Жасөспірімдердің 70%-ы интернеттегі қауіп-қатерлерге тап болады: балаларыңызды цифрлық қауіптен қалай қорғауға болады?

DQ институтының (COSI 2023) зерттеу деректеріне сәйкес, әлемдегі барлық балалар мен жасөспірімдердің шамамен 70%-ы киберқауіптерге ұшырайды. Балалар мен жасөспірімдер үшін жоғары цифрлық қауіп деңгейі 2018 жылдан бері сақталып келе жатқандықтан, ғалымдар бұл құбылысты «Киберпандемия» деп атады.

COSI зерттеуі туралы

Балалардың интернеттегі қауіпсіздік индексі (COSI) туралы есеп 100 түрлі елден 351 376 бала мен жасөспірімнің интернеттегі әрекеттері мен әлеуметтік сауалнамалары негізінде жасалған. Деректер DQ институтының зерттеулеріне, сондай-ақ халықаралық ғылыми жобалар мен ашық ақпарат көздеріне сүйенеді.

8-18 жас аралығындағы балалардың киберқауіптерге тап болу деңгейі, %-дық көрсеткіші

COSI — бұл ұлттық деңгейдегі көрсеткіш, ол елдерге интернеттегі балалардың қауіпсіздігін тиімді бақылауға көмектесуге арналған.

Қазақстан және басқа елдердегі балалардың интернеттегі қауіпсіздік деңгейі (COSI)

DQ институты 100 елдің деректерін зерттеді. Балалардың интернеттегі қауіпсіздік деңгейі төрт санатқа бөлінді: A (ең жоғары киберқауіпсіздік), B, C, D (ең төменгі киберқауіпсіздік). Зерттеу нәтижесінде Қазақстандағы балалардың интернеттегі қауіпсіздік деңгейі «C» деп бағаланды.

Балалар интернетте қандай киберқауіптерге тап болады?

Киберқауіптер баланың жасына байланысты әртүрлі болуы мүмкін. Олардың ішінде: қауіпті контент пен байланыстар, кибербуллинг, онлайн ойындарға тәуелділік, алаяқтық және дезинформация.

Балаларды бұл қауіптерден қорғау үшін Freedom Life Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің (Fingramota.kz қаржылық сауаттылық жобасы) қолдауымен «Балалар мен жасөспірімдерге арналған цифрлық гигиена дағдылары» атты тегін онлайн-курсты іске қосты.

Курс 8-14 жас аралығындағы балаларға арналған. Оқу платформасы: Freedom Camp. Курс интернеттегі қауіпсіз мінез-құлықтың практикалық дағдыларын үйретеді.

Курсқа қатысушылар мынаны үйренеді:

- Қауіпсіз парольдер құру және жеке деректерді қорғау;

- Алаяқтар мен жалған ақпаратты тану;

- Әлеуметтік желілерде дұрыс қарым-қатынас жасау;

- Құрылғыларды вирустардан қорғау;

- Сыни ойлауды дамыту.

Курс бағдарламасы қазіргі киберқауіпсіздік талаптары мен балалар психологиясы негізінде жасалған. Барлық материалдар балалардың жас ерекшеліктеріне сай бейімделіп, қызықты форматта және интерактивті тапсырмалармен ұсынылады.

Курс тек қауіпсіздікті үйретіп қоймайды, сонымен қатар балаларды қызықтырады. Әр сабақ – кішкентай саяхат, күнделікті өмірден алынған түсінікті мысалдар мен бірден қолдануға болатын практикалық дағдылар қамтылған.

«Бүгінгі әлемде интернет балалар өмірінің ажырамас бөлігіне айналды. Біз, КСЖ Freedom Life, клиенттерімізге тек қаржылық қорғаныс ұсынып қана қоймай, олардың цифрлық қауіпсіздігіне де мән береміз. Осыған орай, біз Freedom Camp әлеуметтік жобасы аясында балаларға арналған цифрлық қауіпсіздік бойынша тегін видео сабақтар әзірледік. Бұл білім оларға интернетте сенімді болуға және киберқауіптерден сақтануға көмектеседі», Freedom Life ӨСК Басқарма Төрағасы Азамат Ердесов атап өтті.

Freedom Camp 2019 жылы жазғы лагерь ретінде басталды, ал кейінен онлайн-білім беру платформасына айналды. Компания балалардың қаржылық сауаттылығын ыңғайлы уақытта және кез келген жерде үйренуге мүмкіндік берді.

Курсқа қосылу үшін: campdigital.ffin.life сайтына кіріңіз. Қатысу үшін компьютер немесе планшет және интернет қажет.  Ата-аналар балаларының жетістіктерін жеке кабинет арқылы бақылай алады.

Abai.kz