Nauryzdyng 20-y men 21-si kýni «Habar» arnasynan qazaq jәne orys tilderinde kórsetilgen «yassauiyshilder», «zikirshiler» nemese «sopylar» dep atalatyn qazaqstandyq sopylyq sekta turaly derekti filim kópshilikti bey-jay qaldyrmady.

Nauryzdyng 20-y men 21-si kýni «Habar» arnasynan qazaq jәne orys tilderinde kórsetilgen «yassauiyshilder», «zikirshiler» nemese «sopylar» dep atalatyn qazaqstandyq sopylyq sekta turaly derekti filim kópshilikti bey-jay qaldyrmady.

Júrt «zikirshilerdin» qogham jәne memleket ýshin qauipti ekenin filimdegi búltartpas faktiler arqyly kórip bildi. Solay bolsa da, filimdi jasaushylargha orynsyz kinә artyp, kýmәn keltirushiler de tabylyp jatyr. Solardyng biri - «Qazaqstan» últtyq arnasynda «Shynnyng jýzi» habary arqyly tanylghan jurnalist Qasym Amanjolov. Ol «Obshestvennaya pozisiiya» («DAT» jobasy, №15 (98), 27.04.2011j.) gazetine bergen súhbatynda derekti filimning jurnalistik kәsiby dengeyde jasalghanyna kýmәndanyp, qogham ýshin manyzdylyghyn joqqa shygharugha tyrysypty. Ózining jәne ózimen birge «Qazaqstan» telearnasynda júmys istegen R.Mamyrbek, B.Mýrsәlim, S.Ábedinovanyng «zikirshilerge» qatysy joqtyghyn aitypty. Sóite kele, Konstitusiyada jazylghan nanym-senim bostandyghyn eske alyp, «zikirshilerge beker kinә taghyp otyr» degen oidy aitudy da úmytpapty. Onyng súhbatyn oqyp otyryp, filimdi jasaghan «Habar» arnasy joq jerden pәle quyp jýrgendey kórinedi. Shyndyghynda, solay ma? Álde, Q.Amanjolov «birdi» aityp, «ekini» aitpay, kópe-kórneu manipulyasiyalau arqyly ózin aqtap aludy, qoghamdyq pikirdi  taghy da «zikirshilerdin» mýddesine búrudy maqsat etip otyr ma? Osy súraqtargha jauap beru ýshin búryn baspasózde jazylghan keybir mәlimetterdi qaytalap eske sala otyryp, ony tyng derektermen bayytyp, «zikirshilerdin» qauiptiligi jónindegi mәseleni taghy da taldaghandy jón kórdim.

Pir men professor qamauda nege jatyr?

Qasym Amanjolov súhbatynda «Habar» úsynghan filimdi kórdim. Kórdim de, qatty qapalandym... Sonshalyq bir óshpendilikpen, eldi ýreylendiru, qorqytu maqsatymen jasalghan júmys eken. ...Zikirshilerge: «kisi azaptady, adam óltirgen boluy mýmkin, memlekettik tónkeris jasau oilarynda bar» degen siyaqty óte auyr aiyptar taghylady. «Asa qauipti qylmystyq top» degen siyaqty ataular ashyq aityldy...» dep, filimde aitylghan mәlimetterge kýmәn keltiripti. Shyndyghynda, «zikirshilerge» taghylyp otyrghan aiyptyn  negizi bar. Onyng birazy filimde naqty faktilermen kórsetildi. Múny teriske shygharu mýmkin emes. Sol sebepti de «zikirshilerdin» kósem piri, «taqsyr» Ismatulla (shyn familiyasy әli anyqtalmaghan) men QazÚTU professory Sayat Ybyraev jәne birneshe adam qamauda jatyr. «Ekinshi taqsyr» Narymbay Razbekqajyúly jәne taghy birneshe adam ústatpay qashyp jýr. Sebebi, polisiya qyzmetkerleri Almaty oblysynda N.Razbekqajyúly bastaghan «zikirshiler» «mynau sening balan» dep kómip tastaghan adamnyng ózge bireu ekenin anyqtaghan. «Ekinshi taqsyrgha» taghylatyn negizgi aiyp osy oqighagha qatysty bolady.

«Zikirshiler» jayyndaghy maghúlmattardy saraptasaq, Ismatulla alayaqtyq jasaghany ýshin, diny ekstremizm, shpionaj, jalghan qújat jasau jәne ony paydalanu, adamdy eriksiz qamap, zәbir kórsetu siyaqty birneshe bappen aiyptaluy mýmkin. Sonyng bir mysaly retinde, myna bir oqighany eske sala keteyik.

