Бейсенбі, 28 Наурыз 2024
Жаңалықтар 3327 0 пікір 1 Тамыз, 2011 сағат 10:35

Фариза БАЙЕЛІ. «Бізге тұлға керек...!»

Іс-шараларына байланысты қалыптасқан «көзқарас», Оқушылар сарайына аяңдап келе жатырмын. Күткенім басқа еді. Кіріп қалсам, қуықтай ғана бір бөлме. Бір компьютер. Және жастар. Шыны керек, осындай жастарды көргенде қуандым. Мәселе қуықтай бөлме мен мансапта емес, шынайы үлкен  таза ниетте. Осы бөлмеде қанша ой келіп, жобалар жүзеге асты десеңші. Жылы жүзбен қарсы алып, сол бөлменің төрінен орын ұсынды. Ісі мен сөзі сабақтасу деген осы шығар, деп түйіндедім. Бұл «Заңғар» шығармашылық бірлестігінің ұжымы еді....
Сол сәтте келісілген сұхбатқа барғанмын. Сұхбат беруші азамат осы бірлестіктің директоры Айдар Қырықбаев. Сәті келген сұхбатты сіздердің назарларыңызға ұсынып отырмыз...

Журналист:Аға, өзіңізді қандай жастардың қатарына жатқызасыз?
Айдар Қырықбаев:Қоғамдық жұмыстармен жастайымнан айналысып келемін. Қазақтың дамуына, еліміздің өркендеуіне титімдей болса да пайдам  тисе екен деген жастардың қатарынанмын.

Іс-шараларына байланысты қалыптасқан «көзқарас», Оқушылар сарайына аяңдап келе жатырмын. Күткенім басқа еді. Кіріп қалсам, қуықтай ғана бір бөлме. Бір компьютер. Және жастар. Шыны керек, осындай жастарды көргенде қуандым. Мәселе қуықтай бөлме мен мансапта емес, шынайы үлкен  таза ниетте. Осы бөлмеде қанша ой келіп, жобалар жүзеге асты десеңші. Жылы жүзбен қарсы алып, сол бөлменің төрінен орын ұсынды. Ісі мен сөзі сабақтасу деген осы шығар, деп түйіндедім. Бұл «Заңғар» шығармашылық бірлестігінің ұжымы еді....
Сол сәтте келісілген сұхбатқа барғанмын. Сұхбат беруші азамат осы бірлестіктің директоры Айдар Қырықбаев. Сәті келген сұхбатты сіздердің назарларыңызға ұсынып отырмыз...

Журналист:Аға, өзіңізді қандай жастардың қатарына жатқызасыз?
Айдар Қырықбаев:Қоғамдық жұмыстармен жастайымнан айналысып келемін. Қазақтың дамуына, еліміздің өркендеуіне титімдей болса да пайдам  тисе екен деген жастардың қатарынанмын.

Журналист:Қанша жасыңыздан бастап қоғамдық жұмыспен айналысып келесіз?
Айдар Қырықбаев:16 жасымнан бастадым.Содан бері міне, 12-13 жылдың жүзі де болып қалыпты.

Журналист: Реалистсіз бе, әлде оптимистсіз бе? Жастарға  байланысты да айта кетсеңіз...
Айдар Қырықбаев:Мен барлығына реалды қарайтын, бүгініме де ертеңіме де сенетін жаспын. Жастардың қоғамдық жұмысқа тартылмауы, өздеріне сенбеуі,  мені қынжылтады. Бойкүйездік пен жалқаулыққа, және сілтемелікке бой ұратыны тағы да мені толғандырады. Бәріне топырақ шашпаймын және шашқан да емеспін. Мектептің өзінде оқушылар отырған орындығы мен партасын сызып шимайлап я болмаса сағыз жапсырып кетеді. Бұл не деген сөз?
Ол ертең басқа оқушылар немесе сенің інің отыратынын олар ескермейді. Яғни, болашағын ойламайды және көрегендік қасиетінен жұрдай
.
Журналист:Қоғамдық жұмысқа араласатын жастар саны бүкіл жастардың жартысынан көп екен. Статистика солай болғанмен, шындыққа жанаспайтын сияқты...
Айдар Қырықбаев: Иә, қазіргі жастардың көбісінің шетелге аңсары ауып тұрады. Содан соң олар еліктегіш келеді, дін жағынан болсын, басқа да бағыттарға болсын, өз құндылықтарын ұмытып тез бой алдырып қояды. Мемлекеттік емес ұйымдардың саны бүгінде 8000-ға жетті. Көбісінің аты бар да, заты жоқ. Көбісі тек мемлекеттен қаржы алуға құрылған сияқты ой қалдырады. Құр сүлдір есеп беруге арналған сияқты.
Жастарға келер болсақ, жоғарыдағыларды атамағанда, жалпы, өсіп келе жатқан толқынға қарасам, әрине көңілім толады.

