Еліміздегі татулық пен бірлікті, толеранттылықты, этносаралық қарым-қатынасты сақтауда орнықты жұмыс істеп жатқан Қазақстан халқы Ассамблеясының маңызы зор. Бүгінде 130 - дан астам ұлт өз мәдениеті мен тілін сақтай отырып, еліміздегі ұлтаралық қатынасты берік ұстануда. Қазақстан тарихи Отанына айналған ұлттар қалай өмір сүруде? Еліміздегі татулықты сақтауда этномәдени бірлестіктердің рөлі қандай? Қазақстан халқы ассамблеясы құрамындағы этнос өкілдерін қандай мақсат пен мүдде біріктіреді. Бұл жайында еліміздегі этномәдени бірлестіктердің өкілдерінен білдік.

Біз қазақ халқының жақсылығын ұмытпаймыз

Сергей Огай, Қазақстан корейлері қауымдастығының төрағасы:

- Ең алдымен Қазақстан корейлер қауымдастығының қысқаша тарихына тоқталғым келеді.1998 жылы 27 маусымда Алматыда корей жастарының Бірінші республикалық форумы өтіп, онда жастар орталығы туралы ереже бекітіліп, төраға басқаратын атқару комитеті сайланады.

Корей жастар қозғалысының қалыптасуы сол кездегі «Қазақстан корейлері қауымдастығының» президенті  Юрий Цхайдың қолдауымен жүзеге асты. Ұйымның негізгі мақсаттары көшбасшылық қасиеттерді анықтау және барша қазақ және корей жастарын біріктіру болды. 2001 жылы қазіргі Қазақстан корейлері қауымдастығы құрылып, Алматыда, Қазақстанның барлық аймақтарында да жұмыс белсендірілді, ТМД елдеріндегі және шетелдердегі корей жастар ұйымдарымен байланыс орнатылды. 2003 жылдың мамыр айында Қазақстанда 11 елдің өкілдерінің қатысуымен корей жастарының бірінші халықаралық форумы өтті. Қауымдастық құрылған сәттен бастап бүгінгі күнге дейін Қазақстан халқы Ассамблеясымен тығыз байланыста болып, оның жобалары мен іс-шараларына белсене қатысады, сонымен қатар республиканың барлық этномәдени бірлестіктерімен ынтымақтаса отырып, өз үлесін қосып келеді. Этностар арасындағы достық пен татулықты нығайтуға және ұлтаралық бірлік пен келісімді сақтауға бар күшімізді жұмсап келеміз.

Ең бастысы біздің барлығымызды біріктіретін Қазақстан халқы Ассамблеясының орны ерекше. Ассамблея құрамындағы әр этносты ортақ мақсат пен ортақ мүдде, ортақ жоспар мен болашаққа деген бағдар біріктіреді. Қазақстан корейлерінің жастар қозғалысы Қазақстан корейлері қауымдастығының құрамдас бөлігі болып табылады. Бүгінде әр қауымдастықтың жанынан жастар ұйымдары ашылған. Бүгінде әр этномәдени бірлестіктердің жастар ұйымдары бір-бірімен өте тығыз байланыста. Республикалық деңгейде өтетін түрлі мәдени әрі тақырыптық іс-шараларға белсене қатысады. Бұл жастар үшін өте тиімді кездесу дер едім. Өйткені еліміздің болашағы жастардың қолында. Татулық пен бірліктің өте құнды екенін жастарымыз да білуі керек. Біліп қана қою аз, оларды да ортақ мақсат болуы керек. Жастар ұйымында табысты және көшбасшылық қабілеттерімен ерекшеленетін лайықты дайындалған кадрлардың айтарлықтай саны бар – бұл Қазақстан жастарының болашағы үшін басты артықшылықтар.

Өткен ғасырдың ортасында Қазақстанда тұратын 130 этностың 60-тан астамы осында күштеп қоныстандырылды. Қазақ өзі ең қиын жағдайда жүріп, аштық пен қиыншылықты бастан өткергендіктен, бұл қолайсыз адамдарды отбасындай қабылдап, соңғы бір үзім нанын бөлісіп, ертеңгі күнге үміт пен сенім ұялатты. Сондықтан да жүрегімізде қазақ халқына деген шексіз алғыс сезімі әрқашанда бар. Еліміздегі ұлтаралық келісім мен бірліктің тұғыры болып отырған еліміздің көреген саясатына алғысымыз шексіз. Және бұл жай ғана жақсы сөздер емес. Біз қазақтың біз үшін жасағанын ешқашан ұмытпаймыз және оларға әрқашан қарыздармыз. Бізді бір-бірімізге деген ерекше, құрметті көзқарас, рухани жақындық байланыстырады.  Қазірдің өзінде бізді қазақстандықтармен байланыстыратын құндылықтар көп. Өйткені, бізді ортақ тарих біріктіреді. Бірлігі жарасқан халық болып, қиындықты жеңіп, жетістіктерге қуанып, бүгінде болашаққа бірге қараймыз.