1999 jyly qúqyq qorghau oryndary «zikirshilerdin» Almatydaghy Qarasu meshitindegi «medrese shilhanasyn» jauyp, onda kәmeletke tolmaghan balalardy kýshtep qamap ústaghany ýshin «zikirshilerdin» jetekshilerin sotqa tartpaqshy bolghan. Ol oqigha bylay bolghan edi: «Medresede» oqyp jatqan úly Almastan habar alugha Torghaydan kelgen  Baqytjan Fazylova birneshe kýn boyy kәmeletke tolmaghan balasyna jolygha almay әure-sarsangha týsedi. Aqyrynda qúqyq qorghau organdaryna shaghymdanady: Almaty qalasy Jetisu audanynyng ishki ister bólimi arnayy operasiya úiymdastyryp, meshitke basyp kirip, «taqsyrdan» әbden zәbir kórgen Almasty qútqaryp alghan bolatyn. Osy zansyz әreketi ýshin «zikirshilerdin» piri Ismatulla jauapqa tartylyp, basqa elding (Aughanstan) azamaty bolghandyqtan, deportasiyalanuy kerek edi. Sol kýni polisiya búl isti rәsimdep, qújattardy sotqa dayyndaghansha kýn keshkirip ketti. Soghan baylanysty Ismatullany Qarasu meshitining ishinde qaldyryp, ainala polisiya kýzeti qoyyldy jәne olargha ertengilik tanda «taqsyrdy» sotqa aparu turaly núsqau berildi. Biraq ertesine meshit ishine kirgen polisiya Ismatullany tappay qaldy - ol úshty kýili joghalyp ketipti. IIM men ÚQK shekarany jauyp, ony ústau ýshin jasaghan shúghyl izdestiru júmystary nәtiyje bermedi. Eki aptadan keyin ghana «Ismatulla Aughan-Pәkistan shekarasynan ótip bara jatyr» degen habar alghan. Osylaysha oghan qarsy qozghalghan qylmystyq is ayaqsyz qaldy, zangha sәikes deportasiyalau mýmkin bolmady.

Osy oqighagha baylanysty myna bir jayttardy da aita ketken jón. Ismatulla ózining Peshavardaghy ýiine qashyp ketkende, onyng aughanstandyq tólqújaty Jetisu audandyq sotynda qalyp qoyghan. Olay bolsa, tólqújatsyz, әri polisiyanyng izdeuindegi adamdy shekaradan asyryp jibergen kim? Ekinshiden, Peshavargha qashyp ketken Ismatulla bir jyldan keyin-aq Qazaqstangha qaytadan kelip-ketip jýrgen. Ol qanday qújat paydalanyp, kimning kómegimen shekarany arly-berli kesip ótti? Ýshinshiden, qazirgi tólqújaty boyynsha, Ismattula   2002 jyldan beri Qazaqstannyng azamaty. Bir qyzyghy, ol búrynghy qújaty boyynsha 1944 jyly tuylghan bolatyn. Al qazirgi qújatynda 1948 jyldyng «kýn men týni tenesken kýni» - 22 nauryzda tuylypty. Qazaqstan zandaryn búzyp, deportasiyalanugha tiyis adamgha qalaysha azamattyq berilgen? Onyng qazirgi tólqújatyndaghy mәlimetter (tughan jyly men aty jóni) qanday negizge sýienip jazyldy? Búl súraqtardyng jauaby Ismatullanyng aiybyn auyrlata týsetini anyq.