Журналист: Жастар арасындағы тұлғаларды саусақпен санап, атап бере аласыз ба?
Айдар Қырықбаев: Қай сала болмасын бізге тұлға керек. Ол сөзсіз. Қазақтың ішінде, еліктеуге тұрарлық, үлгі болуға лайық-ақ тұлғалар бар.Өте көп. Тек, біз соларды көрсете алмай отырмыз. Оған мен БАҚ өкілдерін де кінәлаймын. Себебі, олар «өткенде шығардық қой, жарнама болып кетеді» деп, көптік қылады деп санайды. Мен түсінбеймін. Жарнамаланса неге қазақ балалары жарнамаланбайды. Өзімізді мақтамасақ, барымызды бағаламасақ, жарнамаламасақ кім бізді бағалайды, шетел бізді жарнамалайды ма?
Шетелге еліктеу деген науқан басталып кетті, әншісіне болсын, әртісіне болсын, бұл доғарылуы тиіс. Бізде нақты еліктейтін тұлғалар бар. Олар: Ардақ Назаров,  Бақтияр  Артаев, Ермұхан Ыбырайымов, эстрада саласында да қадау-қадау жас әншілер бар, кино саласында да жарқырап шығып келе жатқан болашақ тамаша өнер иелері бар. Бізде, тағы қайталап айтамын, соларды насихаттау аз.

Журналист:Нағыз қазақ тілді, қазақ рухты, қазақ жанды жастар қашан билікке келеді? Бір-екі Жастардың өкілі жоқ емес, бір-екеуі отыр. Бірақ, олардың жастар мәселесін көтеріп, сойылын соғып жатқаны шамалы  емес пе? Сіз не дейсіз?
Айдар Қырықбаев: Оған уақыт керек, сіздің сөзіңізге толықтай қосыламын.

Журналист: Жастар саясатына қатысты заң қайта қаралып, көпшіліктің талқысына салынып,  ойларымен санасып, толығуда. Сіздер өз ұсыныстарыңызды жібердіңіздер ме?
Айдар Қырықбаев: 2004 жылы қабылданған заң еді ғой. Бәріңіз білетін шығарсыздар. Аталмыш заң өте үлкен сынға ұшырады. Шамасы, сын әсер еткен болуы керек. Осы заңды өзгерту туралы қимыл-қозғалыс жасалғанда бәріміз қуандық. Көптеген кемшілік бар екенін бәріміз де білеміз. Аса зор мән берілместен, қажет болғандықтан қабылданған заң болды деп түсінемін. Осы тұрғыда тәуелсіздігіміздің 20 жылдығы қарсаңында көптің күткені, жастардың қалауы, Жастар саясаты туралы заңға өзгеріс енгізу керек болды.  Біз  шығармашылық бірлестік болған соң, өнер адамдарымен көп байланысып, пікір алмасып тұрамыз.  Өнер адамдарынан өзге биліктегі ағаларымызбен де пікірлерімізді алмасып, ұсыныс-тілектерімізді жеткізіп тұрамыз.  Бірақ, бір айта кетерлігі, хат жазып осы заңды талқылауға дөңгелек үстел ұйымдастырып, депутаттарды шақырған болатынбыз. Бәрі де үнсіз қалды. Жауап ала алмадық.  Дегенмен, өз ұсынысымыз арқылы өз үнімізді білдірдік. Қателеспесем, осы заңның 3-ші бабында, Халықаралық сайыстарға қатысып келген  жастардың мәртебесін, дәрежесін көтеру, деген бізде кенже қалып қойған көрінеді. Материалдық көмек тұрғысынан болсын, нақты қандай көмек көрсететіні ашып жазылмаған. Мәселен, Ресейде осындай сайыстарға қатысып келген жастарды министрлердің  өзі қабылдап, жастарға шабыт сыйлап, халқының ықыласын, жылы тілектерін білдіреді екен. Біздің ұсынысымыз осы мысалға ұқсайды, ол - қазақтың намысын шетелде қорғап, рухын асқақтатқаны үшін, ерекше мәртебе мен айрықша марапатқа бөленуі.  Осыған байланысты өз ұсыныстарымызды білдірдік.

