«Otandastar Qory» KEAQ arnayy shaqyrtuymen әlemning týkpir-týkpirindegi tabysty qazaqtar elordagha jinaldy. Osylaysha, tól mereke Nauryzdy Fransiya, Ukraina, Resey jәne Qytay elderinen kelgen qandastarymyz tarihy otanda, bir shanyraq astynda atap ótti.

Qazaq diasporasy ókilderimen «Otandastar Qory» KEAQ Preziydenti Núrtay Ábiqaev pen Dýniyejýzi qazaqtary qauymdastyghy Tóraghasynyng birinshi orynbasary Zauytbek Túrysbekov kezdesti. Jýzdesu barysynda «Otandastar Qory» basshysy elge kelgen qonaqtargha merekelik lebiz-tilegin arnap, Elbasy tapsyrmasymen qúrylghan «Otandastar Qorynyn» maqsat-mýddesin týsindirdi.

«Álemge taryday shashylghan qazaq balasyn biz esh uaqyt úmytqan emespiz, úmytpaymyz da. Barlyq qandasty tarihy otan tónireginde birlestiru, qoldau ýshin Dýniyejýzi qazaqtarynyng 5-shi qúryltayyndaghy Elbasy tapsyrmasymen «Otandastar Qory» kommersiyalyq emes aksionerlik qoghamy qúryldy. Elge oralghan jәne shetelde túratyn qazaqtardy qoldau maqsatyndaghy jobalarymyzdy qazir jýielep, әzirlep jatqan jayymyz bar. Býgingi kezdesuimizding maqsaty da sol – qiyrdaghy qandastarymyzdyng shoqtyghyn asyru, sonday-aq olardyng últtyq bolmysyn saqtap qalu jolynda ózderinizben kýsh biriktiru», - dedi Núrtay Ábiqaev.

Otandastar kezdesuine әigili qazaq boksshysy Qanat Islam qatysty. Ol әlemning týkpir-týkpirinde jýrgen qandastardy qazaqtyng birigui jolynda ayanbay enbek etuge shaqyrdy. Óz kezeginde, kәsipqoy sportshy boksty qazaq balalary arasynda damytugha baghyttalghan jobalardy qolgha alyp, jýzege asyryp jatqandyghyn bayan etti.

Kezdesu taghy bir sebepkeri – qobyzshy, Taraz qalasynyng tumasy Áygerim Ersayynova Fransiyadaghy «Qorqyt» qazaq mәdeniyet ortalyghyn basqarady. Aytuynsha, onyng negizin qúrbysy әri attasy Áygerim Mataeva ekeui ýsh jyl búryn qalaghan. Túnghysh qazaq mәdeniyet ortalyghyn ashugha Fransiyadaghy asyrandy qazaq balalary sebep bolypty.

«Tarihy otangha, ata-analaryna birshama jaqyn bolghysy kelgendikten, asyrap alynghan qazaq balalary orys mәdeny ortalyqtaryna baryp jýrgen eken. Osy nәrse bizding namysymyzgha tiydi. Sol ýshin óz qarajatymyzdy qúiyp, túnghysh qazaq mәdeniyet ortalyghyn ashtyq. Alghashqy eki jyly, tar bolsa da kishkentay ghimarattyng bir bólmesin jalgha berip, týrik aghayyndar qol úshyn sozdy. Qazirgi tanda Fransiyadaghy Qazaqstan elshiligindegi mәdeniyet, ghylym jәne bilim bólimindemiz. Qazaq diasporasy kóp shoghyrlanghan Fransiya memleketinde bizding ónerimiz ben ana tilimizge degen qúshtarlyq óte zor. Qazaqtyng últtyq aspaptary men fortepianony,  ana tilimiz ben qolónerdi taghdyr tәlkegimen fransuz shanyraghynda ósip-ónip jatqan ózimning qarakóz bauyrlarymnan bólek, fransuzdargha da ýiretip jatyrmyz. Qazirgi uaqytta qazaq әdebiyetine kóp kónil bólgimiz keledi. Ol ýshin bizge latyn әlipbiyindegi kitaptar qajet», - deydi Áygerim Ersayynova.

Elorda tórinde ótken kezdesuge Ukrainadan kәsipker-qandasymyz Núrtay Kenjebekov qatysty. Ol óz sózinde qandastarymyzdyng arasyndaghy jaghdayy nashar otbasylardyng balalaryn mamandandyru jobasyn qazaqstandyq tarappen birigip jýzege asyryp jatqandyghy turaly aitty. Malitanyng jogharghy oqu orny negizinde mamandanatyn týlekter joba ayaqtalghan song Qazaqstanda júmyspen qamtylady eken. Sonday-aq, kәsipker tarihy otanda «Ýmit» Qorynyng negizin qalap, «Otandastar» Qorymen seriktesu arqyly «Astana Hab» negizinde IT-mamandaryn oqytu mektebi dep atalatyn jana jobanyng túsauyn kespek niyeti turaly da aityp ótti.

Reseyden kelgen Torghyn Áshenova – Omby qalasynyng tumasy. RF IIM qarasty Omby akademiyasynda Qúqyq jәne memleket tarihy men teoriyasy kafedrasynyng agha oqytushysy bolyp qyzmet etetin qandasymyz zang ghylymdarynyng kandidaty, sonday-aq iydeolog әri belsendi qayratker eken. Ózi negizin qalaghan jergilikti «Omby qazaqtary» úiymyn basqarady. Aytuynsha, reseylik qandastar ýshin tughan til mәselesi ótkir bolyp túr. Osyghan «Otandastar Qory» men Qauymdastyqtyng kóp kónil bóluin súrady. Torghynnyng basqaruyndaghy úiym da qazir qazaq tilining qoldanu ayasyn keneytu, últtyq mәdeniyetti nasihattau maqsatynda enbektenip jatqandyghyn aitty.

Al Qytay elindegi qandasymyz Talaphan Pәtihanúly sol til mәselesin sheshuding útymdy jolyn oilap tauypty. Ol kezdesu barysynda balalardyng qazaq tilin onay ýirenuine arnalghan avtorlyq jobasy «Qasterli qalam» oqu qúralymen tanystyrdy. Aytuynsha, ol arqyly bala qazaqtyng ertegi-anyzdaryn, maqal-mәtelderin, ólen-jyrlaryn, esep-qisabyn, janyltpashtaryn, tipti Alash ardaqtylarynyng sureti, aty-jóni, enbegine deyin mengerip shyghady.

Kezdesu ayasynda «Otandastar Qory» shaqyrylghan qonaqtarmen ekijaqty seriktestik memorandumdargha qol qoyyp, sheteldegi qazaq diasporalary men elge oralghan otandastardy qoldau, qandastardy tarihy otan tónireginde birlestiru baghytynda kýsh biriktiruge kelisti.

Abai.kz