Senbi, 23 Qarasha 2024
46 - sóz 4079 2 pikir 29 Qazan, 2019 saghat 11:14

German Gesse. «Siddhartha»

Ótken aptada German Gessening ýsh tuyndysy «Siddhartha», «Dalanyng qasqyry» men «Mayda monshaqtar oiyny» (Igra v biyser) oqyp shyghyp, olardyng әr qaysysy mening kónilimde týrli әserin qaldyrdy. Songhy ekeuining bayandau mәneri de, jazylu stiyli de, kótergen problemalary da tym kýrdeli bolsa, «Siddhartha» óte qarapayym jәne jenil stilimen jazylghan hikaya eken. German Gessening shygharmashylyghymen tanysqysy kelgenderge men eng әueli «Siddharthany» oqugha aqyl-kenes berer edim. Endeshe alghashqy әngimemdi de osy shygharmadan alghan әserim men týigen oiymdy bayandap beruden bastayyn.

Birden aitayyn. Men búl hikayany oqyp shyghyp ózim ýshin Amerika ashtym dep aita almaymyn. Shygharmadaghy bayandalghan oilardyng bәri maghan da, sizderge de óte tanys - qarapayym shyndyqtar. Degenmen, bәrimizge de mәlim sol shyndyqtardy kez-kelgen oqyrmannyng jýregin eljiretip, kónilin tolqytyp, jan әlemin tebirentip jiberetin suretkerlik sheberlikpen naghyz suretker ghana jetkize alatyn bolsa kerek. Júrtqa paydaly dýniyelerdi halyq esine salyp otyrghannyng ziyany joq. «Siddhartha» sekildi shygharmalardyng basty qúndylyghy da osynda.

Romannyng әlqissasynda suretteletin bas keyipkerding is-әreketinen men ózimning jas kezimdi kórgendey әser aldym. Bedeldi túlghalardyng kóbisin moyyndamaytyn, óz jolyn izdeuden basqagha moyyn búrugha shamasy joq kezbe filosof ómirining sonynda ghana shyndyqty izdep tabady. Óz basym hikayada bayandalatyn myna bir epizodty shygharma avtorynyng aitqysy kelgen oiynyng týiini retinde qabyldadym.

«Men saghan ne aita alamyn, mәrtebelim? Sening izdenis ýstinde jýrgenine kóp uaqyt boldy, biraq shekten tys izdenispen әuestenip ketkendikten sen eshtene de taba alghan joqsyn. - Onyng sebebi nede?, - dep súrady Gomindan. – Eger de bireu bar yntasymen bir nәrseni izdese, - dedi Siddhartha, - onyng kónil kózi óz izdegeninen basqany sezu qabiletin joghaltyp, ol eshteneni de qabylday almaydy, sebebi, onyng býkil oiy izdenisten basqagha bos emes, óitkeni, onyng qughan maqsaty bar, ol sol maqsatyna jetudi ghana kózdeydi. Izdenis degenimiz –maqsat quu. Al, shyndyqty tabu ýshin adam azat boluy, kez-kelgen tanym ýshin ashyq bolyp, maqsat qumauy tiyis. Sen mәrtebelim, izdenushilerding qatarynan siyaqtysyn, óitkeni, maqsatyna jetu jolynda kóz aldynda bolyp jatqan kóp shyndyqty bayqamaysyn».

Kitaptyng basty qúndylyqtarynyng biri retinde shygharmanyng kórkemdik stiylin aitar edim. Shygharma orys tiline óte jaqsy audarylghan. Gessening oilary qúdiretti muzykaday jýrekten tógiledi. Bir demmen oqylatyn shygharma seni jalyqtyrmay tanymyndy terendete týsedi. Týsinuge óte kýrdeli budda ilimining tәmsilderin jazushy óte qarapayym tilmen sheber jetkizgen.

Gessening búl shygharmasyn Paulo Koelionyng «Alhimiygimen» salystyrugha bolady. Eki shygharmanyng iydeyasy da, ondaghy aitylatyn oilar da bir-birine qatty úqsaydy. Biraq «Siddharthada» aitylatyn oilar anaghúrlym teren. Gesse óz shygharmasynda oqyrmannyng aqyl-oyyn qúrmettey otyryp, oghan eshqanday da dayyn resept úsynbay, eshkimge de óz iydeyasyn tanbay, bizdi mәngilik taqyryptar turaly tolghanugha shaqyrady. Búl kitapty әr oqyrman óz jýregining qalauy boyynsha qabyldap qana qoymay, óz tanymyna sәikes týsindire alady. Shygharmamen tanysqan adam ózining oqushydan qalay tuyndygerge ainalyp ketkenin bayqamay qalady. «Siddharthany» oqyp shyqqannan keyin ómir sýrging kelip ketedi.

Amangeldi Kenshilikúlynyng facebook paraqshasynan

Abai.kz

2 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1490
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3257
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5541