Журналист:«Заңғар»  қалай және қашан құрылды? Жас Отан деп қасына жазылады, оның қасынан көрмейміз... Бұл қалай?
Айдар Қырықбаев: Негізі бұл ой Дархан Кәлетаевтан қолдау тауып, жүзеге асқан болатын.  Партияның жанынан шығармашылық, рухани ортамен байланыстыратын бірлестік ашайық деп шештік. Бұл 2009 жылы. Құрылғанымызға екі жарым жылдай болды. Жас Отан жастар қанаты бүгінде көп істер атқарып жатыр. Бір күндік акция ғана өтеді деп елдің есінде қалған Жас Отан, бүгін ол қалпынан айырылғалы қашан. Оның барлығы айтылмайды, көрсетілмейді. Жас Отан ешкімге міне саған ақша, міне үй деп айта алмайды. Жас Отан жоба тастаушы, идея туғызушы. Сол арқылы жергілікті басқару органдары ойларын іліп алып кетіп, жұмыспен, үймен қамтамасыз ету керек. Мен «Дипломмен ауылға» жобасын айтып отырмын, түсінген боларсыз. Ол ауқымды және болашағы зор жобаны алып шықты, өте ұтқыр ойдан туған жоба деп айта аламын. Стратегиялық жоба, ол бүгін немесе ертең емес, 5-10 жылдан кейін өз жемісін береді.

Журналист:Жобаларды қалай дүниеге алып келесіз?
Айдар Қырықбаев: Сіз білесіз бе, мен жылына екі рет Алматы қаласының мектептерінің старосталарымен кездесіп тұрамын. Ашық әңгіме айтып, пікір алмасамыз, ой-дәрежелерін біліп, тың идеяны солардың аузынан естимін. Ол шараға 700-ге  жуық жастар келеді. Сол жастар тұрған кезде, мен жастарға, Қазақстанның болашағына сенемін. Неге десеңіз, біздің жастар терең ойлап, жан-жақты ізденетініне көзім жетті. Олар айтатын ұсыныстарды естігенде аузымның ашылып қалғаны да өтірік емес. Қазақтың киелі домбырасына қатысты ойды, сол оқушылар айтқан болатын. Еркін әңгіме болады, қолдарына сауалнама таратамыз,өз ойларын сонда жазып көрсетеді. Тәуелсіздіктің таңы атқан кезде дүниеге келген балалардың ойы мүлде басқаша екен, мен таң қалдым. Мысалы, мына бір оқушының ойын тыңдап көріңізші. Ол айтады «Неге біз Алматы қаласында бір күн бойы түгел қазақша сөйлемеске, қазақша шеру» іспеттес деген ой тастады. Менің ойым емес, оқушының ойы. Әр салаға қатысты әртүрлі ойлар айтылады. 640 домбырашы жобасын құптаған кісі, ең әуелі Қаршыға аға болатын. Бұл Қаршыға ағаның көптен күткен арманы болатұғын, іске асыруға біз кірісіп кеттік, нәтижесі шүкір, жаман болған жоқ сыңайлы. Жастық жігерлікпен алғашында, стадионда 20000 домбырашымен өткіземіз дедік. Осы ұсыныспен Қаршыға ағаға бардық, ол өте қуанышпен қарсы алып, бізді құптады.  Мен сол кезде Қаршыға ағамның домбыра десе ішкен асын, жерге қоятынын түсіндім. Консерватория ректорымен келісіп, бүкіл студенттерін 3 ай бойы дайындыққа әкеліп жүрді. Жобаны өткізудегі мақсатымыз, жастарға «Мәдени мұра» бағдарламасын  кеңінен насихаттау. Домбыраға деген құштарлықты арттыру, қазір жан-жақтан жылтылдағандар көбейіп кетті, уақытша емес, мәңгі құндылықтарға назар аудартқымыз келді. Алматыда 600 домбырашы жоқ па деп қорықтық, шын. Неге десеңіз, мектептерге барсақ, ондай домбырашылар жоқ деп айтады.  Жан-жаққа хат жаздық, нәтижесінде домбырашылардың өте көп екеніне көзіміз жетті. 1500-ге жуық домбырашылар бар екен. Біз атаған күйлерді тарта білетін балалардан 700-800 бала шықты. Сол 800-дің ішінен біз 640 домбырашыны таңдап алдық.

