"Bilmedim Shәkәrimdi kim atqanyn"
Jappay tәrkileu nauqanynan keyin, qoldaghy malynan aiyrylyp ashtyqqa úshyraghan Shynghystau júrtynyng bas kóterui 1931 jylghy qyrkýiekting 3-i audan ortalyghy Qarauyl auylyn shauyp, әsire belsendilerdi jazalaugha úlasty.
Keybir derekterge qaraghanda tolqyghan júrttyng jetekshileri әueli aqyldasyp almaqqa elden jyraqta, sayat qorasynda jalghyz jatqan Shәkerim qajynyng aldyna keledi. Biraq ol Qarauyl qúlasa da kindik ókimet qúlamaytynyn, halyqty bekerge qyryp alatynyn aityp kóterilisshilerdi rayynan qaytugha shaqyrady.
Alayda kóterilis kýshpen basylghannan keyin Shәkerimning ózi de jergilikti NKVD qyzmetkerlerining qolynan oqqa úshady.
Abzal Qarasartov jasaghynyng Shәkerim qajyny qalay kezdestirip, qalay atqany sol kezding ózinde-aq el ishine týrlishe aityldy. Shәkerimdi atqanyn óz kózderimen kórgen jasaq ishindegi jergilikti adamdar taratqan sózder de әrqily bolyp shyqty.
Keybirinde Shәkerim Qytaygha qashugha bet alghan toppen birge jýrip Abzal Qarasartov bastaghan milisiya jasaghymen kezdeysoq kezdesip qalady. Top ishinen bólinip, GPU jasaghyna qaray jalghyz shyqqan Shәkerimdi olar qalyng túmanda tanymay atyp tastaydy. Búl versiya boyynsha búiryq bergen – Abzal Qarasartov, atqan – Abay auylynyng múghalimi, últy tatar Halitov bolyp shyghady. Oq tiygen Shәkerim qajy «Atpandar! Men senderge kerek adammyn» dep aighaylaghan-mys.
Keyingi zertteushiler osy jәne osyghan úqsas núsqalardy jasaq qúramynda bolghan adamdardyng aldyn-ala kelisuinen keyin, yaghny Abzal Qarasartovtyng aituymen taraghan sóz dep sanaydy. Olar el ishindegi basqa da derekterdi algha tartyp, Shәkerimning eshbir top ishinde emes, ózining sayat qorasynda, atqa mingeli túrghan jerinde qapyda atylghanyn, atqan Abzal Qarasartovtyng ózi ekenin jazady.
Al keybir núsqalargha qaraghanda Abzal Qarasartov toby Shәkerimdi ang aulap kelip, sayat qorasynda attan týsip jatqan jerinen kezdestirip, tútqyngha alghan. Keyin basqa jerge aparyp әueli azaptap, sodan song atyp, denesin qúr qúdyqqa kómip ketken-mis.
1931 jyly bastalghan osynday kereghar boljamdar әli kýnge jalghasyp keledi. (Shәkәrimdi kim atty? Ne ýshin atty? // «Qazaq әdebiyeti» 9.06.1989; Shәkәrim qalay atyldy? // «Órken», 27.01.1990; Ýshinshi oq kimdiki?// «Týrkistan» 2.10. 2008; Qajyny atqan Qarasartov emes // «Jas qazaq», 26.09.2008; Shәkәrimge qatysty ýsh derek // «Júldyz», 2010).
Derekkóz azattyq.org
Surette: Shәkerimning sýiegi 30 jyl jatqan qúr qúdyqqa qoyylghan qúlyptas. Shyghys Qazaqstan oblysy Abay audany. 3 qazan 2011 jyl.
Abai.kz
