Mektepterde autizmi bar balalargha arnalghan kabiynetter ashylady
Resmy derekter boyynsha, Qazaqstanda 3 myng bala autizm sindromyna shaldyqqan, biraq is jýzinde múnday balalardyng sany anaghúrlym kóbirek, dep habarlaydy «Bolashaq» korporativtik qorynyng diyrektory Dinara Shayjýnisova.
«Bolashaq» qory qazirgi uaqytta «Árbir bala mektepke layyqty» jobasyn jýzege asyruda. Joba ayasynda autizm belgisi bar jәne erekshe kýtimdi qajet etetin 120 bala mektepke baryp, sapaly bilim ala bastady.
«Biz mektepterge baryp, inkluziyagha qoldau bildiretin kabiynetterdi ashyp jatyrmyz, pәnaralyq mamandar tobyn qúrudamyz. Mamandar toby әrbir erekshe balany jalpy bilim beru prosesine engizedi. Ár bala qalypty synypqa kiredi. Arnayy kabiynette balamen defektologtar, logopedter júmys isteydi. Bizding jobada mýldem sóilemeytin, әleumettik ortadan qashatyn balalar boldy. Eki jylda olardyng 90 prosenti mektep baghdarlamasyn iygerip ketti. Qazir olar bayqaular men olimpiadalargha qatysady, dostarymen kýndelikti aralasady», - dedi D. Shayjýnisova.
Ázirge Astana men Almaty mektepterinde 10 arnayy kabiynet bar. Aldaghy eki jylda «Bolashaq» qory Qazaqstannyng barlyq ónirinde ashudy josparlap otyr.
Sonymen birge, D. Shayjýnisova baladaghy autizm diagnozyn qabyldaghysy kelmeytin ata-analardyng bar ekenin atap ótti. Autizm - qorqynyshty diagnoz emes. Damyghan elder autist balalarmen júmys isteude medisinalyq ýlgiden bilim beru ýlgisine әldeqashan auysqan.
«Áriyne autizmning spektri tómengi funksionaldylyqtan danyshpandyqqa deyin óte ken. Balalar әrtýrli bolady. Matematikadan ýzdik nәtiyje kórsetip, shapshang oqudy ýirene almay ketui mýmkin. Búl ýshin balany ýige qamap qoigha bolmaydy. (...) Qazaqstanda autizmdi psihikalyq auytqushylyqtar spektrine jatqyzady. Sol sebepti, ata-analar psihiatriyalyq mekemelerge kelip, psihiatr ghana beruge qúqyly diagnoz alugha mindettelgen. Qoghamnyng búl diagnozdy qabyldamauynan, ata-analardyng barlyghy derlik emhanagha kelmeydi. Búdan statistika ózgeredi. Qazir resmy derek boyynsha, Qazaqstanda 3 myng bala autizmmen auyrady deymiz, biraq, shyn mәninde olardyng sany anaghúrlym kóbirek», - dep óz sózin tolyqtyrdy Dinara Shayjýnisova.
Eske sala ketsek, 2008 jyldyng 2 sәuirinde BÚÚ Bas Assambleyasynyng Autizm mәselesi jónindegi aqparat taratu kýnin belgileu turaly sheshim qabyldady. Búl kýni tútas әlemde ghimarattar balalardaghy autizm mәselesine qogham nazaryn audaru ýshin kók týske boyalady.
Býgin Astanada autizm jәne ózge de erekshe kýtimdi qajet etetin balalar ýshin «Kokonyng qúpiyasy» mulitfilimining beyimdelgen kórsetilimi ótti. Onda balalardyng jaylylyghy ýshin mulitfilim dybysy bayau shygharylyp, jaryq qosuly túrdy jәne ynghayly jastyqshalar men su bótelkeleri qoyyldy.
Abai.kz