Журналист:Аға, Азиадада қоямын деп еді...
Айдар Қырықбаев: Азиадада домбырашылар қойылған жоқ. Біз ұйымдастырған жобаны ағаның өзі де көре алмады, өкінішке орай...

Журналист: Бірақ, ШЫҰ-ның концертінде домбырашылар жақсы шықты ғой...
Айдар Қырықбаев: Иә, келісемін. Сол жобадан кейін барлық жерде көп домбырашылармен күй тарту таралып кетті. Ол біз үшін үлкен жеңіс. Және де өткенде бір өзімше зерттеу жүргізгенмін, сонда домбыраға қатысатын балалардың санының көбейгенін байқадым. Тіпті, сол жобаға қатысқан оқушылардың мектептегі үлгерімі де жоғарлағанын ұстаздары айтты. Қиыншылықтар өте көп болмады емес, болды. Концерттің өтуіне тура екі күн қалған кезде, Студенттер сарайы ішкі жөндеулеріне байланысты берілмейтін болды. Үш ай бойы еңбек, 1-3 сыныпта оқитын балалар домбыраларын арқалап 3 ай бойы дайындыққа келіп жүрді. Ал, не істейміз? Шыны керек, жүрегіміз тоқтап қала жаздады. Республика сарайында өткіземіз деп шештік, оның жарығына байланысты мәселе бар екен.  Көзімізді жұмдық та, Алматы қаласының Білім басқармасымен хабарластық, Оқушылар сарайын сұрадық. Келісті, берді. Қуандық. Залды алдық, залға кірдік. Сахна кішкентай. Қасымызда, марқұм Қаршыға аға бар. Ақылдаса келе, тыңдармандар мен сахнаның орнын ауыстырамыз деп шештік те, солай істедік. Сол кездегі, 6 күйді тартып жатқандағы балалардың жүзін, көңіл-күйін, көзін көрсеңіз... Олимпиадаға қатысып, жүлдемен оралған секілді. Көптеген сындар болды...