QazÚTU professory Sayat Ybyraev nege jazyqty bolyp qaldy? Ol - «Senim. Bilim. Ómir» respublikalyq qoghamdyq birlestigining Almaty qalalyq filialynyng jetekshisi. «Zikirshi sopylar» ózderining júmysyn osy úiymnyng ayasynda jýrgizedi. Qújat boyynsha, S.Ybyraev basshylyq jasaytyn filialdyng shtab pәteri "Mamyr" yqshamaudanynyng manyndaghy ýsh qabatty ýy (Shkolinyi-2, 240 ýi). «Zikirshilerdin» piri Ismattulla, «ekinshi taqsyr» Narymbay, ózin «Senim. Bilim. Ómir» qoghamdyq birlestigining ýilestirushisimin» - dep tanystyratyn jurnalist Erkin Stamshalov osynda otyrady. Filialdyng shtab pәterimen qatar búl ýy «zikirshi sopylardyn» «qyryq kýndikten» ótetin «shilhana medresesi». Búl «shilhana medresede» qoghamdy dýrliktirgen oqigha kóp boldy. Soghan baylanysty birneshe qylmystyq is qozghalghan. Sonyng biri - «zikirshiler» turaly filimde kórsetilgen Núrjan Qasymbaevqa qatysty oqigha. Ol «shilhanadaghy» qorlyqqa shyday almay, ózine-ózi qol júmsap, tamaghyn oryp tastaghan. «Shilhana medresede» óletin bolghan son, ony «zikirshiler» auruhananyng qasyna әkep tastap ketedi. Aryqtyng ishinde qansyrap jatqan jigitti dәrigerler bayqap qalyp, kómek kórsetip, aman alyp qaldy. Dәrigerler onyng qaltasynan hat tabady. Hatta Núrjan ózining ólimine kim kinәli ekenin jazypty. Osy oqighadan keyin polisiya shúghyl operasiya úiymdastyryp, «shilhanagha» basyp kirip, onda qamauda jatqan seksenge juyq adamdy bosatty. Osy rette qúrghaq sózden góri «zikirshilerdin» tútqynynda bolghan birneshe jigitting sol kezde polisiyagha aryzdanghan týsiniktemesinen ýzindi keltireyik.

Núrjan Qasymbaev: «Pochty v pervyy deni kogda ya popal tuda,  menya spustily v podval y staly biti po lubomu povodu. Ya ne podozreval, chto tak uchat islamu y otkazalsya uchitisya. Hotel uyti, no menya ne otpustili. Govoryat, otsuda mojet vyity toliko tvoy trup».

Janghazy Serikov: «Toliko spustilsya v podval, srazu sotku, denigi, kluchy ot mashiny ohranniky zabrali, razdeli, izbily y dalishe uveli. Skazaly budeshi do soroka let zdesi jiti. ...Ne znai, zachem ya suda priyshel?!»

Núrlan Eshmanov: «Nu ya hotel otsuda uyti, ony poymali. Priyvely y v naruchniky zakovali. Y vse! ...Mesyas pochty v podvale na sepiy».

Quan Hamitov: «42 dnya na sepi, toje... Vsego zdesi uje 4 mesyasa, 123 dnya...».

Osy oqighagha baylanysty polisiya Qylmystyq kodeksting 126-baby boyynsha qylmystyq is qozghady.

«Senim. Bilim. Ómirdin» Almaty qalalyq filialyna qatysty ekinshi qylmystyq is «31» arnanyng jurnaliysi Azat Rystanbekting aryzy boyynsha qozghalghan. Jurnalist «shilhanada» ne bolyp jatqanyn biluge barghan bolatyn. Esikti ashpay qoyghan son, týsiru toby qaytugha jinalady. Kenet, «shilhananyn» ishinen on shaqty jigit jýgirip shyghyp, jurnalist  pen operatordy úryp soghyp, kassetalaryn tartyp alyp ketedi.

Búdan basqa da «Senim. Bilim. Ómirdin» Almaty qalalyq filialyna qatysty kóptegen zansyzdyq isteri jeterlik. Qazir tergeu oryndary osy faktilerdi jipke tizip, isti sotqa dayyndap jatyr.

Búl aitylghan mәlimetter - qamauda otyrghan Ismatulla men S.Ybyraevqa qatystysy ghana. Tergeu oryndary taghy qanday faktilerdi tauyp, soghan baylanysty taghy qansha «zikirshini» jauapkershilikke tartatyny әzirge belgisiz. Sondyqtan, jurnalist Q.Amanjolovtyng olardy aqtap sóilep, jaghdaydyng aldyn oraghytyp, kesimdi pikir týngge asyghuy beker siyaqty.

Últtyq arna men «zikirshiler»

Qasym Amanjolov sol súhbatynda Ghalym Dosken basqarghan jyldary «Qazaqstan» teleradiokorporasiyasy, sonda júmys istegen ózi jәne ózining әriptesteri - Bolat Mýrsәlim, Rahat Mamyrbek, Sәule Ábedinovalardyng «zikirshilik» iydeyagha qyzmet etpegenin aitypty, aqtapty, aqtalypty. «Sektant sopylardyng jarnamasyn jasap, iydeologiyasyn tyqpalap otyrdy», - dep, dәlelsiz týrde kýdikti sektagha japsyryp telu  qasaqana jauapsyzdyqpen jasalghan» - depti. Osy rette, kezinde «Qazaqstan» telearnasynda júmys istegen kezimde «Sayasat.kz» saytynda 2005 jyly jariyalanghan «Diny ekstremizmning sopylyq sindromy» atty zertteu maqalamnan ýzindi keltire ketudi jón sanap otyrmyz.

