Seysenbi, 1 Shilde 2025
Ádebiyet 289 0 pikir 1 Shilde, 2025 saghat 12:41

Arqaqasyr

Suret:Aqiqat - kazgazeta.kz saytynan alyndy

«Sen ghylym doktorysyn» dep sybyrlap túratyn ishindegi ýndi tyndap, Ghalymbek talay jyldy ótkizdi. Aqyry aldanghanyn bildi, apaq-sapaqta Almaty kóshesinde bir kәris oligrahtyng balasymen jolgha talasty, zulaghan qorghasyn oq jelkesin sipap ótip jany ajaldan qalyp Qúdayyn tanydy.

Meshitting jany adamdar yghy-jyghy, jol saqshylary da kólikterin uyldatyp namaz oqymasa da qabattasyp júr. "Qalay ghana elding ókshesine basymdy úryp, nege tonqandauym kerek, batyr atalarymyz eshqashan eshkimge bas iymey qasqayyp ótti emes pe?! "saghan ne jetpeydi, búnda neghyp jýrsin" dep basqalar aitsa ne deymin... Ghalymbek kýmbirlep ózimen ózi sóilesip keledi... jýitkitip kelip baghdar shamgha toqtady, endi sifrdy sanap jasyldyng janysyna gazdy basqany sol qyzylgha qaramaghan alyp jip oqtay zymyrap janyn alyp ketuge shaq qaldy. Ghalymbekting jýregi toqtay jazdady, túrghan jerinde ruhy kókke úshyp әlmisaqta Jaratushygha bergen sertin esine aldy...Álemdi jaylaghan tәj keselimen auyryp ókpesi ýlkeyip tynys aluy qiynday jasandy aparatqa qosyldy, sol sәtte "osydan aman shyqsam Ia, Alla meshitke baramyn" dep ishtey uәde etken-di, su isherligi bar Ghalymbek mine qazir óz әlsizdigin moyyndap, mandayyn sәjdege úryp Jatushysynan oghash oilaryna keshirim súrap, qatqyl jýregi júmsaryp, jýzi núrlanyp apta boyy jasaghan kishi kýnadan tazaryp, baqytty adamdardyng qatarynda qotaryla syrtqa shyqty, qara nópir el, kóbi jastar kóshege simay jónkiledi. Aynalanyng bәri kýlip túrghanday, adamdar bir-birine shattana qaraydy. Ár jartylystan Qúrandy oqyghan taqua jandar óziderimen ózderi kýbirlep tómen qarap ketip barady...Yahudy qauymy senbi qúlshylyq jasaydy, hiristandar jeksenbi shirkeuine baryp shoqynady...

Meshit syrtynda plovtyng iysi múryn jarady, «tegin tamaq alynyzdar, tek Alla rizalyghy ýshin bizdi ishterinizden bir ótkizip dúgha jasap, ala bersenizder bizge sol jetedi» dep keudeshe tartyp, salafan qolghap kiygen jas jigit kóz ilestirmes jyldamdyqpen tayqazannan buy búrqyraghan marqanyng azu tisindey aqsary kýrishti aralastyra dayyn plasymas ydysqa salyp, ýstine turalghan etten tam-túmdap tastap, ekinshi adamgha qol sozady, Ghalymbek te el qatary bir polvty alyp kóligine keldi...

Jol tosyp túrghan alyp deneli qazan bas aqsaqaldyng janyna toqtay qaldy. Aqsaqal dep jas shamasyna qarap aityp túrghany bolmasa, saqal týgil múrt ta joq. Kóktayghaq kempir bet ýlken erkek. Mashinagha mingende birden ayaghyna kózi týsti tapsyryspen tiktirmese dýkenderde onday ayaq kiyim joq-au, abajaday alyp ayaq. Aldynghy oryngha jayghasqan aqsaqal otyrysyna әngimeni ózi bastay jóneldi.

-Álgi qojanasyrdyng qayran jastyghym-ay deytini bar emes pe... jas kezim-ay...

-Ata qanshagha keldiniz.

-Sen maghan qansha jas beresin?

- Meninshe jetpisting jelkesindesiz-au.

-Biyl 89 gha keldim.

-89 gha úqsamaysyz. Sizding әli jaghynyz solyp, etiniz taymapty, eki ighynyzda eki jigit otyrghanday, tek solghyn tartqan janarynyz jasynyzdy azdap aitatynday...

-Jastyghym dep qaldynyz, ýstinizdegi kostum-shalbarynyzdyng syry ketsede syny ketpey túr, shendi-shekpendi bolghansyz-au shamasy.

-Dәl aittyn, sen ózi kózi ótkir jigit ekensin. Men zam ministir bolghan adammyn.

-Bәse, bәse әli kýnge basynyzdy tik ústap sergek jýredi ekensiz.

-Eki uniyverdi orys tilinde tauysyp, enbegimmen tómennen óstik-qoy. Orystyng tilin jettik bilip, zang oqydym. Basynda mysyq bolyp bergenin ishtik, keyin týlki bolyp búlandaudy ýirendik, keyin shiybórishe talastyq, odan az jyldan keyin kókbórishe júlqystyq, odan song aqyryndap arystan bolmasaqta jolbarys minez bayqattyq....ministirding dәl ózi bolugha shaq qalghanda zeynet jasym tolyp ketkenin bilmey qalyptym. Ómirde ótipti....

