«Aq jol» partiyasyndaghy ózgeristerding zor oqighagha ainaluy jayly on oramy

Kez kelgen sayasy partiyanyng negizgi maqsaty biylikke kelu. Ol kóp partiyalyghy damyghan, sayasy erkindigi qanat jayghan ózge elderde biylikting auysuy týrde bolsa, bizde әzirshe biylik tarmaqtaryn alumen qanaghat tútyp túr. Bolashaghyn oilap, bizding eldegi mýmkindikti boljay bilip, konstruktivti oppozisiya ústanymyndaghy «Aq jol» partiyasyn baghalaghan biylik onyng tóraghasy Álihan Bәimenovty biylikting bir bútaghyna qondyryp, Memlekettik qyzmet jónindegi agenttik tóraghasy etip jatsa, ol nege sonshalyqty shu bolugha tiyis. Álihan Bәimenov tap bir bizge jau elding ministri bolyp bara jatqanday ekilengenderding esteri ekeu, týsteri tórteu boluyn qalay týsinuge bolady?

Birinshiden, sayasy partiyany basqarghan sayasatker biylikting bir tarmaghyna  barmaghanda, qayda barady? Bizding jaghdayda sony kim týsindirip beredi eken?

«Aq jol» partiyasyndaghy ózgeristerding zor oqighagha ainaluy jayly on oramy

Kez kelgen sayasy partiyanyng negizgi maqsaty biylikke kelu. Ol kóp partiyalyghy damyghan, sayasy erkindigi qanat jayghan ózge elderde biylikting auysuy týrde bolsa, bizde әzirshe biylik tarmaqtaryn alumen qanaghat tútyp túr. Bolashaghyn oilap, bizding eldegi mýmkindikti boljay bilip, konstruktivti oppozisiya ústanymyndaghy «Aq jol» partiyasyn baghalaghan biylik onyng tóraghasy Álihan Bәimenovty biylikting bir bútaghyna qondyryp, Memlekettik qyzmet jónindegi agenttik tóraghasy etip jatsa, ol nege sonshalyqty shu bolugha tiyis. Álihan Bәimenov tap bir bizge jau elding ministri bolyp bara jatqanday ekilengenderding esteri ekeu, týsteri tórteu boluyn qalay týsinuge bolady?

Birinshiden, sayasy partiyany basqarghan sayasatker biylikting bir tarmaghyna  barmaghanda, qayda barady? Bizding jaghdayda sony kim týsindirip beredi eken?

Ekinshiden, oppozisiyalyq  partiyada jýrip, biylikke kelgen alghashqy da , songhy da Álihan Bәimenov emes. 2004 jyly tura osy «Aq jol» partiyasy teng tóraghasy Altynbek Sәrsenbaev Aqparat ministri boldy. Ol kezde eshkim shulaghan joq qoy... «Tang qaldyrghan taghayyndau» dep «Jas qazaq ýni» gazetinde ghana maqala jazyldy. Odan keyin Oraz Jandosov biraz jyl Antimonopoliyalyq komiytetti basqardy. Men tek ekeuin ghana aityp túrmyn... Odan búrynghylardy aitsaq, elding esinde qalghany Ermúqanbet Ertisbaevty Sosialistik partiyany basqaryp túrghanda  biylikti synamay as ishpeytin edi desen, el qazir tang qalatyn shyghar... Óitkeni ol qazir oppozisiyany synamay shәy ishpeydi. Biyl demokratiyalyq kýshterden  Preziydenttik saylaugha eshkim shyqpaghanda Ertisbaev  oppozisiyagha ne isteu kerektigin ejiktep týsindirgenin jaqsy bilemiz. Ol tipti «Biylikti ótinip súramaydy, Ukraynadaghyday tartyp alady» dep te aityp saldy. Preziydent kenesshisinin  búl kenesin «Azatqa» ghana emes, qazaqqa kerek kenes» dep «Qosh bol, op-po-zisiya» degen maqalada jazdyq («Jas qazaq ýni» gazeti qazaquni.kz). Kezinde bir sayasiy-ghylymy institutty basqarugha kelisken ol  oghan deyin biylikti elimizde de, shetelde de eng qatty synaghandardyng biri boldy. Onyng biylikte jýrip-aq biylik turaly shetelde ne degenin «Jas qazaq ýni» gazetinde  ótken jyly belgili diplomat Saylau Batyrshaúly jaqsy keltirip ketti...

Ýshinshiden, «Aq jolgha» qara kýie jaghushylar ony sayasy óshken partiya dep soghuda. Au, óshken partiya turaly osynsha osynshama shu tudyryp, dýbirleter me edi... Shildening alghashqy jartysy tek osy «Aq jol» partiyasy turaly әngimelerding qatty qyzuymen-aq ysyp ketti... Búl  kezende Astananyng 13 jyldyghy, Elbasynyng tughan kýni sekildi el ýshin erekshe manyzdy oqighalardyng bolghanyna qaramastan... «Aq jol» turaly sóz bәsensigen joq. «Menmin» dep keudesin soqqanda bos dýngir shyghatyn partiyalardyng basylymdary óz partiyalaryn úmytyp... tek «Aq jol» turaly әr nómiri sayyn qúlash-qúlash qara boyauly better berip jatyr... Áriyne, betterdi  qalay boyau... betke baylanysty ekeni taghy da anyq... Olardyng bәri de «Aq joldyn» mýshesi emes bolghandyqtan, óssin dep emes, óshsin dep jýrgender ekenin partiya mýsheleri jaqsy biledi.

