenimiz abzal degen oy aitty. Óitkeni, Kýn men týnning tenelui – astronomiyalyq kóktemning tuuy. Astronomdardyng tilimen aitar bolsaq, búl kezde Kýnning ortalyghy óz qozghalysy barysynda Jer ekvatoryn kesip ótedi. Ghylymda kóktem tuatyn mezgildi týrlishe shamalau әdisi qalyptasqan. Kýn qozghalysyna negizdelgen esep boyynsha naghyz kóktem osy – Kýn men Týnning (21-nen 22-ne qaraghan týni) tenelu sәti.

Elimizding batys ónirindegi júrt «Amal keldi – jyl keldi!» dep, arqa-jarqa bolyp, Úlys kýnin bir kisidey atap ótedi. Al búl erekshe kýn Últ Kóshbasshysy el damuynyng kepili retinde belgilep bergen birlik, tatulyq, otbasyn qasterleu siyaqty adamzattyq qúndylyqtargha qúrylghan.

- Nauryz meyramyna aldyn ala ýlken dayyndyqtar jasalady. 14 nauryz kýni tanghy saghat 6-dan bastap júrttyng bәri ýi-ýidi jaghalap kórisedi. «Kim erte túryp, 40 ýige kirip, kórisetin bolsa, soghan Qydyr ata nesibesin beredi» degen de sóz bar. Sol nesibeni alyp qalu ýshin kishkentay baldyrghandar tang atpay erte túryp, ýi-ýige jýgirip, ýlken ata-әjelerge baryp kórisetin. Ýlken adamdar «Býgin kórisuge adamdar keledi» dep, ýiining ainalasyn, ishin tazalap, jana kiyimder kiyip, kýtip otyrady. Sonymen búl kýn Kórisu kýnine súranyp-aq túr, - dey kelip ministr, - Búl maqsatta nauryzdyng 21-i kýni sipatyn ashatynday әri últtyq tanym men dәstýr saltty janghyrtatynday  Otbasy kýni • Qayyrymdylyq jasau kýni • Aq dastarqan kýni • Tal egu kýni dep mazmún bere otyryp, ruhany is-sharalardy nege qalyptastyrmasqa? – degen oy aitady.

  • Abai.kz  

 

11 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1465
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3233
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5341