«Sopylyq sektanyng qúrylymdyq jýiesi. Qazir sopylar ózderining júmysyn «Senim. Bilim. Ómir» respublikalyq qoghamdyq birlestigi arqyly jýrgizedi. Birlestik Ádilet ministrliginde 2002 jyly 27 mamyrda tirkelgen (tirkeu nómiri 4748-1900-00, mekenjayy Semey qalasy, Shleeva kóshesindegi 14 ýi), barlyq oblystarda jәne Almaty qalasynda bólimshesi bar. Biraq negizgi iydeologiyalyq ýgit-nasihat júmystary «Qazaqstan» teleradiokorporasiyasy men onyng oblystyq filialdary arqyly jasalady. Últtyq teleradiokorporasiyany «sopylardyn» aqparattyq-tehnikalyq bazasy, negizgi plasdarmy deuge bolady. Býkil qarjy-tehnikalyq, adamiy-shygharmashylyq resurs sopylargha qyzmet etedi. «Qazaqstan» telearnasy men «Qazaq» radiosyndaghy «Din jәne biz»,   «Oy týiin»,  «Kýltóbe», «Aqiqat syiy», «Auyzashar», «Mezgil» habarlary osy «ilimdi» uaghyzdaydy. Óitkeni, búl habarlardyng jýrgizushileri - Sanjar Kerimbay, Rahat Mamyrbek, Bolat Mýrsәlim, Sayat Ybyraevtar - «jamaghattyn» belsendileri. Aqparattyq-saraptamalyq baghdarlamalar da Ismatullanyng mýridterin jarnamalap qalugha mýmkindik tua qalsa, qalt jibermeydi. «Týngi qonaq», «Aqjýnis» habarlary da osy ynghayda. Búl baghdarlamalardyng produseri, «Jan» shygharmashylyq birlestigining jetekshisi Bazarbek Atyghay «jamaghat» basshylyghynyng alghashqy bestigine kiredi. «Qazanshynyng erki bar, qaydan qúlaq shygharsa» - «sopylardyn» «Qazaqstandy» biylep-tóstep alghanynyng mysaly retinde S.Kerimbaydyng myna bir hatyn keltiruge bolady. Hatta 2004 jyldyng 20 aqpanynda bolghan «Aqjýnis» habarynyng qalay jasalghany turaly aitylady: «Aytpaqshy keshe qyzyq boldy. Auyldan bir aptagha Múrat kelgen. Tura sol kezde «Aqjýnis» telefon soghyp, jalynyp  otyryp almasy bar ma. Oibay Sanjar taghy da shyghyp ber dep, Sәule (S.Ábedinova, «Aqjýnistin» jýrgizushisi - O.Á) әpkemiz kýnige qolqa salady.

- Ei, maghan apta sayyn shygha beruge bolmaydy. Men senderge Anna hanym emespin desem týsinbeydi. Sosyn jigitter aqyldasyp aqyry mening ornyma Múratty shygharatyn boldyq. Sәule de quana-quana kelisti. Sóitip, onyng ataghyn darday qylyp, «Senim. Bilim. Ómir» respublikalyq qoghamdyq birlestigining mýshesi dep tanystyryp, studiyagha tyghyp jiberdik. Eki kýn Rahat (R.Mamyrbek, «Oy týiinnin», qazir «Mezgildin» jýrgizushisi - O.Á) ekeuimiz әbden dayyndaldyq. Sodan ne kerek, qúrmetti qonaq bop tórde shikireyip Múrat otyrdy. Sóitip dinnen sóz sóilep, pәtua aityp habardy týiindep tastady...» (Hattyng stiyli men orfografiyasy qaz-qalpynda saqtaldy - O.Á.)

Songhy jyldary Ismatullanyng «ong qoly» Narymbay «taqsyr» Oraza, Qúrban ait meyramy kezinde  úiymdastyrylatyn efirden týspeytin boldy. Esesine, Qazaqstan Músylmandary diny basqarmasynyng ókilderin, meshit imamdaryn telearnagha tipti manaylatpaydy. Mýftiyattyng baspasóz hatshysy Onghar qajy Ómirbekting aituynsha, efir súrap, telearna basshylyghyna, Baspasóz ministrligine birneshe ret ótinish hat ta jazghan. Biraq eshbir nәtiyje joq.

