Beysenbi, 28 Nauryz 2024
Átten... 5647 5 pikir 3 Qazan, 2018 saghat 09:48

31 arna "Kórgen Sizder" arqyly qazaq tilin mazaqqa ainaldyryp otyr

Keshe 31-telearnanyng efiyrinen “Kórgen Sizder” atty jobanyng túsauy kesildi. 90 minut bolatyn habardyng formaty jenil әzilge qúrylghan eken. Dúrys, otbasylyq arna bolghandyqtan múnday habarlar kerek te shyghar. Alayda, baghdarlamanyng atauy qúlaqqa týrpidey tiydi. Sebebi, aitylghanda “Kórgensizder” bolyp estiledi. Al, sóz úghatyn qazaq ýshin búl jaqsy sóz emes.

Búl baghdarlamanyng atauy әleumettik jelide de biraz syngha úshyraghan bolatyn. Al, ótken aida Aqtau qalasynyng әkimdigi “Kórgen  Sizderdin” bilbordtaryn kósheden alghyzyp tastaghan. Sonday-aq, Almatyda da jobanyng jarnamasy ilingen taqtayshagha belgisiz bireuler júmyrtqa laqtyryp ketken.

Jalpy, telearnalardaghy keybir baghdarlamalardyng ataulary qazaq tilining mazaqqa ainaluyna yqpal etip otyr. Mәselen, “Qalaulym”, “Kelinder bәigesi”, “Kel, kelinim” degen jobalar bar.  Qazaq únatqan, sýigen adamyn “qalaulym” deytin be, edi? Al, bәigege kelinin  salghan qay qazaqty kórdiniz?

Biraq, qazir shou baghdarlamalarda “elding nazaryna iliksek boldy” deytin qyzyq ústanym bar sekildi. Yaghni, aitar oy manyzdy emes, bastysy, elding nazaryn audaru. Al, nazar audartu ýshin beyәdep sózderdi aitpaghanda, efirde tóbelesip te jatady. Biraq, osynsha jasandylyqtyng kimge ne ýshin qajet bolghanyn týsinbedik. Bәlkim, búl da halyqtyng nazaryn manyzdy mәselelerden búryp aludyng amaly shyghar...

Qalay desek te, qazirgi arnalar oiyn-sauyqtyq ústanymdy shekten asyra oryndap otyr. Jәne, olar ózderine aitylghan kez-kelgen syndy kreativ degen sózben aqtap alyp otyrady.  Alayda, kreativ bolu tilindi shúbarlap, ony týkke alghysyz etip tastau emes shyghar.

Búryn Beybit Qúsanbekting “Til” atty habary bar edi. Onda, qazaq tilining dúrys qoldanyluy men zandylyqtaryn ýiretip otyratyn. Jәne, qazaqtyng myng bir maqaly men jýz bir júmbaghyn jandandyrghan keremet habarlar boldy. Sonday-aq, kónergen sózderding mәnin ashyp  úghyndyratyn “Sózmergen” habary da qazaq tilining mәrtebesin asyryp túratyn.  Áriyne, shouda jýrgen mamandargha múnday taqyryptar qyzyqsyz bolar. Sizderden onday habarlar kýtu de dúrys emes. Biraq, qanday joba bolsa da, qazaq tilining qadirin ketirip, qúnaryn joghaltugha bolmaytynyn eskerinizder!

Biyl Qazaq televiziyasy 60 jyldyq mereytoyyn atap ótti. Soghan sәikes, “Tamasha” oiyn-sauyq otauy, Saghat Áshimbaevtyng “Qaryz ben Paryz”, Sherhan Múrtazanyng “Últ jәne Sana”  siyaqty sýbeli habarlar kórermen nazaryna úsynyldy.

Al, 2000 jyldary bolghan “Shynnyng jýzi”, “Aqjýnis”, “Atajúrt”, “Altyn qaqpa”, “Qyz quu” siyaqty baghdarlamalardy qazaq kórermeni úmytpaydy. Óitkeni ol - ataularynyng ózinde astar jatatyn ishki mazmúny bay habarlar edi.

Qazir de salmaqty, parasatty jobalar bar. Olar da uaqyt óte halyqtyng iygiligine ainalyp, uaqyttan óz enshisin alady.

Al, arzan shoular she? Olar bolashaqtyng talqysyna shyday ma? Álde, olardyng kózdegeni halyqtyng iygiligi emes pe? Olay bolsa,sonsha uaqyt pen  qyruar qarjy ne ýshin júmsaldy?

Reyting ýshin be?

Núrbiyke Beksúltanqyzy

Abai.kz

 

5 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1562
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2253
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3520