Tórtinshiden, partiyadaghy búl ózgeriske, yaghny basshysynyng auysuyna baylanysty qarsylyq bildirip, bir oblystyq filial tóraghasy júmystan ketti. Ol da zandylyq. Óitkeni, «Aq jol» «Núr Otan» emes qoy... basshysy aitsa, bas shúlghyp, 100 payyz kelise  beretin... Demokratiyalyq partiyada óz pikirin bildirip, qareket etetinder az emes.

Besinshiden, bizdegi partiyalardyng barlyghy onyng tóraghasynyng jeke túlghasyna baylanysty qúrylady degen sayasattanushylar pikirin alghash joqqa shygharghan da osy «Aq jol» partiyasy boldy. Jeke túlgha, tóraghasy ketse, tarap ketetin partiya qalyptasqan partiya emes.

Sonymen birge partiyanyng qarjylyq jaghdayy da qatty qiyndyqqa tap bolghany elge belgili edi. Al ol qarjyny tartu ýshin partiyany saqtap qalu maqsatynda ózining partiya basshylyghynan da kete alatynyn  Álihan Bәimenov osydan eki ay búryn әr prezidum mýsheleri men oblystyq tóraghalargha hat arqyly habarlaghan edi. Keybir partiya basshylary sekildi partiyasynan jasyryp, preziydentke kirip, onysy eki aidan keyin belgili bolyp qalyp, sonda onyng kezinde ózimen birge partiya tentóraghasy bolghan  sayasatker  dosynyng qapiya qazasynyng jay-kýiin de súray almaghany da anyqtalyp, masqara bolghan joq...

Altynshydan, bizde ekonomikada demonopolizasiya ornaghany belgili. Endi búl qadam sayasatta da bastaluy tiyis. Elbasymyz aldymen ekonomika, sodan song sayasat degenin jaqsy bilemiz. Endi demonopolizasiya denúrotanizasiyagha jalghasuy kerek. Ony «Núr Otannan» azattyq alghan Azat Peruashev azat oily «Aq jolmen» birge bastaghaly otyr. Azattyng «Aq jolgha» kire salyp, tóragha boluy da synaytyn janalyq emes. 2003 jyly bolu kerek, Reseydegi Qazaqstannyng elshisi bolyp tabylatyn Altynbek Sәrsenbaev  «Aq joldyn» tentóraghalarymen  jýrgizgen úzaq kelisimnen keyin, bir kýnde «Aq jolgha» ótip, sol kýni tentóragha bolghanyna biz kuә bolghamyz. Ony auzyna salyp bergenin ghana jazatyn saryauyzdar bilmeytin shyghar, biz ózimiz sol sezde dauys bergemiz.

Jetinshiden, «Aq jol» partiyasy búrynnan kәsipkerler mәselesin kóterip kele jatqan partiya. Ol turaly úsynystary  zandarymyzda da kórinis tapqan. Sondyqtan da, óz aldyna partiya qúrghysy kelgen «Atamekennin» biraz partiyalarmen kelissóz jýrgizgende,  Abay aitpaqshy, «Qúr aiqay baqyrghan, qúlaqqa әn be eken?» degenindey, baybalamshyl partiyalardy emes, ýndemey jýrip is bitiretin «Aq joldy» tandaghanyna tanghalugha bolmaydy.

Segizinshiden, Azat Peruashev kele salyp, oghan «Aq joldyn» prezidium mýsheleri bir auyzdan kelise salghan joq. Búl kelisim ótken jyldyng jeltoqsan aiynan beri jýrip kele jatyr edi. Oghan dauys beru ýshin prezidium mýsheleri sezd aldynda bir kýn boyy týngi saghat bir jarymgha deyin daulasqanyn aituymyz kerek. Onda Azat Peruashevqa neshe týrli súraqtargha jauap beruine tura keldi. Aqyry prezidium bir sheshimge keldi.

Toghyzynshydan, Azat Peruashev alghashqy sózin «Aq joldyn» tәuelsizdikti tu etken últtyq «Alash» partiyasynyng izbasary ekeninen bastady. «Aq joldyn», búl baghyttaghy júmystary jalghasyn taba berui tiyis dedi. Bizdi de partiya qatarynda qaldyrghan osy ústanym ekenin jasyrmaymyz. Tәuelsiz Qazaqstannyng sayasy kenistiginde últttyq iydeologiyanyng orny oisyrap kele jatqanyn el jaqsy biledi. «Aq joldyn»  elimizde alghash ret jasaghan Qazaqstannyng 2011-2020 jyldargha arnalghan Últtyq Tújyrymdama jobasyn salmaqty sayasattanushylardyng bәri qoldap, qúttyqtaghany belgili. Sezden keyingi alghashqy kýni-aq Prezidium mýshelerining birining úsynghan partiyada  orys últtyq úiymdaryn ashu turaly úsynysqa eng adymen osy joldardyng avtory men «Aq jol» partiyasy tóraghasy Azat Peruashev qarsy shyqty. Sodan song qalghandary qoldady. Osy jerde-aq men ózimning partiyada qalghanymnyng dúrys bolghanyna kóz jetkizdim. Búl últtyq úiym mýsheleri men qalamgerlerding «Siz ne ýshin qaldynyz partiyada?» degen súraqtaryna da jauabym deuge bolady.

Onynshydan, Azat Peruashevtyng «Aq jol» partiyasynyng basshylyghyna kelui partiya ýshin de, eng aldymen  oghan ýlken synaq. Al keden odaghyna kiru kezinde ózindik oilarymen biylik partiyasynyng da  pikirine qarsy kele bilgen, memlekettik tildi tez ýirenip alghan ol búl synaqtan qalay ótedi, ony uaqyt kórsetedi.

Ázirge, ýrulerge moyyn búrmay, jýrudi ghana biletin «Aq joldyn» aq kerueni aq jolmen algha tartyp keledi...

«Jas qazaq ýni» gazeti