Журналист:Аа, фонограмма деп жатыр еді ғой, негізі қалай болды?
Айдар Қырықбаев: Мен тағы қайталаймын, ол күйлер ауыр күйлер. Біз үш күйді  тірі дауыспен, шынайы орындадық. Қалған үшеуіне фонограмма қосылды. Фонограммасыз күйлерді 200 адам орындады. Олар:Қазақ Ұлттық Консерватория студенттері, Ахмет Жұбанов атындағы мектептің оқушылары, К.Байсейітова атындағы мектеп оқушылары, «Көкіл» мектебінің оқуышылары кәсіби деңгейде домбырада  ойнайтын студенттер, оқушылар қоспа музыкасыз таза тартты. Осындай жобалар жанашыр ағаларымыздың арқасында жүзеге асып жатқан жайы бар. Қаламгер-Азамат Жас тілшілер форумы 2008 жылы «Жас өркен» ЖШС-де жұмыс жасап жүрген кезімнен басталды. Сол жаққа қызметке тұрғаныма қатты қуандым. Кішкентай кезімнен оқыған «Ұлан», «Балдырған» газет-журналдарында істеу мен үшін айтып кеттім ғой, қуаныш болған. Мен ол жерде көп нәрсе үйрендім. Барғаннан кейін жас тілшілермен араласасың, әңгімелесесің, сол кезде  республикадағы бүкіл жас тілшілердің басын қосу ойымызға келді. Содан іске кірістік. Негізі балалар түрткі болды. Форум ретінде біріншісін, Ұланның аймақтағы тілшілерін жинап өткіздік. Форум аясында балалар Алматы қаласының әсем жерлерін аралап,  зиялы тұлғалармен кездескен болатын. Бір ай өткен соң, ата-анадан көптеген хаттар келді. Сол хаттардан кейін форумның шамын өшірмей, алдыңғы уақытта да өткіземін деп өзіме серт бердім.  Хатта не болды дейсіз ғой,  форумның балаларға жақсы әсер етіп, сабақтарында серпіліс пайда болғанын қуана жазыпты. Сол форумның балаларға кішкентай болса да рухани азық бергеніне мен қатты қуандым. Бір өкініштісі, сырттай тұлға деп сыйлап жүрген ағаларыңды, болмайтын нәрсе үшін төмен түсіп қалғанын көргенде біртүрлі болып қалады екенсің. «Жас өркеннен» қызметтен кеттім, сол кездегі басшылық форум өткізуге ыңғай танытпады. Өзім кеткен соң, форумды да өзіммен ала кеттім. Екіншісіне де Ұлан газеттерінің тілшілері қатысты. Былтырдан бастап республикалық сипат алып, аудан журналистерін де шақырып жүрміз.

Журналист:Форум не үшін керек деп айта ма?
Айдар Қырықбаев: Иә, көп адамдар айтады. Бірақ, бір нәрсені түсінуіміз керек. Қазіргі билік көп жағдайда жастардың айтқан ойлары мен пікірлерімен санасады. Ең бірінші форумда Білім және ғылым министрі Түймебаев мырза еді. Сол форумда ҚазҰУ-да журналистика факультетінде гранттың аздығы сөз болды. Сонда Елбасының атына үндеу жолдап,  БАҚ өкілдеріне шығып, осы мәселені көтердік. Жауап ретінде хат келіп, 2009-2010 жылдары факультетте грант санын көбейтті. Мұны сол кездегі форумның жетістігі деп ойлаймыз. Екінші форумда көтерген тақырыбымыз балалар басылымдарының аздығын, таралымын тілге тиек етіп, үндеу хат жолдадық. Байланыс және ақпарат министрлігінен жауап хат келді. Осы форум аясында байқағаным, жылда қара шаңырақты қанша жас маман бітіреді, сол жас маман  аудандық газеттерге бармайды екен, тіпті, қалалық газеттерде де аз екен. Себебі, аудандық газеттерден жауап келмейді, яғни жас тілші жоқ деп жауап қатады. Осы мәселе мені шынымен де толғандырады. Бітірген жастар қайда? 18-23 жас аралығындағы жас журналистер біздің форумға қатыса алады. Мәселен, өнер академиясында облыстарға қанша актер керек, сәйкесінше қажетті мамандарды жыл сайын жіберіп отырады. Журналистика факультетіне де осындай әдіс керек шығар.