Eki jyldan beri «Qazaqstan» sopylardyng «Yassaui» diniy-vokaldy tobynyng konsertin úiymdastyrugha demeushi bolyp jýr jәne ony әrdayym jarnamalap otyrady. Korporasiya basshylyghyna bir taban jaqyn jýretin IY.Júbaevtyng aituynsha, ansambliding byltyrghy Qúrban ait meyramyndaghy «Allajar» konsertine korporasiya preziydenti Ghalym Dosken 500 myng tenge bergen. «Senim. Bilim. Ómir» birlestigining býtkil sharuasy - hat-habar jazu, ony jan-jaqqa jiberu, kerekti әdistemelik materialdar - audio-viydeo taspalardy jazyp, kóbeytip, taratu telearnanyng esebinen jasalady. Nege? Óitkeni, korporasiya qyzmetkerlerining birqatary, shamamen, 65-70 payyzy Ismatulla «jamaghatynyn» mýshesi bolsa, qalghandary da solardyng ynghayynda nemese ynghayynan shygha almaydy. Áriyne, korporasiya tóraghasynyng búrynghy orynbasary Slәmbek Tәuekel,  «Qazaq» radiosynyng diyrektory Núrlan Ónerbaev, Manghystau oblystyq telearnasynyng bastyghy Imanbay Júbaevtyng zikir salyp, sopy bolyp ketpegeni anyq. Biraq bәrin kórip-bilip otyrsa da, eshbir shara jasay almaydy. Sózimiz dәleldi bolu ýshin myna bir jaytty aita keteyik: Ótken jyldyng jeltoqsan aiynda Narymbay «taqsyr» «dini» seminar ótkizuge Aqtaugha bardy. Múny jergilikti telearna bir apta boyy nasihattady. Narymbay «Manghystau meymany» habarynyng qonaghy boldy. Baghdarlamanyng túraqty jýrgizushileri M.Mediyeva men N.Orazghaliyevti bylay ysyryp tastap, habardy  ayaqastynan Ánuar Bimaghambet jýrgizdi. Ol telearnanyng qyzmetkeri emes, bar bolghany «Senim. Bilim. Ómir» birlestigining jergilikti jetekshisi bolatyn. Á.Bimaghambetting ayaqasty telegladiatorgha ainala ketuinen eki jaytty angharugha bolady: birinshiden, Narymbaydy barynsha jarnamalau bolsa, ekinshiden, telearna basshysy IY.Júbaevtyng sopylar aldynda dәrmensizdigi. N.Ónerbaevtyng da jaghdayy osynday bolsa kerek-ti. Ótken jyldyng kókteminde B.Mýrsәlim ózi basqaratyn redaksiyadaghy jurnalist qyzdardy «jamaghatqa» kiruge ýgitteydi, tipti qyzmet babyn paydalanyp qysym da jasaghan. Mәsele ushyghyp, әngime N.Ónerbaevqa jetedi. Al, ol bolsa, B.Mýrsәlimge eskertu jasaumen shektelip, keyinnen ony telearnagha auystyryp jiberdi...».

«Shynnyng jýzi» habarynda qoghamdyq-sayasy mәseleler jayynda әngime aityp otyrghan Altynbek Sәrsenbayúlyna jýrgizushi Q.Amanjolov bas-kóz joq kenet «Yassauiyge kózqarasynyz qalay?» - dep súraq qoydy. Áriyne, múndayda kez kelgen adamnyng «dúrys» dep jauap bereri sózsiz. «Sopylar» osynday qiytúrqy jolmen «tilinen tartyp», pikir aitqyzyp, qazaq ziyalylary men qogham qayratkerleri de «ózderimen birge» ekenin, sopylyqty olardyng da qoldaytynyn kórsetuge tyrysady. «Kýltóbe» habarynyng kózdeytin basty maqsaty - sol. Habargha mindetti týrde 3-4 «sopy» qatysady. Kýni búryn dayyndalyp, ózara sóz baylasyp alghan olar әngime ynghayymen qaqpaylap, aty darday akademikterdi, mýiizi qaraghayday jazushylardy ózderining «sopylyq qorasyna» kirgizedi...».