Қазір Қазақстанда корейлердің алтыншы ұрпағы тұрады. Әрине, уақыт мәліметтерді, есімдерді, беттерді өшіреді. Бірақ ұмытуға болмайтын жайттар бар – бұл игі істер, адамдық жылулық, жергілікті халықтың бауырластық қолдауы. Қоныс аударушылардың алғашқы ұрпағынан бастап корейлер қазақ халқына алғысын білдіруге ұмтылған. Сондықтан 2012 жылы Қазақстан корейлері қауымдастығының бастамасымен Үштөбе қаласында жер аударылған барлық этнос өкілдерінің қазақ халқына алғыс айту ескерткіші орнатылды.

Бүгінде Қазақстанның көптеген қалаларында осындай ескерткіштер пайда болды және олар көпұлтты халқымыздың баға жетпес тарихи мұрасын көрсетеді. Олар болашақ ұрпаққа біздің бейбітшілік пен тыныштықта өмір сүріп, гүлденген мемлекет құра алуымыз үшін ата-бабаларының басынан өткерген барлық нәрсені есте сақтауға және құрметтеуге көмектеседі.

Сондай-ақ қазақ тілін үйрену бойынша қазақ-корей жастар форумын өткіздік, оған Оңтүстік Кореядан қазақ тілін оқып жатқан студенттерді шақырдық. Оңтүстік Корея университеттерінің бірінің қазақ бөлімінің студенттері үш жыл ғана оқып, тілдік ортасы болмаса да, қазақ тілін тамаша меңгергендерін көрсетті. Бұл тіл үйренудің әбден мүмкін екендігінің нақты мысалы болды. Форум бірнеше күн бойы өтіп, жұмыс пен қарым-қатынастың бұл форматы айтарлықтай тиімді екенін көрсетті және алдағы уақытта біз жинақталған тәжірибені пайдалана беретін боламыз. Алдағы уақытта қазақ тілін оқитын оңтүстіккореялық студенттер мен жастарымыздың арасында қазақ тілін білуге ​​арналған байқау өткізуді көздеп отырмыз.

Татулық пен бірлікті сақтауда - мақсатымыз бір

Александр Папп, Венгр этномәдени бірлестігінің төрағасы:

- Қазақстан халқы Ассамблеясының құрамындағы барлық этнос өкілдерінің татулығы - еліміздің бірлігін, қоғам мен экономиканы дамытуға мүмкіндік беретін тұрақтылықты білдіреді. Ұлтаралық келісімнің арқасында еліміз 90-шы жылдары тез арада аяғынан тұрып, болашаққа жылдам серпіліс жасай алды. Мен кәсіпкермін, өндірушімін және сенімді түрде жоспар құрып, өндірісті дамытып, оны кеңейте алатын болжамды болашақтың маңыздылығын жақсы түсінемін. Ең бастысы, өскелең ұрпақты ізгілік пен бірлік жағдайында тәрбиелеуге мүмкіндігіміз бар. Балаларымыз бен немерелеріміз өскен адамгершілік пен толеранттылық мәдениеті – қоғамның өркендеуінің кепілі.

Венгр мәдени орталығы ұлтаралық келісімді нығайтуға және білім саласын дамытуға үлес қосуда. Мысалы, біз Венгрия университеттерінде оқу бағдарламаларын ұсынамыз. Венгрияда оқуын аяқтаған соң студенттер Қазақстанға оралып, өндіріс қызметкерлері қатарына қосылып, жеке кәсіптерін ұйымдастырады, яғни жаңа жұмыс орындары ашылады. Біз еліміздегі барлық этномәдени бірлестіктермен жақсы қарым-қатынастамыз. Олардың барлығы менің жақсы достарым. Бірге жұмыс істейміз, мүдделеріміз бен жоспарларымыз ұқсас. Мақсатымыз мәдениетті, білімді, ұлттық салт-дәстүрді дамыту.

Мен ұлтаралық келісім жағдайында өмір сүріп жатқанымды мақтан тұтамын. Елімізде тұрып жатқан 100-ден астам этнос күрделі тарихи кезеңдерде шынайы гуманизм мен ақжарқындықтың үлгісін көрсеткен қазақ халқымен бірге біртұтас қазақ елін  құрады. Қиын-қыстау заманда тарихта мұндайлар көп болған, Ұлы Дала топырағында қаншама этностарды қонақжайлықпен қабылдаған қазақ халқына шексіз ризашылығымды білдіргім келеді. Олардың арасында күрд халқы да болды. Үйлерінен ажыратылып, асығыс теміржол пойыздарына отырғызылған адамдар кейде өздерімен бірге ең қажетті заттарды да ала алмайтын. Міне, Қазақстан топырағында олар екінші Отанын тапты. Бұрын-соңды болмаған қонақжайлылық танытып, сол кезде қиналған әр адамға көмек қолын созған қазақ халқына деген алғыс халықтың жадында, генінде сақталған. Қазақстан тәуелсіз мемлекет құра бастаған 90-жылдардың басында еліміздегі ұлтаралық келісім нығая түсті. Қазақстан халқы Ассамблеясында елімізде тұратын барлық этностар ерекшеліксіз өкілдік етеді. Ал ешбір елде теңдесі жоқ бұл мемлекеттік мекеме бүкіл әлемге толеранттылық пен келісім үлгісіне айналды.

