Қазіргі әлемде көпұлтты мемлекеттер әртүрлі этникалық топтар арасында үйлесімділік пен келісімді сақтауға байланысты қиындықтарға тап болып жатады. Бұл меселе Қазақстанда жоғары деңгейде шешімін тапқан десек болады. Өйткені Қазақстан халқы Ассамблеясының (ҚХА) құрылуы мен дамуы елдегі этносаралық келісімді, құрмет пен көпұлтты бірлікті қамтамасыз етуде шешуші рөл атқарып отыр.

ҚХА 1995 жылғы 1 наурызда Қазақстан Республикасының бұрынғы Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың бастамасымен құрылған. ҚХА-ның басты мақсаты – Қазақстанда тұратын түрлі этникалық топтар арасында сындарлы диалог, ынтымақтастық және өзара түсіністік үшін жағдай жасау. Бұл елдегі барлық этникалық топтардың өкілдері үшін олардың мүдделеріне қатысты мәселелерді талқылауға және жанжалдарды шешуге ықпал етуге арналған алаң.

Бұл туралы мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев 2021 жылы Қазақстан халқы Ассамблеясы Кеңесінің кеңейтілген отырысында ел бірлігін нығайтуда ең басты рөлді Ассамблеяның атқаратынын айтқан еді. Президент «этносаралық татулықтың елдің ел экономикасына оң ықпалын тигізетінін 30 жылда көз жеткіздік» деді.

Мемлекет басшысы Республикалық аналар кеңесінің құрылуын Ассамблеяның қоғамдық құрылымдары ауқымды этносаралық коммуникацияға жол ашуындағы маңызды қадам деп бағалады.

«Бұл кеңес еліміздегі бірлік пен татулыққа негіз болып отырған құндылықтарды жастардың санасына сіңіруге атсалысады.  Халқымызда «Отан отбасынан басталады» деген аталы сөз бар.  Ұрпаққа отбасында дұрыс тәрбие беру – айрықша маңызды міндет. Сондықтан, Республикалық аналар кеңесіне жан-жақты қолдау көрсету қажет»,-деді президент.

Президент ҚХА әсіресе жастар мәселесін көтеріп, сонымен жұмыс жасауы керектігін баса айтты.

««Big 7» жобасы шеңберінде Қазақстандағы бірталай жастар ұйымы «Жаңғыру жолы» атты республикалық қозғалысының айналасына жиналды. Олар аймақтардағы жастар ісі жөніндегі кеңестермен, ресурстық орталықтармен байланысын нығайтты. Жалпы, Қазақстан халқы Ассамблеясы азаматтармен байланыс орнатудың тиімді құралына айналуға тиіс. Сондықтан, жергілікті өзін-өзі басқару органдарымен бірлесе жұмыс істеу керек… Еліміздегі бірлік пен татулыққа қарсы айтылған бір де бір сөз жауапсыз қалмауы керек. Ассамблея қызметіне байланысты ақпараттық жұмыс нақты келісіліп, әрбір қадам бірыңғай алгоритм бойынша атқарылуы қажет»,-деді Мемлекет басшысы.

Президент атап өткендей, Ассамблея ұлт бірлігін нығайтушы функция атқарады. Ассамблеяның негізгі қағидасы да соған сай – көпұлтты бірлік идеясын тарату. Қазақстан өз халқының алуан түрлілігін бағалап, әрбір этникалық топқа өзінің бірегейлігін, тілін, мәдениеті мен дәстүрін сақтауға жағдай жасап отыр. Бұл өзге ұлт өкілдерін қоғамның толыққанды мүшелері ретінде сезіндіретіні анық. ҚХА консенсус қағидаты негізінде жұмыс істейді және этникалық топтар арасындағы диалогты, өзара түсіністікті және ынтымақтастықты қолдап отырады.

ҚХА-ның негізгі функцияларының бірі – этникалық өзін-өзі басқаруды қолдау және дамыту болып табылады. Бұл Үкімет пен мемлекеттік басқарудың әртүрлі деңгейлерінде этникалық топтардың мүдделерін білдіру механизмін ұсынады. ҚХА мемлекеттің көпұлтты сипатын қолдауға бағытталған мәдени және білім беру бағдарламаларын іске асыру үшін жағдайлар жасауға ықпал етеді.

ҚХА этникалық қақтығыстарды шешу процесінде және этникалық шиеленістің алдын алуда да маңызды рөл атқарады. Ассамблея этникалық топтар арасындағы стереотиптер мен алалаушылықтарды жеңуге бағытталған - сенім, білім беру және ақпараттандыру шараларын жүргізеді. ҚХА үнемі форумдар, семинарлар мен конференциялар ұйымдастырады, онда әртүрлі этникалық топтардың өкілдері кездесіп, мәселелерді талқылап, өзара қолайлы шешімдер таба алады.

ҚХА ел ішіндегі көпұлтты бірлікке ықпал етіп қана қоймай, басқа елдермен және халықаралық ұйымдармен толеранттылық, ынтымақтастық және достық идеяларын ілгерілететінін атап өту маңызды. Ол түрлі халықтар арасындағы мәдени және гуманитарлық ынтымақтастықты дамытуға бағытталған халықаралық форумдар мен жобаларға белсенді қатысады.

Қорытындылай келе, Қазақстан халқы Ассамблеясы көпұлтты бірлікке және үйлесімді көпұлтты қоғамның дамуына ықпал ететін маңызды институт болып табылады. Ол этникалық топтар арасындағы диалог пен ынтымақтастықтың форумы болып қала береді, сонымен қатар өз қоғамында өзара түсіністік пен толеранттылықты дамытуға ұмтылатын басқа елдерге үлгі болады. Қазақстанның көпұлтты сипаты – оның қуаты және ҚХА осы үйлесімділік пен бірлікті қолдауда шешуші рөл атқарады.

Сурет: ғаламтордан

Abai.kz