«Ismatullamen kózbe-kóz kezdesip, auyzba-auyz sóilesuge birneshe ret әreket qyldym. Osy orayda basymnan ótken birer jaydy aita ketkim kelip túr. Byltyr, ol kezde «Qazaqstan» telearnasynda júmys isteymiz, B.Qosbarmaqov ekeumiz Qasym Amanjolovqa da qolqa saldyq - «taqsyrmen» kóristiruin súradyq. Óitkeni, «jamaghattyn» bir adamy ertip barmasa, «taqsyr» kez kelgen adamdy qabylday bermeytinin týsinip qalghan edik. Ári әriptes, әri «aghaly-inili» bop ishtartyp jýretin Qasym alghashqyda ynghay tanytqanymen, artynsha, bizding zikir salu ýshin emes, jurnalistik zertteudi maqsat tútqanymyzdy bilse kerek, bas tartty...».

Qazir Q.Amanjolov ózining jәne әriptesterining «zikirshi sopylargha» qatysy joghyn aityp otyr. Ol súhbatynda «...sotqa beruge barlyq zandyq qújattarymyz dayyn túr. Alayda «Habar» agenttigin sopylar da sotqa beruge kirisken eken. Olar: «Bizge qosylasyndar ma?» - dep, kisi salypty, biz olargha qosyludan bas tarttyq. Óitkeni, eger bir taraptan biz - jurnalister zangha jýginsek, qúddy janaghy «sektant zikirshilermen» birge bir tapsyrysty oryndap jýrgendey әserde qalatynymyzdy boljadyq. Sopylardyng qarymtasyna qúral bolghymyz kelmedi», - depti. «Beynemizdi filimde kórsetti» dep sotqa aryzdanu, aryzdanbau әrkimning óz sharuasy. Degenmen, filim Q.Amanjolov jәne onyng jurnalist dostaryn qaralaudy emes, «zikirshilerdin» qoghamgha, memleketke asa qauipti ekenin, olardyng ne istep, ne qoyghanyn faktiler arqyly kórsetudi ghana maqsat tútqan. Eger filimdi jasaushylar tek Q.Amanjolov, R.Mamyrbek, B.Mýrsәlim jәne basqa jurnalisterge aksent jasaudy maqsat tútsa, «Qazaqstan» telearnasyndaghy әrbir habargha sholu jasap, «Temirqazyq», «Shúgha», «Ábjat» siyaqty jastar klubynda kimning ne aitqanyn, qanday uaghyz jýrgizgenin, apta sayyn jasalatyn júmysty belgileytin «zikirshilerdin» «kishi qúryltayyna» kimning qatysqan-qatyspaghanyn, zikir salghan-salmaghanyn kórsetushi edi. Múnday jaghdayda «Aqiqat» 45 minut emes, bes saghatqa sozylary anyq...

Súhbattaghy Q.Amanjolovtyng sózine qaraghanda, sol kezde «Qazaqstan» telearnasynda júmys istegen jurnalisterding birazy qazir «zikirshi sopylarmen» at qúiryghyn kesisken siyaqty. Olardy «nege búl aghymgha kirding nemese shyghyp kettin» jazghyryp jatqan eshkim joq. Jazghyru da orynsyz, Q.Amanjolov aitqanday «Diny senim - әr adamnyng jeke, intimdik, Konstitusiyamen qorghalghan menshigi»   Ismatullanyng janynda torsyqsha baylanyp, ómir baqy onymen birge jýru әrkimge mindet emes. Degenmen, osy tústa shiyttik aghymnyng ismayylshyldar tarmaghymen baylanysty sopylyq tarihattardyng erekshe taktikasy turaly az-maz aita ketken jón siyaqty. Ol - «tәkyia» dep atalady. Mәni   ózge dindegi qauymdy ishten iritu ýshin, ózinning diny kózqarasyndy jasyru, yaghny hristiandardyng ishine kirgende hristian, sýnnitterding ortasyna barghanda sýnnit bola qalu. Ismayylshyldar da, sopylar da múny «óz dininnen bezinu» nemese «diny nanymdyq ekijýzdilik» dep sanamaydy. Ghylymy enbekterge qaraghanda, «tәkyia» taktikasyn qoldanu sopylyq tarihattardyng kópshiligine qalypty jaghday bolyp ketken. Áriyne, múny aita otyryp, Q.Amanjolov pen onyng әriptes dostary «tәkyia» jasap jýr» - deuden aulaqpyz - adamnyng ishine kirip shyqqan adam joq. Ony myna dýniyeni jaratqan bir Alla ghana biledi.

P.S.Redaksiya basqa mazmúndaghy pikirlerdi de jariyalaugha dayyn

«Jas qazaq» gazeti