Венгр этномәдени бірлестігі венгр ұлттық мәдениетінің жандануы мен дамуына, венгр халқының әдет-ғұрыптары мен дәстүрлерінің сақталуына ықпал етеді.Сондай-ақ, орталық өкілдері қазақстандықтарға өз этносының тарихын таныстырады. Венгр орталығы Қазақстанның басқа этномәдени бірлестіктерімен бірлесе отырып, ұлтаралық келісімді нығайта түсетін шараларды ұдайы өткізіп тұрады.

Сонымен қатар, бұл Венгрияда орналасқан қазақ венгрлерінің де, Қазақстан Республикасы азаматтарының да мәселелерін шешуге көмектеседі.

Ассамблея идеясымен шабыттандым

Рафаил Гаджибалаев, Қостанай облысы ҚХА «Бірлік» Әзербайжан қоғамдастығының төрағасы:

- Қазақстан халқы Ассамблеясы көпұлтты халқымыздың бірлігінің мәңгілік сақшысына айналды. Ол қазақстандықтардың санасындағы үлкен ортақ құндылықтарды – бірлік, тұрақтылық, төзімділік, жалпыға ортақ еңбек, патриотизмді бекітеді. Ол өзінің тынымсыз күнделікті еңбегімен ел азаматтарында біздің мәңгілік Отанымыз үшін, қазақстандықтардың бірегей де тату отбасына ортақтығымыз үшін жоғары жауапкершілік пен мақтаныш сезімін қалыптастырады. Содан кейін мен Ассамблея идеясымен шабыттандым.

Ассамблеяның этномәдени бірлестіктерін де бөлек айта кеткен жөн. Бұл ассамблеяның мақсаты мен міндеттерін бөлісетін коммерциялық емес ұйымдар. Ассамблеяның этномәдени бірлестіктерінің мақсаттары азаматтардың белсенділігі мен бастамасын дамыту, олардың салт-дәстүрлерді, тілдерді және мәдениетті сақтау және дамыту саласындағы мүдделерін қанағаттандыру болып табылады. «Бірлік» әзірбайжандық қауымдастығы Қостанай облысында 1995 жылдың қыркүйегінде тіркеліп, содан бері оның мәдениетін, салт-дәстүрін, әдет-ғұрпын және тілін басқа этнос өкілдері арасында кеңінен насихаттауда белсенді жұмыс істеп келеді.

Статистикалық мәліметтерге сәйкес, Қостанай облысында 3985-тен астам этникалық әзірбайжан тұрады. Қауымдастықтың да негізгі мақсаты өзге этномәдени бірлестіктер секілді өз мәдениеті мен салт –дәстүрін жаңғырта отырып, мемлекетік тіліміздің де мәртебесін көтеруге атсалысу. Қазіргі таңда қауымдастықтың өзінің алдына қойған мақсаты мен жоспары бар. Сонымен қатар нақты жобаларымыз бар. Біздің қауымдастық елімізде өтетін мерекелік іс-шараларға белсене қатысады. Ең бастысы мәдениетіміз бен дәстүрімізді, өнерімізді, ұлттық киімдеріміз бен ұлттық тағамдарымызды насихаттай отырып, көпшілікке паш ете аламыз. Өзге этнос өкілдерінің де мәдениетін құрметтеп, салт-дәстүріне көңіл бөлеміз. Дегенмен барлығымызды біріктіретін елімізде бейбітшілік пен тыныштықтың болуына, болашағымыздың алаңсыз өсуіне бар күш жігерімізді салудамыз.

Еліміздегі Қазақстан халқы Ассамблеясының жұмысын ерекше атап өткім келеді. Бүгінгі таңда Қазақстан халқы Ассамблеясы этносаралық қатынастардың жай-күйін, оның ішінде мемлекеттік тілдің және Қазақстан халқының басқа да тілдерінің қолданыс саласындағы жағдайын бақылайтын, бағамдайтын көпмәдениетті ұйым болып табылады. Біздің барлағымызды ортақ мүдде біріктіреді. Қазір еліміз дамудың жаңа дәуіріне аяқ басты. Ең бастысы бейбіт күннің астында тату-тәтті өмір сүрудеміз. Еліміз сыртқы қарым- қатынасын нығайтуда. Жастарға білім алуға, білікті маман атануға жол ашық. Мемлекетіміз алға қарай қадам басып, дамудың даңғыл жолына түсті. Сондықтан ассамблея құрамындағы әрбір этномәдени бірлестік еліміздің дамуына барынша үлес қосуы керек. Елімізде тыныштық пен татулықты сақтауда үлгі көрсетуіміз маңызды.

Abai.kz