Журналист:Сіздің пікіріңізше, жастарға не жетіспейді?
Айдар Қырықбаев: Иә, мен де айтайын деп отыр едім. Қазіргі жастарға рухани әңгіме жетіспейді дер едім. Неге десеңіз, мысалы балалар үйіне әншілер, бақуатты адамдар барып материалдық жағдай жасайды, көмек көрсетіп үйіп тастаса да, шынайы бір-екі ауыз жылы сөз бенен үлкен адам тарапынан ақыл-кеңес жетіспейтін сияқты. Қайырымдылық дегенді тек ақша берумен өлшемеу керек. Қаржылық көмек жасау арқылы, олардың айтуынша, жетім екенін қатты сезінеді, негізі олардың қалайтыны басқа. Олар толық қоғам мүшесі ретінде өздерін сезінгісі келетінін бірнеше рет өз ауыздарынан естіген болатынмын.  Ал, олармен туысың секілді сөйлесіп, пікір алмасып, әңгімелессең нағыз көмек осы шығар.  Өмір жөнінде, болашақ жайлы көзқарас алмасса тамаша болар еді. Сенің айтқаныңа ойланады, нәтиже шығарады. Біз шет қалмаған екенбіз ғой, бізге осылай назар аударып жатыр деп олар риза болады. Оларда рухани күш пайда болады. Оған біз де үлес қосамыз, соны ұмытпауымыз керек. Жарнама үшін жасалып жатқан қайырымдылық пен қаражаттың еш қажеті жоқ деп айтқым келеді.
Ақын-жазушылардың көбісі қазіргі жастардың поэзиясы жоқ, ауызбіршіліктері жоқ деп көп сын айтып, көңілдері толмайды. Сол кісілер емін-еркін отырып жастармен әңгіме-дүкен құрды ма екен? Ондай азаматтар жоқ деп те айта алмаймын, дегенмен де аздау. Жетіспей жатады. Бірде әртіс Күнсұлу Тұрғынбекқызымен №1 Алматы облыстық балалар үйіне жолымыз бірге түсіп қалды. Мен алдында, шыны керек, жарнама үшін деп ойлағанмын. Ал, сол үйге кіргенде балалардың «мама» деп айқайлап жүгіргенін көргенде, мен қатты таң қалдым. Шынайы ниетінің таза екеніне көзім жетті десем де болады. Ол кісі  сол жерде 5 сағат отырып, «уақытым кетті» демей-ақ, балаларының хал-жағдайын сұрап, олармен ұзақ әңгімелесті. Жақсы әңгімемен өскен баладан жақсы адам шығады деп ойлаймын.

Журналист: Демеушілерді қалай табасыз?
Айдар Қырықбаев: Шын мәнісінде демеуші жоқ деп айтсам болады. Сені түсінетін, жобаларыңа қолдау көрсететін адамдар көп. Шүкір. Әркезде әртүрлі адамдар қол ұшын береді. Тұрақты бір демеушімен жұмыс істеймін деп айта алмаймын.

Журналист: Қанша қаражат кетеді, іс-шараларға?
Айдар Қырықбаев: Былтырғы өткізілген форумға 450 мың теңге кетті. Осыны кейбіреуіне айтсам сенбейді. Білім және ғылым министрлігінен және Байланыс және ақпарат министрлігінен өте үлкен қолдау көріп жатырмыз. Мен жылдағы форумға қатысты айтып отырмын. Білім және ғылым министрлігі қазақ ғаламторының дамуына көп үлес қосып келе жатыр деп айта аламын. Әрбір өткізіп жатқан шараларымыз жарнама үшін емес, астарын түсіне білген адамға, үлкен мән жатыр. Мәселен, өткенде өткен бейнеклиптер байқауын алайық. Патриоттық рухтағы, мән мен мағынаға толы клип қана жақсы орын ала алады. Сайыстың шарты солай болды. Бұл қазіргі батысқа құр еліктеп, мағынасыз ән мен бейнебаян қаптап кеткен, тіпті кішігірім порнофильм деп айтсам болады. Оны көрген балада, не тәрбие болады. Сондықтан, осындай байқау керек-ақ. Біразы, тізгінін тартып, беттеріне ұяттары үймелеп қалған сыңайлы болды, маған. Байқауға ауыл, ауданның түкпір-түкпірінен әншілер келді. Туған өлкесі жөнінде материалдар әкелуі, кәсіби емес, бірақ мағынасы қандай жақсы. Және бір нәрсені байқауларыңызды өтінемін, біздің қай жоба, іс-шара болмасын, тек қазақ тілінде ғана өтеді. Ол біздің басты мақсатымыз тұғын. Асқар Тоқманов атындағы фестиваль өткіздік. Ол кісі - ірі тұлға. Қазақстаннан шыққан, Мәскеудің оқу орнын бітіріп келген, ең алғашқы  кәсіби режиссер. Қазақтың кино өнерінің дамуына орасан үлес қосты. Өкініштісі, заман солай ма, артында қалған ұрпағы ұмытып бара жатқан секілді... Ол жерде, жас актерлердің, жас театрлардың байқауы болды. Біз жас театрлардың саны аз деп ойлап, ары кетсе 10 болатын шығар деп жоспарлағанбыз. Соңында 20-ға жуық студенттік театр келгенде, біз қайтадан таң қалдық. Еліміздің әр аймағынан келді, тіпті Петропавлдан келген жастар болды. Көкшетаудан. Мен ол аймақтарды басында санаған да жоқ едім. Міне, бізде бар. Біз сол барымызды  көрсете алмай келеміз.

