Жұма, 29 Наурыз 2024
Әне, көрдің бе? 2407 3 пікір 22 Мамыр, 2023 сағат 18:17

Қазақстан Ресейге қанша га жер жалға беріп отыр?

Қазіргі таңда Қазақстанның 8,6 миллионнан аса гектарға жуық жерін Ресей сынақ алаңы ретінде жалға алып отыр. Сынақ алаңының жалпы саны – үшеу, онда тұрақты түрде 900-ге тарта орыс әскери қызметшісі болады. 

Олардың мәліметінше, Мәжіліс депутаты Серік Егізбаев мамырдың басында бұл жерлерді ауыл шаруашылығы қажеттіліктеріне беруді ұсынған еді.

«1995 жылдан бері Ресей Қазақстаннан әскери полигондар үшін 8,5 миллион гектардан аса жерді гектарына 1050 теңге номинал төлемге жалға алып отыр. 2005 жылдан бері өзгерген жоқ. Бірақ жер көлемі бойынша әлемде 9-орында тұрған Қазақстан ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерге қажетті егістік алқабын бере алмай отыр. Әр өңірде дерлік шаруа қожалығымен айналысқысы келетін азаматтарды жер ресурстарының жетіспеушілігіне байланысты қамтамасыз ету мәселесі бар», – деді ол.

Ал Қорғаныс министрлігінің аталмыш редакцияның ресми сауалына берген жауабы бойынша, әңгіме мына жерлер туралы:

Қарағанды, Жамбыл, Ақтөбе, Қызылорда облыстары мен Ұлытау облысының аумағына таралған Сары-Шаған полигоны (ауданы – 6 миллион 985 мың 316 гектар);
Батыс Қазақстан және Атырау облыстарының аумағындағы 929 Мемлекеттік ұшу-сынақ орталығы (ауданы – 1 миллион 322 мың 398 гектар);
Батыс Қазақстан облысындағы төртінші Мемлекеттік орталық түраралық полигон (ауданы - 292 мың 825 гектар).
Ресей жалға алған полигондардың жалпы ауданы 8 миллион 600 мың 539 гектар болады (салыстыру үшін: бұл Австрия немесе Біріккен Араб Әмірліктерінің аумағынан көп).

Қорғаныс министрлігі жоғарыда аталған полигондардың әрқайсысы үшін оларды пайдалану және жалға беру шарттары туралы ратификацияланған халықаралық шарттар мен келісімдер бар екенін хабарлады (бірінші мұндай келісім 1993 жылдың 22 қаңтарында жасалған). Жалдау бағасы гектарына 2,33 доллар (ағымдағы бағам бойынша шамамен 1046 тг.). Бүкіл аумақты жалға беру мемлекетке 20 миллион 39 мың 255 доллар, яғни 10 миллиард тг-ден аса кіріс әкеледі екен.

Қорғаныс министрлігінде полигондарды жалға беру туралы халықаралық шарттар мен келісімдердің ықтимал аяқталу күні – 2030 жылдың 27 шілдесі. Бұл ретте, ведомство келісімшарттар мен келісімдердің қолданылу мерзімі, егер тараптардың ешқайсы тиісті мерзімнің аяқталуына кемінде алты ай қалғанда екінші тарапты оларды бұзуға ниеті туралы жазбаша хабарламаса, әрбір 10 жыл сайын ұзартылатынын түсіндірді. Сонымен қатар, егер тараптар полигонды жалға алу шарттары бойынша келісілген шешімге келе алмаса немесе келісімшарттардың талаптарын орындамаса, келісімшарттар тоқтатылады.

Полигондар қару-жарақ пен әскери техниканың перспективалық үлгілерін (ұшуға қарсы бұйымдар, зымыранға қарсы және авиациялық техника) әзірлеу және сынау үшін пайдаланылады. Бұл ретте олардың аумағында 900-ге жуық ресейлік әскери қызметші бар.

«Әуе шабуылына қарсы қорғаныс құралдарын сынау жиілігі, әдетте, жылына 5-6 сынақ, ал авиациялық техниканы сынау – айына орта есеппен 15-20 сынақ. Сынақтар барысында ұрыс бөлімі жоқ қатты отынды зымырандар пайдаланылады», – деп нақтылады Қорғаныс министрлігі.

Әскери сынақ полигондарының қоршаған ортаға әсерін ҚР-дың Экологиялық кодексінде көзделген талаптар мен ережелерге сәйкес мемлекеттік экологиялық бақылау саласындағы мамандар зерттейді.

Әскери полигондар үшін аумақтарды пайдаланудың еліміз бен азаматтарымызға қандай практикалық пайдасы бар деген сұраққа Қорғаныс министрлігі былай:
«Ресей – Қазақстанның стратегиялық серіктесі және ҰҚШҰ-дағы одақтасы. Сынақ алаңдары қару-жарақ пен әскери техниканың озық үлгілерін әзірлеу және сынақтан өткізу үшін пайдаланылады, Қазақстан басым құқыққа ие. Сондай-ақ, жалға алу ақысы республикалық бюджетке түседі», – деп жауап берді.

Әскери ведомство депутаттың ұсынысына да пікір білдірген.

«Сынақ полигондарын пайдалану тәртібі туралы халықаралық шарттардың ережелеріне сәйкес Полигон қолбасшылығы әкімдіктермен бірлесіп маусымдық ауыл шаруашылығы және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізу кезінде және дүлей зілзалаларды жоюға көмек көрсету кезінде полигон аумағының учаскелерін қазақстандық тараптың пайдалану тәртібін айқындайды», – деп жауап берді Қорғаныс министрлігіне депутаттың ұсынысына.

Abai.kz

3 пікір

Үздік материалдар

Алғыс айту күні

Алғыс айту күні және оның шығу тарихы

Жомартбек Нұрман 1567
Алашорда

Қожанов межелеу науқанында (Жалғасы)

Бейбіт Қойшыбаев 2261
Ғибырат

Қайсар рухты ғазиз жан

Мұхтар Құл-Мұхаммед 3545