KÓShI-QON ÝRDISINDEGI QÚQYQ PEN SAYaSATTYNG ARAJIGIN AJYRATA BILGEN DÚRYS…

Premier-ministr Oljas Bektenov myrzanyng nazaryna!

Ýkimetbasy Oljas Bektenov aldaghy jerde shetten oralghan qandastarymyzdy elimizding soltýstik jәne shyghys ónirlerine tartugha basymdyq bermekshi eken.

Men Oljas Abayúlynyng búl bastamasyn qos qoldap qoldaymyn. Tipti, tәjiriybeli maman retinde kómektesuge de dayynmyn!

Este bolatyny, Atajúrtyna oralghan aghayyndardy soltýstik jәne shyghys ónirlerge tartu — búl — memlekettik sayasat!

Búl sayasat ónirlik shekteu qon tәrtibimen emes, yntalandyru tәsilimen jýrgizilui tiyis.

«Ónirlerde qandastar men ishki qonys audarushylargha barlyq qajetti kómek kórsetip, jәrdem beru kerek!», - depti Oljas Bektenov myrza.

Mine, osynday yntalandyru tәsilderimen…

Al, shekara syrtyndaghy aghayyndardyng Qazaqstangha oraluy jәne túrghylyqty mekendi óz qalauynsha tandap aluy — búl — olardyng Ata Zanmen bekitilgen qúqyghy!

Ónirlik shekteu qon — Qazaqstan Respublikasynyng Konstitusiyasyna qayshy keledi.

Demek, aldaghy jerde «Zang men tәrtip» – memlekettik qúrylystyng basty qaghidaty (Q.Toqaev) ekenin eskere otyryp, kóshi-qon ýrdisindegi QÚQYQ pen SAYaSATTYNG arajigin ajyrata bilgen dúrys.

Memlekettik sayasat eshqashan shetten oralghan qandastarymyzdyng qúqyghyn shektemeui kerek!

Ýkimet osy jaghyna abay bolsa eken deymin! Búl — bir!

Ekinshiden, Ýkimet basshysy Oljas Bektenov myrza Enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministrligine mýddeli memlekettik organdarmen birlesip, osy jyldyng 1 qazanyna deyin Ýkimetke Qazaqstan Respublikasynyng kóshi-qon jәne demografiyalyq sayasat tújyrymdamasynyng jobasyn engizudi tapsyrypty.

Qyzyq bolghanda, Qazaqstan Respublikasy Ýkimetining 2022 jylghy 30 jeltoqsandaghy № 961 qaulysymen bekitilgen Qazaqstan Respublikasy kóshi-qon sayasatynyng 2023 – 2027 jyldargha arnalghan tújyrymdamasy sonyna jetpey jatyp qayta jalmaqshy.

Demek, búl — 2022 jylghy bes jyldyq Tújyrymdama uaqyt talabyna say emes, Elimizding kóshi-qon sayasatyn Preziydentting tapsyrmasyna say óz dengeyinde jýrgizuge jaramsyz boldy degen sóz!

Atalghan 2022 jyly Ýkimet bekitken bes jyldyq tújyrymdama qabyldanarda Preziydentimiz Qasym-Jomart Toqaev 2022 jylghy Joldauyndauynda osy mәselege arnayy toqtalyp, «Búl orayda, demografiyalyq jәne ekonomikalyq ýrdisterdi eskeru kerek. Sonday-aq, jalpyúlttyq mýddeni basshylyqqa alu óte manyzdy!», - degen núqau bergen bolatyn.

Ókinishke oray, Ýkimet Qasym-Jomart Kemelúlynyng búl sózin qaperine de alghan joq!

Kerisinshe, Ýkimet ónirlik shekteu qoyyp, Atajúrtyna oralghan qandastarymyzdyng qújattanu prosessin óte qiyndatyp jiberdi.