Журналист:Ақпарат құралдарының ішінен қайсысын қалайсыз?
Айдар Қырықбаев:Қазіргі таңда газеттердің көп болғаны дұрыс. Мен жақында бір журнал көрдім. Атын айтпай-ақ қояйын, редакторы суретін берген. Ол суретке не болыпты дейсіз ғой. Бір әжетханада отырған секілді сурет. Ішінің бәрі жақсы, түрлі-түсті суреттермен көркемделген. Бір сурет бүкіл басылымды құртып отыр. Кім көрінген газет аша беретін болып кеткен сыңайлы. Оларға бір кісілер газет ашу мен оның жүргізілу мәдениетін де түсіндіру керек шығар. Газеттерден, Алаш Айнасы, Егемен Қазақстанды мықты эсселері үшін, Айқынның «Айқын аптасын», Жас қазақты соңынан бастап оқимын, Алматы ақшамы, Ана тілі газеттерін оқып тұрамын.

Журналист:Телеарналардағы қандай бағдарламаларға ден қоясыз? Топастандыру саясаты деп айтып жүр, келісуге бола ма, қалай?
Айдар Қырықбаев: Келісемін де, келіспеймін де. Жақсы бағдарламалар табуға болады. Хабар арнасынан «Сонымен, солай дейік» бағдарламасын, КТК арнасынан «Портрет недели» мен «Астарлы ақиқатын» тамашалаймын. 31 телеарнадан Информбюроны үзбеймін. 

Журналист:Бүгінгі таңда тәрбие құралы тек теледидар секілді, келісесіз бе?
Айдар Қырықбаев: Білім және ғылым министрлігі Жастар саясатын жүргізіп отыр, балабақша-мектептерде көптеген іс-шаралар өтуде. Егер ата-ананың күні ақша табу мақсатымен жұмысқа кететінін ескерсек, балаларды тәрбиелеп отырған теледидар екеніне келіспесіме лаж жоқ.

Журналист:Соңғы оқыған кітабыңыз?
Айдар Қырықбаев:Зейнолла Қабдоловтың «Менің Әуезовым» деген кітапты оқыдым. Сол кітапты оқып отырып, сол заманда туылсам ғой, деген арманға шомып кеттім. Зейнолла Қабдолов Политехте оқыды ғой, Әуезовтың дәрісін оқу үшін қазіргі Жүргеновтың ғимаратына барады екен.  Жастардың ізденімпаздығына таңдай қақтым.

Журналист:Мақтауға қалай қарайсыз?
Айдар Қырықбаев:Ісіңді бағалап орынды мақтаса, қуанасың. Ал, өтірік мақтаса құлақ аспауға тырысамын.

