رەسمي دەرەكتەر بويىنشا، قازاقستاندا 3 مىڭ بالا اۋتيزم سيندرومىنا شالدىققان، بىراق ءىس جۇزىندە مۇنداي بالالاردىڭ سانى اناعۇرلىم كوبىرەك، دەپ حابارلايدى «بولاشاق» كورپوراتيۆتىك قورىنىڭ ديرەكتورى دينارا ءشايجۇنىسوۆا.

«بولاشاق» قورى قازىرگى ۋاقىتتا «ءاربىر بالا مەكتەپكە لايىقتى» جوباسىن جۇزەگە اسىرۋدا. جوبا اياسىندا اۋتيزم بەلگىسى بار جانە ەرەكشە كۇتىمدى قاجەت ەتەتىن 120 بالا مەكتەپكە بارىپ، ساپالى ءبىلىم الا باستادى.

«ءبىز مەكتەپتەرگە بارىپ، ينكليۋزياعا قولداۋ بىلدىرەتىن كابينەتتەردى اشىپ جاتىرمىز، پانارالىق ماماندار توبىن قۇرۋدامىز. ماماندار توبى ءاربىر ەرەكشە بالانى جالپى ءبىلىم بەرۋ پروتسەسىنە ەنگىزەدى. ءار بالا قالىپتى سىنىپقا كىرەدى. ارنايى كابينەتتە بالامەن دەفەكتولوگتار، لوگوپەدتەر جۇمىس ىستەيدى. ءبىزدىڭ جوبادا مۇلدەم سويلەمەيتىن، الەۋمەتتىك ورتادان قاشاتىن بالالار بولدى. ەكى جىلدا ولاردىڭ 90 پروتسەنتى مەكتەپ باعدارلاماسىن يگەرىپ كەتتى. قازىر ولار بايقاۋلار مەن وليمپيادالارعا قاتىسادى، دوستارىمەن كۇندەلىكتى ارالاسادى»، - دەدى د. ءشايجۇنىسوۆا.

ازىرگە استانا مەن الماتى مەكتەپتەرىندە 10 ارنايى كابينەت بار. الداعى ەكى جىلدا «بولاشاق» قورى قازاقستاننىڭ بارلىق وڭىرىندە اشۋدى جوسپارلاپ وتىر.

سونىمەن بىرگە، د. ءشايجۇنىسوۆا بالاداعى اۋتيزم دياگنوزىن قابىلداعىسى كەلمەيتىن اتا-انالاردىڭ بار ەكەنىن اتاپ ءوتتى. اۋتيزم - قورقىنىشتى دياگنوز ەمەس. دامىعان ەلدەر اۋتيست بالالارمەن جۇمىس ىستەۋدە مەديتسينالىق ۇلگىدەن ءبىلىم بەرۋ ۇلگىسىنە الدەقاشان اۋىسقان.

«ارينە ءاۋتيزمنىڭ سپەكترى تومەنگى فۋنكتسيونالدىلىقتان دانىشپاندىققا دەيىن وتە كەڭ. بالالار ءارتۇرلى بولادى. ماتەماتيكادان ۇزدىك ناتيجە كورسەتىپ، شاپشاڭ وقۋدى ۇيرەنە الماي كەتۋى مۇمكىن. بۇل ءۇشىن بالانى ۇيگە قاماپ قويۋعا بولمايدى. (...) قازاقستاندا ءاۋتيزمدى پسيحيكالىق اۋىتقۋشىلىقتار سپەكترىنە جاتقىزادى. سول سەبەپتى، اتا-انالار پسيحياتريالىق مەكەمەلەرگە كەلىپ، پسيحياتر عانا بەرۋگە قۇقىلى دياگنوز الۋعا مىندەتتەلگەن. قوعامنىڭ بۇل دياگنوزدى قابىلداماۋىنان، اتا-انالاردىڭ بارلىعى دەرلىك ەمحاناعا كەلمەيدى. بۇدان ستاتيستيكا وزگەرەدى. قازىر رەسمي دەرەك بويىنشا، قازاقستاندا 3 مىڭ بالا اۋتيزممەن اۋىرادى دەيمىز، بىراق، شىن مانىندە ولاردىڭ سانى اناعۇرلىم كوبىرەك»، - دەپ ءوز ءسوزىن تولىقتىردى دينارا ءشايجۇنىسوۆا.

ەسكە سالا كەتسەك، 2008 جىلدىڭ 2 ساۋىرىندە بۇۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ اۋتيزم ماسەلەسى جونىندەگى اقپارات تاراتۋ كۇنىن بەلگىلەۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى. بۇل كۇنى تۇتاس الەمدە عيماراتتار بالالارداعى اۋتيزم ماسەلەسىنە قوعام نازارىن اۋدارۋ ءۇشىن كوك تۇسكە بويالادى.

بۇگىن استانادا اۋتيزم جانە وزگە دە ەرەكشە كۇتىمدى قاجەت ەتەتىن بالالار ءۇشىن «كوكونىڭ قۇپياسى» ءمۋلتفيلمىنىڭ بەيىمدەلگەن كورسەتىلىمى ءوتتى. وندا بالالاردىڭ جايلىلىعى ءۇشىن مۋلتفيلم دىبىسى باياۋ شىعارىلىپ، جارىق قوسۋلى تۇردى جانە ىڭعايلى جاستىقشالار مەن سۋ بوتەلكەلەرى قويىلدى.

Abai.kz