Atap aitar bolsaq:

- «Halyqtyng kóshi-qony turaly» zanyndaghy aty shuly 20-baptyng 5) tarmaghy arqyly Ýkimet aiqyndaghan segiz oblystan ózge toghyz oblys pen Almaty, Astana, Shymkent – ýsh qalagha óz betimen kóship kelip qonystanghysy keletin etnikalyq qazaqtargha «Qandas» mәrtebesi berilmeytin etip tastady, sóitip olardy qonystanatyn ónirin tandau qúqyghynan aiyrdy, Qazaqstan Respublikasynyng azamattyghyn aluyn shektedi;

- búryn bes júmys kýni ishinde berilip kelgen «Qandas» mәrtebesin otyz bes kýnde beriletin etip, janadan qatang tәrtip engizdi;

- «Ata-Joly» kartasy jobasyn ainalymgha engizgenimen, atalghan kartany alghan etnikalyq qazaqtardyng qúqyqtary men mindetteri zanmen bekitilmegen bolyp shyqty;

- «Halyqtyng kóshi-qony turaly» zanynyng 21-1-babynyng 2 tarmaghynda «Qazaqstan Respublikasynyng aumaghynda túratyn qandastardyng jesirleri men olardyng ortaq balalary ózderining otbasy mýshelerin qandastardy qabyldaudyng ónirlik kvotasyna engizu turaly ótinishpen jergilikti atqarushy organdargha jýgine alady jәne olardyng osy Zannyng 19-1-babynda aiqyndalghan tәrtippen oghan engiziluge qúqyghy bar»- dep ashyq jazylghanyna qaramastan, Qazaqstan Respublikasy Premier-Ministrining orynbasary - Enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministrining 2023 jylghy 22 mausymdaghy №234 búiryghy arqyly qandastardyng jesirlerin túrghyn ýy qúnynyng 50% mólsherinde, biraq 1 160 AEK-ten asyrmay beriletin ekonomikalyq mobilidilik sertifikatynan aiyryp tastady...

Ol az deseniz, 2024 jylghy 12 qyrkýiek kýni Bas prokuratura qonys audaru baghdarlamasyna bólingen bir milliardtan astam tengening úrlanghany turaly aqparat taratty.

Qysqasy, ashyghyn aitayyn, Ýkimetting biz sekildi Kóshi-qon prosessin basynan ótkizgen jәne Kóshi-qon sayasatymen úzaq jyldan beri óte belsendi ainalysyp kele jatqan tәjiriybeli mamandarmen aqyldaspay, kensede otyryp jasaghan Tújyrymdamasy shekara attap kelgen aghayyndy azapqa saldy, memleketti shyghyngha úshyratty!

Odan da manyzdysy, Memleket pen Preziydentting bedeline orasan zor núqsan jetkizdi!

Biz — Qazaqstangha bolsa eken degen naghyz patriotpyz!

Zang shygharushy organ men atqarushy biylik ókilderi jibergen osynau qatelikter turaly qattyraq aitqanymyz ýshin Ýkimet bizden qashpauy, kerisinshe halyq ýnine qúlaq asatyn Ýkimet bizben kenesui, úsynystarymyzdy den qoyyp tyndauy kerek!

Búdan Ýkimet te, halyq ta útylmaydy!

Qandastargha jasalghan kedergi — Úlqa, memleketke jasalghan qastandyq dep bilemin!

Bayaghyday jylyna jýz myndap kelip jatqan qazaq joq. Kóp bolsa, bir jylda jiyrma mynnyng o jaq, bú jaghynda ghana qandastarymyz oraluda.

Ýkimet kelgen qazaqty keri teppeui tiyis!

Qúrmetti Oljas Abayúly búl jaghyn da eskerse eken, alda jasalatyn jana Tújyrymdamada búrynghy qatelikter qaytalanbasa eken, kóship kelgen qandastarymyzdyng tez qújattanyp, jana ortagha birden sinisuine danghyl jol ashylsa eken deymin!

Auyt Múqiybek

Abai.kz