Журналист:«Заңғар» шығармашылық бірлестігінің бәсекелестері бар ма?
Айдар Қырықбаев:Соңғы бір-екі жылдың ішінде көрініп жатқан жастар бәсекеге өте қабілетті деп ойлаймын, керек десеңіз, бізден де асып түседі. Олармен кездескендегі пікірлері мен ойларына құлақ ассам, өте орынды көзқарас пен айқын мақсатты ұстанған қыз-жігіттер екен.

Журналист:Шенеунік болғыңыз келе ме?
Айдар Қырықбаев: Құдай қаласа, ондай ойым бар.

Журналист:Ондай мансапқа жету үшін ақша керек пе, әлде қоғамдық жұмыспен көтерілуге бола ма?
Айдар Қырықбаев: Білімді, қолынан іс келетін, дарынды азаматтар билікке келе алады.

Журналист: «Степной маяк» газетіне қатысты не айта аласыз? Жазасы тым жеңіл болған сыңайлы, ол жағдай екінші рет қайталанбас үшін ондай газетті жауып, бас редакторын қызметтен босату керек еді деп ойлаймын...
Айдар Қырықбаев: Редактордың айтуына қарағанда олар, ресейлік газеттен көшіріп алған.

Журналист: Сонда, Ресей сондай сөзжұмбақтар ұдайы жариялап, біз жайлы солай жазып отырады ма?
Айдар Қырықбаев: Редактор неге басқа емес, дәл сол сөзжұмбақты алдырып жаздырды деген сұрақ  пайда болады. Қателікті байқамады деп ойламаймын, көре тұра әдейі жазды.

Журналист:Селқос қарадық деп отыр ғой...
Айдар Қырықбаев: Селқос қарады дегенге сену қиын. Әрбір бас редактор шығайын деп жатқан газеттің бүге-шігесіне дейін қарайды. Редактор көрмеді емес көрді, оны 100 пайыз сеніммен айтуға болады. Сұхбатында патриотпыз дейді, егер шынымен патриот болса, осыншалықты дөрекі қателікті қалай жіберуге болады? Егер шынымен де патриот болса, Ресей басылымына солай жазғаны үшін хат жіберу керек еді. Заңда көрсетілгендей, неге тиісті органдарға хабар бермеген? Бұған шектеу қою керек еді, ол болған жоқ.
Енді жазасының түрін қараңызшы, тек сөгіс қана жариялаған... Жеңіл жаза келесі бір осы тұрғыдағы әрекеттердің алдын алмайды деп ойлаймын.
Жастар тарапынан Премьер-министрдің атына хат жолданды. Сол кезде көтерілген мәселелер орынды деп ойлаймын. Хатқа жауап та келген болу керек. Меніңше, облыс әкіміне нақты тапсырма беріп, осы істі аяғына дейін жеткізу керек сияқты. Тек сөгіс жариялағаны дұрыс болмаған. Қызметтен босатуға келісемін, ал сонша жыл тарихы бар газетті жаппай-ақ қоюға болады. Кадрларын да түгелімен жұмыстан босату керек еді.

Журналист: Тәуелсіздіктің 20 жылдығына қандай сый-сыралғыларыңыз бар?
Айдар Қырықбаев: Қаламгер-Азамат  4-ші жас журналистер форумы тәуелсіздікке арналады. 
Поэзиялық кеш ұйымдастыратын шығармыз.

Журналист:Арманыңыз қандай?
Айдар Қырықбаев: Арманым... Елімізде ең бірінші тұрақтылық пен тыныштық мәңгі тұрақтап қалса екен деймін. Жастардың бойындағы патриоттық сезімі, жігер-күштері мұқалмаса, жоғалмаса екен деймін.

Фариза БАЙЕЛІ
29.06.2011ж

http://mtdi.kz/kz/sybat/madeniet-okilderi/524

0 пікір

Үздік материалдар

Алғыс айту күні

Алғыс айту күні және оның шығу тарихы

Жомартбек Нұрман 1562
Алашорда

Қожанов межелеу науқанында (Жалғасы)

Бейбіт Қойшыбаев 2256
Ғибырат

Қайсар рухты ғазиз жан

Мұхтар Құл-Мұхаммед 3525