Кеше Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Мадина Әбілқасымова  Солтүстік Қазақстан облысында болашағы жоқ 40 қа жуық ауыл жойылатынын мәлімдеді.

Министрдің айтуынша, Солтүстік Қазақстан облысы тым үлкен. Және, әрқайсында 50-ден аса тұрғыны бар 100-ден астам елдімекен бар екен. Сол шағын елді-мекендерді ірі ауылдарға қосу арқылы бюджеттік шығындарды үнемдеуге болатынын айтты.

Иә, қазір ауылдағы жаппай жұмыссыздық жастарды қалаға келуге мәжбүрлейді. Ал, жастар кеткен соң, ауылдағы тіршілік те бәсеңдейтіні белгілі.  Тәуелсіздік алған жылдардан бері елімізде бірнеше ауылдардың болашағы жоқ деп танылған. Мәселен, Батыс Қазақстан облысында  2003 жылы 47 ауылдың “болашағы жоқ” болса, уақыт өте келе ол ауылдардың саны 52-ге жеткен. Ал, 2015 жылы Ақтөбе облысындағы Бөгеткөл, Тасқожа  және Қазақстан ауылдары картадан жойылған. Сонда ауылдардың ахуалын оңалтамыз деген кешенді шаралардың еш нәтиже бермегені ме?

Ал, Шығыс Қазақстанда осы уақытқа дейін 69 ауыл мен елді-мекен қаңырап бос қалған. Қазір одан да көп болуы мүмкін.

Жалпы, қазір елімізде 7 мыңға жуық ауыл бар екен. Оларды Үкімет “болашағы бар”, “жағдайы орташа” және “болашағы жоқ” деп үш санатқа бөлген.  Әрине, “болашағы жоқ” деген аса ауыр сөз. Бірақ, бүгінде елімізде 1500 ауылға осындай қара таңба басылған.

Көршіміз Ресейден бір мысал. 2016 жылы премьер-министр Д.Медведьев халықты шекара маңындағы аймақтарға қоныстандыру туралы арнайы қаулы қабылдайды. Және журналистерге берген сұхбатында “Ресейде қараусыз қалған бірде-бір елдімекен болмауы тиіс. Көршілес Қазақстаннан келетін орыстар шекара бойындағы ауылдарға қоныстанады” деген.

Ал, оңтүстіктегі көршіміз Өзбекстанда  ауылдарға қатысты “болашағы жоқ ” деген ұғым мүлде кездеспейтін көрінеді.

Бізде ауылдардың әл-ауқатын арттыруға тырыстық. Тіпті, мемлекеттік бағдарламалар  да  қабылданды. Бірақ, одан нәтиженің шамалы болғанын көріп отырмыз.

Тіпті, болашағы бар деген ауылдардың кейбірі жарық пен суға, жол мен әлеуметтік нысандарға мұқтаж болып отырғаны айтылып та, жазылып та жатыр. Басқа өңірлерді былай қойғанда, мұндай ауылдар Алматы мен Астананың төңірегінен де көп кездеседі.

Қорыта келгенде, еліміздегі 1500 ауылдың келешегі күмәнді дедік. Демек, енді ол жерлерге Үкімет назар аудармайды. Бірақ, ел кеткенмен жер қалады ғой. Сондағы жердің тағдыры не болмақ?  Ол жерлер жекеменшікке сатылып, латифундистердің  “игілігіне” айналмай ма?

Нұрбике Бексұлтанқызы

Abai.kz