-Arqaqasyrynyz bar ma?

-E...ol kisi birneshe jyl boldy ketken arghy dýniyege...

-Bala-shaghamen túrasyz ba?

-Ýsh úl, eki qyzym bar. Bәri de osy Almatyda. Biraq men jalghyz túramyn.

-Onynyz qalay.

-Qyzymnyng qolyna baryp kórdim, bayqústar azannan keshke deyin júmysta, jerge jaryq týspey ketedi, el jatqanda sýrinip jyghylyp ýilerin zorgha tabady. Ol jerde jalghyz omalyp ýy baqqansha dep ózimning ýiime qaytyp keldim.

-Úldargha barmadynyz ba?

-Úldar qúrsyn әielinen asa almaydy....

- Tamaq, kir, qol taghy basqa degendey... ony qaytyp atqarasyz.

-Aqshasyn tóleseng arqaqasityndar kóp emes pe? Solargha...tamaq istetip, kir qoldy judyryp taghy basqa qajetti degendey... (Ghalymbek shoshyna shaldyng betine bajyraiya qarady).

-Sonda qalay?

-Qalayy nesi, әiel kóp emes pe qazir...

-Ata-au, nekenizdi qidyryp arqaqasytpasanyz ýlken kýna bolady-ghoy.

-Ey, balam kýna-púnandy bilmeymin. Kәdimgi adamdarsha ómir sýrudemin.

-Ata-au, Qúdaydyng eng jek kóretini kәri zinaqor. Kim kóringenge arqa qasytsanyz ol zina bolady. Al  neke qidyryp birge túrsanyz sauap alasyz...

-Anau kóp toqaly barlar, kóshede ózin satyp túrghan qyzdar da jýr, onyng janynda meniki qalypty adamnyng isi emes pe?

-Ár kim Qúdaydyng aldynda ózi isine ózi jauap beredi. Elde neniz bar...Ózinizdi oilanyz.

-Maghan onday ertegindi aitpa...Toqtat kóligindi, basqa mashinagha minem...

Jol shetine toqtay berip,

-Ata men sizge janym ashyp aityp otyrmyn... ýlken jasynyzdy syilap toqtagham, aqshanyzda kerek emes...

-Ey, myna zamanda ýlkendi syilaytyn, aqshagha qyzyqpaytyn adamdar bar ma?

-Mine men barmyn. Qalasanyz sizdi úldarynyzdyng bireuining ýiine aparayyn...kerek deseniz sóileseyin...

Bir ayaghyn tysqa shygharghan shal az kem oilanyp qaldy...

- Aqshasyn tólep әiel shaqyrsam, qate dep túrsyng ba?

-Ata-au. Qatesi bylay túrsyn. Ýlken kýna bolady.

-Zina degen sózdi týsindirshi.

-Nekesiz bóten әielge arqa qasytu.

Asau shal baghanaghyday emes azdap juasyp qaldy.

-E, sonda bolmaydy de. Arqa qasytpay-aq tamaq jasatyp, kiyim judyryp túrsam da bolmay ma?

-Bolmaydy. Kýnagha jaqyndaugha bolmaydy. Sizding bir óziniz bóten bir әieldi ýiinizge shaqyruynyz kýnanyng basy sanalady.

-Onysy qalay?

-Sizding kýshiniz boyynyzdan qaytyp qausap túrghanynyz shamaly. Bóten әielmen ekeuiniz otyrghanda ýshinshi bir bóten nәrse keledi. Ol sizge de, әielge de aqyryndap oy salady. Sol oilar ýlkeyip bir jol bolmasada kelesi joly arqanyzdy qastyp qoyasyz.

-Áy, sen ózi bir jaqsy jigit siyaqtysyn.

- Ýshinshi oy beretin pәle sauyt kiymegen adamdy shalqasynan týsiredi.

-Ol ne jasyryp otyrghan ýshinshin.

-Ol shaytan.

-Ol búryn bolghan shyghar, qazir joq emes pe?

-Qyzyl ýkimet bizdi shaytan joq dep, dinimizden aiyrdy emes pe?

-Sol sening dinindi zamangha say qayta jasaugha bolmay ma?

-Atasy-au, Alla bizdi bir tamshy lat sudan jaratyp, as-suy tausylghan tiri jan iyesin qaytadan ózining aldyna esep beruge jinaydy? Sizder әueli osy zandylyqty ózgerte alar ma edinizder...

-Ol ózgermeytin nәrse...emes pe.

-Onda sol zandylyqty jasaghan Jappar Haq barsha әlemdi hiykimetpen jaratqan....Qazaqtyng ghúlamasy Abay adamnyng aqyly qysqa jip siyaqty sol qysqamen Jaratushynyng sheksiz ilimin qaytyp ólshemeksing demep pe edi.

Shal ayaghyn kólikke qaytadan saldy...

Shal da ýnsiz, Ghalymbek te ýnsiz... kólik zulap keledi...

Núrhalyq Ábdyraqyn

Abai.kz

0 pikir